'I need a doctor'

Joost wordt om 02.30 uur wakker door zware voetstappen naast zijn tent. 'Hello', zegt een stem, 'I need a doctor, I have HAPE, high altitude pulmonary edema.' 'Herman, iemand heeft een doktor nodig'. Ik word wakker uit een diepe slaap. 'I'm Olof', zegt de stem. 'Hi Olof, what's the problem?'

Olof is een Zweed van 23 jaar, erg sterk. Hij is een paar keer langsgelopen terwijl de jongens op de berg waren. Hij wil de berg solo beklimmen en afskiën, hij is helemaal alleen. 'I can't breathe!' Snel doe ik wat warme kleren aan en neem hem mee naar de keukentent. Hij strompelt mee en is volledig buiten adem. Olof vertelt dat hij die ochtend op 6425 meter is opgestaan. Hij is daarna naar kamp 2 op 7000 meter geklommen om wat materiaal achter te laten. Vervolgens is hij afgedaald hetgeen extreem moeilijk ging omdat hij buitenproportioneel moe was. Uiteindelijk besluit hij halverwege kamp 1 en base camp een bivak te maken. Hij kan niet meer! Na een uur schrikt hij wakker, hij krijgt geen lucht meer. Sinds de afdaling is hij in toenemende mate gaan hoesten, geeft wit sputum op met af en toe een draadje bloed. 'Ik móet naar base camp, anders ga ik hier dood.' Gelukkig is hij nog zo adequaat dit te beseffen, geen hersenoedeem. Zoals veel klimmers hier heeft hij geen goede medicijnen bij zich, anders zou hij meteen nifedipine moeten nemen. Het is opvallend hoeveel klimmers hier medisch slecht zijn voorbereid, levensgevaarlijk op deze hoogte. Uiteindelijk bereikt hij het base camp na 4½ uur strompelen. Ik luister naar zijn longen: links basaal crepiteren en licht rochelen. Hij heeft een pols van 120 per minuut in rust. Ademhaling 25 per minuut. Als hij zit, is hij minder kortademig. Zijn longen, samen met het klassieke verhaal van buitensporige vermoeidheid en hoesten met slijm, maken de diagnose rond. Hij wist het zelf al: HAPE. Ik geef hem meteen nifedipine. Ik maak mijn tent halfleeg en leg er een extra slaapzak en matje neer. Olof heeft alles boven moeten laten en kan dus nergens terecht. Op deze manier kan ik hem ook goed in de gaten te houden. Een uur later liggen we in de tent en Olof probeert te slapen. Ik lees snel nog de achtergronden van longoedeem in mijn handboekjes. Er zijn drie dingen die je moet doen: 1. afdalen (nu onmogelijk), 2. zuurstof geven (in de voorraadtent), 3. nifedipine geven (gedaan). Medisch-ethisch is het met expedities vaak lastig manoeuvreren. Wij hebben de juiste medicijnen en zuurstof meegenomen. Deze Zweed heeft niets, maar gaat bijna dood. Na een halfuur in de tent gaat hij meer reutelen. Ik maak Greg wakker en zeg hem dat ik onze zuurstof aan Olof ga geven. Ik hoop dat we het zelf niet nodig hebben en dat we nog overhouden. Zodra ik Olof heb aangesloten op de zuurstof, 3 liter per minuut, gaat het meteen beter. De rest van de nacht kan hij een beetje slapen. Ik heb tijd gewonnen om zijn evacuatie te organiseren. Om 08.00 uur maak ik de sherpa's wakker en vertel hun het verhaal. Ze zijn zeer behulpzaam en schakelen een tiental Tibetanen in. Twee lopen er omhoog om zijn spullen te halen, de andere acht zullen hem naar beneden dragen tot waar een jeep kan komen. Vandaar wordt hij naar beneden gereden. Ik de loop van de middag krijgen we het bericht dat hij in Zangmu (2200 m) is. Morgen zal hij Kathmandu bereiken. Gelukkig heeft hij het overleefd.

Herman Frima, expeditiearts bij de VickSpedition Ski8000