Laatste nieuws
Achter het nieuws

#ikvaccineer: Twitteractie trending topic

Plaats een reactie
Flip Franssen/Hollandse Hoogte
Flip Franssen/Hollandse Hoogte

Via #ikvaccineer spreken artsen zich, na een oproep van een bezorgde moeder, op Twitter massaal uit voor vaccinatie. ‘Artsen zijn vaak bescheiden. Nu laten we zien dat we deze zaak toegewijd zijn.’

Twee jaar geleden werd Maria Bos moeder. Aanvankelijk had de 39-jarige Groningse geen enkele twijfel over het vaccineren van haar dochter, maar door de kracht van de anti-vaxdiscussie ‘bleven de tegengeluiden steeds langer in mijn hoofd hangen’. Hoe meer Bos zelf zocht naar informatie over vaccineren, hoe meer ‘tegenstrijdigheden’ ze tegenkwam. ‘Voor mij werd de keuze voor de informatiebron daarmee belangrijker’, blikt ze terug op die verwarring. ‘Wie kun je vertrouwen?’ Die zoektocht naar een betrouwbare bron ligt ten grondslag aan het verzoek dat Bos vorige week op Twitter deed, en dat een hausse aan #ikvaccineer-berichten van artsen ontketende. In een Twitterdiscussie met longarts Sander de Hosson liet Bos namelijk weten dat het haar als ouder zou helpen als ze van artsen hoorde dat zij hun kinderen zelf laten inenten.

Ga je schamen!

‘Ik heb destijds bij de keuze voor het vaccineren van mijn dochter gezocht naar kinderartsen en hun eigen ervaringen. Dat was toen best even zoeken. Vandaar mijn oproep tot meer profilering’, aldus Bos. ‘Het geeft mij vertrouwen te weten dat medisch deskundigen – mensen met meer verstand van vaccineren dan ik – hun eigen meest kostbare bezit laten vaccineren. Ook omdat er vanuit de anti-vaxxers regelmatig wordt beweerd dat een relatief groot aantal artsen de eigen kinderen niet vaccineert.’

Bos’ verzoek was niet aan dovemansoren gericht. Artsen uit alle geledingen pakten de hashtag op, die werd geïntroduceerd door de op de Twitterdiscussie aanhakende gynaecoloog Jos Vollebergh. ‘Er zijn in Nederland meer dan tweeduizend kinderartsen’, twitterde kinderarts en voorzitter Károly Illy van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde. ‘Die ken ik bijna allemaal. #ikvaccineer mijn kinderen. Ik ken geen collega die dat niet doet.’

Ik heb kinderen onder mijn handen dood zien gaan aan de mazelen

Veel artsen benadrukten in hun tweets dat zij gemotiveerd zijn vanwege de gevolgen van de ziektes die zij in hun praktijk tegenkomen. Kinderarts Hendrik Niemarkt liet weten dat hij tijdens zijn eerste jaren als arts, die zich afspeelden voordat de meningokokkenvaccinatie werd ingevoerd, ‘de ellende die meningokok B veroorzaakt realtime heeft gezien’. Huisarts ‘in een dorp op de Biblebelt Ineke Schippers vertelde ‘de schade van polio, kinkhoest en mazelen van (te) dichtbij mee te maken’.

Een arts voor verstandelijk gehandicapten die op Twitter optreedt als Dokter Michiel, meldde dat hij ‘dagelijks (!) de verschrikkelijke restschade van onder andere de bof, rode hond en mazelenencefalitis bij mijn oudere patiënten ziet’. Huisarts en voormalig tropenarts Geert-Jan van Holten: ‘Ik heb in Afrika kinderen onder mijn handen dood zien gaan aan de mazelen.’ En voegde daar nog een hartgrondig ‘Ga je schamen, anti-vaxxers!’ aan toe.

Andries Knevel

Ook mensen buiten de zorg omarmden #ikvaccineer, zoals EO-presentator Andries Knevel. Hij twitterde: ‘Ik kom uit een cultuur waar om religieuze redenen vaccineren heel moeilijk lag, maar werd toch gevaccineerd. Wat ben ik blij met de geweldige positieve effecten van vaccineren.’ VWS-staatssecretaris Paul Blokhuis haakte aan en twitterde ‘achter alle artsen die zich luid en duidelijk uitspreken te staan’. Blokhuis komt dit najaar met een plan van aanpak om de dalende vaccinatiegraad in Nederland te bestrijden, liet hij deze zomer weten. Een voorstander van verplichte vaccinatie is Blokhuis niet.

