'Huisarts Tuitjenhorn gaf overdosis morfine'
36 reactiesHuisarts Tromp uit Tuitjenhorn diende zijn patiënt meer dan tien keer de maximale dosering morfine toe. Bij huiszoeking is een heliumtankje aangetroffen en medicatie in beslag genomen. Dat zeggen bronnen nauw betrokken bij de kwestie omtrent de huisarts die zelfmoord pleegde na door de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) op non-actief te zijn gezet.
Tromp diende de bolus morfine toe ondanks bezwaar van de aanwezige thuiszorgverpleegkundige tegen de hoogte van de dosering. De patiënt overleed na toediening van de medicatie binnen 5 minuten. De huisarts had dit zijn coassistent vooraf ook voorspeld.
De coassistent heeft het gebeuren achteraf willen bespreken met de huisarts, maar vond bij hem geen gehoor. Vervolgens is ze naar haar mentor van het coschap bij het AMC gestapt. Deze meldde dit na intern overleg aan de inspectie, maar zonder eerst verhaal te halen bij de Tromp. In eerst instantie gebeurde de melding aan de IGZ zonder de huisartsenpraktijk bij naam te noemen. De inspectie heeft hen terstond gesommeerd de namen wel te noemen.
Bij de huiszoeking bij de huisarts een kleine week na het overlijden van de patiënt, is onder meer een heliumtankje gefotografeerd en medicatie in beslag genomen, zo melden de bronnen, die anoniem willen blijven. Helium, dat gebruikt kan worden voor hulp bij zelfdoding, is in deze casus niet gebruikt. In een recent verleden zou mogelijk wel sprake zijn van een overlijden waarbij helium is toegepast, zo blijkt uit een getuigenverklaring.
Zowel het Openbaar Ministerie als de inspectie wil niet reageren op de genoemde feiten. Het OM doet geen uitspraken omdat de zaak na het overlijden van Tromp is geseponeerd. Hoofd communicatie van de IGZ Rudolf Cremer-Eindhoven herhaalt de eerder gedane mededeling dat er ‘er sprake is van feiten die ver buiten de normale medische praktijk vallen’.
Cor Hellingman, advocaat van de familie Tromp, reageert ook niet inhoudelijk op de zaak. ‘De familie heeft na het overlijden van de heer Tromp besloten geen mededelingen in de media te doen. Er is hen nogal wat overkomen.’
Evert Pronk
Zie ook: Dossier Tuitjenhorn
-
Evert Pronk
Evert Pronk is een van de twee adjunct-hoofdredacteuren bij Medisch Contact. Hij houdt zich bezig met de online ontwikkeling van Medisch Contact, nascholingen, evenementen, boeken en andere uitgeefkansen. Het perspectief van de artsen staat hierbij centraal. Uitgeven vanuit de inhoud, is zijn devies.
F.J.E.M. van Passel
arts-anesthesioloog n.p., EMMERICH-ELTEN Germany
Ampullen morphine bevatten, zoals bekend, 10 mg per ml. Voor een dosis van 1000 mg is dus 100 ml (= 1/10 liter) nodig. En dat zou i.m. ingespoten zijn?
Overigens, naarmate een terminale patient langere tijd morphine gebruikt zijn hogere doseringen no...dig. Collega Tromp heeft zijn patient ter zijde gestaan, zoals wij door onze eed verplicht zijn. Hij heeft niet het risico willen nemen van een onderdosering. Hony soit, qui mal y pense.
E.W.H. Stevens
Huisarts, opleider LUMC, ZOETERMEER
Ik heb vanmiddag programma Buitenhof gezien waarin een Amsterdamse huisarts, het hoofd vd huisartsenopleiding UMC en oud IGZ dr Kingma discussiërden over de gang van zaken rond collega Tromp.
