Incidentie multiresistente tuberculose neemt toe

De mondiale incidentie van tuberculose mag dan de afgelopen twintig jaar zijn afgenomen, het mondiaal stijgend aantal gevallen van twee varianten van de ziekte, multidrug-resistant (MDR) en extensively drug-resistant (XDR) tuberculose (tbc), baart intussen grote zorgen, aldus een omvangrijk rapport van Keertan Dheda e.a. gepubliceerd in The Lancet Respiratory Medicine.

Geen infectieziekte – ook hiv/aids niet – eist momenteel meer dodelijke slachtoffers. In 2015 stierven 1,8  miljoen mensen aan de gevolgen van tbc. Zes landen zijn goed voor 60 procent van het totale aantal gevallen: India, China, Nigeria, Pakistan, Indonesië en Zuid-Afrika. Ongeveer één op de vijf gevallen van tbc blijkt resistent tegen één van de beschikbare medicijnen (de MDR-categorie) en 5 procent is resistent  tegen twee medicijnen (isoniazide en rifampicine) of zelfs resistent tegen  fluoroquinolone-antibiotica (de XDR-groep). In de MDR-groep is de mortaliteit hoog: 40 procent, in de XDR-groep nog veel hoger: 60 procent.

Inmiddels is er een klein arsenaal aan nieuwe medicijnen beschikbaar voor deze groepen van patiënten, zoals bedaquiline, delamanide, en linezolide, maar volgens Dheda e.a. kan de effectiviteit van deze middelen heel snel teloorgaan, als gebruik ervan niet gepaard gaat met zeer accurate diagnostiek, goede richtlijnen, optimale dosering en preventie van transmissie van de ziekte.

Vooral dat laatste lijkt een probleem, want de aanvankelijke aanname dat resistente tbc-stammen minder besmettelijk waren, blijkt onjuist.  Integendeel, in die delen van de wereld waar resistente tbc voorkomt, blijkt de ziekte juist het gevolg van overdracht tussen individuen.