De KNMG heeft de hoop uitgesproken dat veel artsen zich bij #ikvaccineer aansluiten. Door de brede steun schopte de hashtag het tot een van de meest trending topics op Twitter. De actie combineerde goed met het nieuws dat vorige week uit promotieonderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen vrijkwam: er zijn door het Rijksvaccinatieprogramma tussen de zes- en twaalfduizend sterfgevallen voorkomen onder mensen die zijn geboren tussen 1953 en 1992. VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff greep dit aan om een politieke bal over vaccinatie-eisen bij crèches op te werpen. Overigens gingen ook anti-vaxxers met de hashtag aan de haal, om hun punt nog eens te maken.

De impact van #ikvaccineer doet denken aan de brief die huisarts Corien Heemstra zo’n anderhalf jaar geleden in NRC plaatste, waarin ze aangaf wat voor gevolgen ze van niet-vaccineren tegenkwam in haar praktijk. Dat was toen een nieuw geluid in het vaccinatiedebat.

Gynaecoloog Vollebergh is blij verrast met het effect van zijn voorstel. ‘Met tegenstanders in discussie gaan is zinloos’, is hij tot de conclusie gekomen. ‘Veel artsen mengen zich niet meer in het debat omdat ze vinden dat het nergens toe leidt of het als vervelend ervaren door de manier waarop wordt gediscussieerd. #ikvaccineer is een kans voor artsen om ervoor uit te komen dat ze achter vaccineren staan, en vooral ook waarom.’

Zwijgende meerheid

Manager Rijksvaccinatieprogramma Hans van Vliet van het RIVM noemt #ik vaccineer ‘een prima actie’. ‘Uit allerlei onderzoeken rond vaccinatietwijfel weten we dat de mening van professionals als artsen een heel grote rol speelt bij de beslissing van ouders. Dit is niet dé oplossing, maar het laat zien dat de medische wetenschap achter vaccinatie staat.’ Van Vliet ziet het artsengeluid binnen een trend. ‘Het sentiment is aan het veranderen. Eerst was er in de discussies een enorme oververtegenwoordiging van anti-vaxxers. Dat komt nu meer in balans. Pro-vaxxers, toch de zwijgende meerderheid, spreken zich meer uit.’

Als artsen zich ‘actiever opstellen’, krijgt het vrijwillige vaccinatieprogramma meer draagvlak, verwacht Van Vliet. ‘Je steunt zo de mensen die al positief tegenover vaccineren staan, voedt de mensen die er laks tegenover staan en kan twijfelaars in de richting van vaccineren sturen. Het verlaagt ook de drempel voor ouders om met artsen over het onderwerp het gesprek aan te gaan als je weet dat ze er iets van vinden.’

Els Jonker, die ruim dertig jaar als jeugdarts heeft gewerkt, denkt dat de oproep van Maria Bos ‘een gevoelige snaar bij artsen heeft geraakt’. ‘Artsen zijn vaak bescheiden. Voelen machteloosheid bij de anti-vaxdiscussie: wat gebeurt hier dat we deze veiligheid die we onze kinderen kunnen bieden, overboord aan het gooien zijn? Nu laten we zien dat we deze zaak toegewijd zijn.’

Wat Jonker betreft legt staatssecretaris Blokhuis in zijn plan van aanpak vast dat ‘de last van niet-vaccineren bij de anti-vaxxers wordt gelegd in plaats van bij de samenleving’. Ze denkt aan middelen als geen toegang tot kinderdagverblijf zonder vaccinatie. ‘Dan maak je zichtbaar dat niet-inenten een actie is die impact heeft.’

De Groningse Maria Bos zou graag zien dat het artsengeluid ‘meer structureel wordt verankerd, als antwoord op de marketingstrategie van organisaties als de Nederlandse Vereniging Kritisch Prikken en de stichting Vaccinvrij’.

Internationaal

Vollebergh en Jonker proberen #ikvaccineer internationaal te krijgen, met hashtags als #ivaccinate, #jevaccine, #ichimpfe en #yovaccuno. Vollebergh: ‘Alle kleine beetjes helpen, hoop ik. Tegenstanders kun je niet meer overtuigen. Het gaat erom de twijfelaars te bereiken.’

lees ook

Achter het nieuws Kinderartsen rijksvaccinatieprogramma vaccineren social media
  • Ilse Kleijne

    Ilse Kleijne-Thoonsen is journalist bij Medisch Contact, met een focus op opleiding, loopbaan en arbeidsmarkt.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.