Wat mij opviel was dat geen van de huisartsen to the point... kwam wat coll Kingma wel deed nml hoor en wederhoor toepassen. Collega Tromp in staat stellen waarom hij het zo gedaan heeft. Verder heb ik de volgende opmerkingen: Wat betreft de Co-assistente: zij heeft meegewerkt aan het medisch handelen met de dood van de patiënt tot gevolg door de ampullen op te trekken en aan te geven (naar ik heb begrepen). Als zij het niet eens was met het handelen (wat haar goed recht is) had zij ook kunnen weigeren en het huis kunnen verlaten, wat mogelijk coll Tromp aan het nadenken had kunnen zetten, maar neen zij is gebleven en m.i. dus mede verantwoordelijk. Rol van het huisartseninstituut: In Leiden wordt veel aandacht gegeven aan communicatie. Was coll Tromp bij het instituut bekend als een eigengereide arts, een arts die maar wat aandeed, een opleider waar al meerdere co-assistenten of aios's over geklaagd hebben of was dit de eerste casus ? Als hij al eerder was opgevallen door onprofessioneel gedrag waarom accepteerde het instituut hem dan nog als opleider ? M.i. had het Instituut, voor naar de inspectie te gaan, in gesprek zijn gegaan met coll Tromp om hem de gelegenheid te geven zich te verantwoorden. De Inspecteur: was coll Tromp hier bekend als een arts die het niet zo nauw nam met de regels en protocollen of was dit de eerste melding. Hoe zijn eerdere gevallen van euthanasie verlopen ? Coll Tromp was al vele jaren werkzaam als huisarts, was het overlijdenspercentage in zijn praktijk abnormaal hoog. Ik vraag dit omdat de inspectie van mening was dat zijn patienten acuut gevaar liepen en daarom ook zonder wederhoor naar het OM is gegaan. Het OM: waarom coll Tromp 's nachts met 5 man overvallen terwijl bekende criminelen worden uitgenodigd om op het politieburo te verschijnen.
Jos Rensing
huisarts, den Haag
correctie: noodweerexces
E.W.H. Stevens
huisarts, opleider, ZOETERMEER
Vervolg: Criminelen worden uitgenodigd voor verhoor, huisarts wordt overvallen.
Verder vraag ik mij af: werd pt al behandeld met Morfine en zoja, hoeveel en hoelang al. Had pt in eerdere gesprekken aangegeven wanneer hij in zo'n situatie zou komen da...t de dokter dan iets moest doen ?
In een vorige uitzending van Buitenhof met coll Els Borst heb ik begrepen dat in noodsituaties en bij wilsonbekwame patiënten niet altijd een SCEN-arts noodzakelijk is, als patiënt daarvoor meerdere keren heeft aangegeven wat voor hulp en wanneer hij deze hulp hij wilde. Waarom is er door diverse organisaties, waarbij het allemaal artsen zijn, niet MET collega Tromp gesproken, waarom werd hem perse acuut verboden om door te werken. Met een betere communicatie had coll Tromp waarschijnlijk nog geleefd. Alle betrokkenen in deze zaak zullen m.i. het boetekleed moeten aantrekken. Als ik een overlijdensverklaring moet invullen moet ik de doodsoorzaak vermelden en welke mogelijke oorzaken daarbij meespelen.
Ik stel me zo voor: dood tgv zelfdoding tgv acuut psychische nood tgv veroordeling door inspecteur van volksgezondheid tgv melding huisartseninstituut AMC tgv melding door co-assistente die zelf meegeholpen heeft aan het overlijden van een terminaal zieke man.
Bijkomende factoren: het niet communiceren van alle betrokkenen met de overleden arts. Hij rust in vrede.
Jos Rensing
huiarts, den Haag
Zie de discussie op "Buitenhof" via "Uitzending Gemist" (27/10/13) met Kingma (oud-cardioloog, hoofdinspecteur IGZ en VZ-RvB van een ziekenhuis),met een praktiserend huisarts en een hoogleraar huisartsgeneeskunde.
De niet meer praktiserend specialist... lijkt meer begrip en respect voor de uitzonderlijke situaties op te kunnen brengen, waarin huisdokters in de dagelijkse praktijk terecht kunnen komen met lijdende, terminale en stervende patiënten.
Juristen noemen dat soort situaties "noodweer-acces".
De beide huisartsen hebben aan deze mijns inziens wijze overwegingen van een ervaren dokter - die zonder twijfel el ook veel patiënten heeft zien en laten sterven - geen boodschap: "Richtlijn is richtlijn, protocol is protocol".
Huisarts geneeskunde is volgens mij bij uitstek persoonlijk en contextueel. Jammer dat beide huisartsen vergaten dat uit te dragen.
Wil. Bosboom
huisarts, DE MEERN
De hele discussie lijkt zich toe te spitsen op de hoeveelheid toegdiende morfine in plaats van wel of niet terecht een patiëntenleven beeidigen.
Deze patient had overigens volgens de co-assistent een fentanylpleister: als deze van de sterkte "125" w...as dan zou dit overeenkomen met een dagdosis van 300mg morfine.
Voor het toedienen van een mogelijk letale medicatiedosis zijn voor mij de belangrijkste vragen:
- heeft de patiënt - extreme - refractaire symptomen?
- wil de patiënt dood?
Als de meest humane oplossing vervolgens is dat deze "uit zijn lijden wordt verlost" dan doet het verschil tussen een hoge of extreme medicatiedosis er niet meer toe.
Gezien de lawine aan zeer betrokken reacties zullen vele collega's wel eens een hogere - letale - medicatiedosis aan een terminale patient hebben toegediend als er echt geen andere hulp meer mogelijk was.
Juridisch is echter alleen een symptoombehandeling toegestaan en mag de intentie tot levensbeeindiging er niet zijn zonder de vereiste borging middels een SCEN-arts.
Maar daar is dus niet altijd voldoende tijd voor.
Ik refereer hierbij aan een klein interviewtje met Petra de Jong, voormalig longarts, in de Volkskrant vanmorgen.
Zij vertelt dat bij een patiënt met een fatale longbloeding deze een middel kreeg toegediend waarop de patient vervolgens rustig overleed zonder te stikken.
C.K. van Sichem
huisarts/scen arts/jurist, SANTPOORT-NOORD
Ik heb niet eens deze hoeveelheden op voorraad. De intentie was duidelijk. Procedureel volledig niet correct. Heeft de IGZ geen meldingen ontvangen van of gecheckt bij de apotheek? Zo ga je toch behoorlijk snel door je voorraad heen. Als er sprake wa...s van een regelmatig optredend fenomeen a la Harold Shipman en daarmee een acuut gevaar zoals onze hogelijk gewaardeerde IGZ beweert, dan zal dat toch wel bekend zijn bij de apotheek? Hoe kom je anders aan deze hoeveelheden? En dan 3x60ml subcutaan spuiten??
A.R. Moes
huisarts, NIJEVEEN
Het rapport staat op:
http://www.igz.nl/Images/2013-10-02%20Tromp%20-%20Bevel_tcm294-346665.pdf
Als alles klopt, wat er staat, dan is het zeer schokkend.
350 mg midazolam kan overigens niet in een spuit van 60 ml.
Afgezien hiervan is het nauwelijk...s voorstelbaar dat iemand na een dergelijk hoge dosis nog een half uur heeft geleefd.
C.K. van Sichem
huisarts, SANTPOORT-NOORD
Vanochtend werd ik gebeld door dhr Steensma, Hoofdofficier van justitie die zich stoorde aan de vergelijking met de STASI/KGB. Duidelijk moge zijn dat het voorval Tuitjenhoorn ook het OM bezighoudt. Overigens heb ik in mijn reactie nooit gesteld dat ...het OM/IGZ gelijk staat aan de KGB/STASI, maar slechts dat zij blijkbaar veel hebben geleerd. OM is not amused, vindt dat zelfs beledigend. Nu moeten we de relatie nederland - Rusland ook niet verder op scherp zetten, dus de vergelijking zal ik bij deze terugtrekken. Interessant uiteindelijk dat zij ook Medisch Contact lezen. Als ik het relaas in de Volkskrant lees, dan rijzen de haren je te berge over de psychische druk waar hij onder moet hebben gestaan door het acteren van OM. Causaliteit tussen de handelswijze van het AMC met de daarop volgend reactie van de IGZ en het OM en de uiteindelijke suïcide van collega Tromp lijkt toch wel aanwezig. Of we nu de juiste feiten en gebeurtenissen kennen blijft onzeker. Het voorstel van een onafhankelijk onderzoek door bijvoorbeeld een Nationale Ombudsman lijkt mij dan ook een goede.
E.A. Braam
chirurg n.p., BLARICUM
De Inspectie voor de Gezondheidszorg kan haar naam maar beter veranderen in Inquisitie van de Gezondheidszorg, waarbij inquisitie niet opgevat moet worden in haar oorspronkelijke betekenis, nl. onderzoek, maar veeleer als Ketterjacht.
J.L.J. Timmerman
forensisch arts, AMSTERDAM
STERFGEVAL in Tuitjenhorn
Een co-assistent is getuige van een overlijden waarvan de toedracht haar verbaast en bespreekt dit met de opleider van het AMC. Volkomen normaal. De opleider twijfelt echter aan een natuurlijk overlijden of vermoedt zelfs e...en niet-natuurlijk overlijden en neemt meteen contact op met de Inspectie, die het Openbaar Ministerie inschakelt en het verdere dramatische verloop is helaas bekend.
Dit had echt anders kunnen en moeten lopen.
Als een betrokkene binnen de medische wereld twijfelt over de toedracht van het overlijden, of een niet natuurlijk overlijden vermoedt, bijvoorbeeld door een medische fout, is er een forensisch arts beschikbaar voor nader overleg. Staat allemaal in de Wet op de Lijkbezorging. Het was natuurlijk ook collegiaal en zorgvuldig geweest om met de betreffende huisarts contact op te nemen, maar ook dat is niet gebeurd. Dat de Inspectie het OM informeert, behoort tot de normale gang van zaken bij verdenking op een strafbaar feit. Maar ook daar was een mogelijkheid om, zonder het OM in te schakelen, contact op te nemen met de huisarts. Dat vervolgens het OM een inval in de woning doet en de betreffende arts verhoort op dezelfde wijze ('nachts, OvJ, RC, twee agenten erbij) als een reguliere misdadiger is ronduit misplaatst. Vluchtgevaar? Waar moet zo’n huisarts heen? Kans op het verduisteren van bewijsmateriaal? Blijkt ook na een maand niet te zijn gebeurd. Bovendien is de co-assistent er getuige van. Recidiefkans? Zeer twijfelachtig als de huisarts snel en deskundig was toegesproken.
Hier had een ander, deskundiger overleg van ervaren professionals (liefst een forensisch arts, een ervaren inspecteur en een ervaren medisch Officier van Justitie) met de betrokken huisarts zelf moeten plaatsvinden. Ondeskundig optreden vanaf het begin door betrokken instanties heeft geleid tot groot en onnodig leed.
J. Timmerman, forensisch arts GGD Amsterdam
L.J.H. Hoeve
huisarts, UTRECHT
Ik voel mee met alle betrokkenen, maar zie wel reacties waar ik een wenkbrauw optrek.
Het lijkt alsof we met zijn allen vinden dat de IGZ schuldig is, of het OM, of de co-assistent, of het AMC.
Als in de politiek iemand iets roept zonder de feiten... te kennen, vinden we dat doorgaans onverstandig. Hier kennen we ook geen feiten, maar is ons wantrouwen jegens IGZ, OM, en zelfs naar collega's uit het AMC zo groot, dat we de mogelijkheid dat er hier echt iets heel uitzonderlijks kan zijn gebeurd uit het oog dreigen te verliezen.
Als een verzekeraar of een nabestaande vraagt om inzage in een medisch dossier, dan weten we allemaal dat we daar niet aan mogen voldoen, maar we verlangen dit wel van IGZ, OM etc.
Ik weet ook niet wat er is gebeurd, maar zie wel dat er hier een heel aantal bijzondere stappen zijn gezet. Na ampel overleg is er besloten aangifte te doen tegen een collega. Vervolgens is er gelijk gehandeld, tijdelijk beroepsverbod opgelegd, en OM ingeschakeld. Hoe vaak komt dit voor?
Ik snap dat we allemaal wel eens langs de randen van het wettelijke scheren als we een injectie morfine zetten, dan wel een oplaaddosis dormicum geven. Altijd met het belang van de pt voorop. Maar toch zal dan een co-assistent na rijp beraad geen klacht indienen.
Ik ga er dus vanuit dat er hier echt sprake was van heel bijzondere omstandigheden, en voel me niet bedreigd in mijn beroepsuitoefening.
Overigens, mocht er iets waar zijn van de recente berichten: ik heb maar 30 mg morfine en 15 mg dormicum in mijn tas..
A. Teszler
huisarts, DIEMEN
Openbaringen door 'bronnen die anoniem willen blijven' roepen alleen maar meer vragen op, zoals:
1) hoe terminaal was de patient, wat was de lijdensdruk van patient en diens naasten?
2) was er sprake van een acute verslechtering die noopte tot ingri...jpen door de huisarts?
3) was de huisarts in staat om op adequate wijze de toestand van de patient te beoordelen?
4) wanneer is er sprake van een overdosis bij een terminale patient?
5) op welke wijze verliep de communicatie met betrokkenen (de verpleegkundige, de co-assistent, etc)
6) prima dat de co-assistent haar gewetensnood gedeeld heeft met de mentor van het coschap, maar waarom heeft deze mentor navraag bij de huisarts achterwege gelaten en is hij direct naar de inspectie gestapt? Met name dit aspect maakt veel huisarts-docenten huiverig om co-assistenten te begeleiden.
7) de hieropvolgende handelswijzen van inspectie en OM roepen ook vele vragen op, met name of de ondervragings- en huiszoekingsmethoden en de opgelegde maatregel (op non-actief zetten) proportioneel waren ten opzichte van de feiten waar de huisarts van verdacht werd.
8) de brief van prof. Henk van Weert is niet verhelderend. Is deze brief niet vooral bedoeld om het eigen straatje schoon te vegen?
De onrust bij huisartsen kan niet afnemen zonder reconstructie door een onafhankelijke partij, die de rol van alle betrokkenen (inclusief mentor, inspectie en OM) zo spoedig mogelijk dient te onderzoeken.
W. van der Pol
Amiz adviseur, Delft
Los van de precieze toedracht, tekent zich een situatie af, die zich het best laat omschrijven als "opschaling", een actie die zich bij calamiteiten in het publieke domein veelvuldig voordoet. Zorgverleners zullen zich hier in toenemende mate van bew...ust dienen te zijn, dat zich dergelijke acties ook op hun beroepsterrein kunnen gaan voordoen. Hierbij valt te noemen: de meldingsplicht naar de IGZ (met alle persoonlijke details) indien er sprake is van calamiteiten (gebaseerd op de Kwaliteitswet); het ontnemen van bevoegdheid van zorgverlener bij BIG zorgverleners voordat de Tuchtrechter een uitspraak heeft gedaan; het toetsen van de zorgverlener op een gevaar voor de Volksgezondheid, prospectief en retrospectief (door het OM met huiszoeking en getuigenverhoor).
Zie hier wat dokter Tromp is overkomen. Ik wil geen oordeel geven. Maar ik denk wel dat zorgverleners in Nederland zich nog ONVOLDOENDE realiseren wat er vooral de laatste jaren qua handhaving van de Wet en de Richtlijnen is veranderd en aangescherpt. Goede Advisering bij Medische Incidenten is echt geen overbodige raadgeving meer.
J.M. van der Bol
Aios Geriatrie, ROTTERDAM
Kan iemand misschien eindelijk eens duidelijkheid geven over de precieze hoeveelheid morfine die is toegediend in deze casus? Dat zou een hoop gespeculeer over 'overdosis', 'zoveelvoudige dosis', palliatieve zorg versus euthanasie schelen en wellicht... een einde aan deze eindeloze discussie maken.
R.J.C. Norg
huisarts, HAELEN
Eén ding is duidelijk: een (groot?) deel van het veld vertrouwt de controleurs (IGZ /OM) niet of onvoldoende.
Los van de concrete casus is ook dit een punt van zorg en aandacht! Wie kan het vertrouwen herstellen?
Twee 'instanties': de regering die d...e IGZ minder concreet met aansturen, en wat meer op de achtergrond zou moeten blijven. En - ik pleitte er al eerder voor - de Nationale Ombudsman, die als waakhond van de overheid kan vaststellen of dit handelen van de overheid goed was of niet.
Hoe eerder deste beter. Als de N.O. de zaak tot zich trekt, kan het vertrouwen tussen veld en IGZ hersteld worden. Anders blijft dat vrees ik een probleem.
Dat niet opgelost wordt met openbaarmaking van het dossier. Want de discussie toont dat het wantrouwen dieper zit. Helaas!
N. Donner
Arts-assistent, AMSTERDAM
Ik raad de huisartsen aan eens de Privé op die op hun wachtkamer ligt te lezen om de gemiddelde betrouwbaarheid te vinden van geparafraseerde anonieme "bronnen nauw betrokken bij de kwestie". En hierna nog eens na te denken voordat ze deze bronnen ge...bruiken om Prof. dr. Van Weert, het IGZ en het OM te lynchen.
H. van der Linde
huisarts, BURGH HAAMSTEDE
Patiënt werd doodgespoten, niet palliatief gesedeerd en en niet ge-euthanaseerd volgens de zorgvuldigheid die wij als beroepsgroep in jaren hebben opgebouwd en die mij als arts van gepaste beroepstrots vervult. Moord meld je aan het Openbaar Minister...ie en niet aan de dader. Ik heb respect voor de co-assistent die het juiste inzicht en de juiste houding toonde. Ik heb begrip voor de moeilijke positie van AMC en IGZ voor wat betreft het moment waarop zij met belastende en depreciërende informatie naar buiten konden treden. Zij hebben misschien niet optimaal gecommuniceerd en dat heeft zich in de beeldvorming tegen hen gekeerd, maar zij hebben naar mijn overtuiging gehandeld, zoals zij moesten handelen.
Enkele weken afstand nemen is misschien een goed idee. Als de kruitdampen zijn opgetrokken, zal de waarheid er voor veel collega’s mogelijk anders uitzien.
Een collega van ons heeft een patiënt gedood zonder de zorgvuldige weg te bewandelen. Dat is koren op de molen van critici van het Nederlandse euthanasiebeleid. Als dat moeizaam verworven beleid ons dierbaar is, zal de beroepsgroep naar mijn verwachting zijn oordeel bijstellen.
Hans van der Linde, SCEN-arts
C.G.H. Blok
huisarts, HARLINGEN
Sinds kort kan de IGZ (IGZ) al tijdens het onderzoek naar een mogelijk disfunctionerende arts een schorsing opleggen, in het belang van de patiëntveiligheid. Dit is een zware straf, vooral wanneer deze maatregel gepubliceerd wordt met naam en toenaam... en door het OM voorzien wordt van beschuldigingen.
In deze zaak heeft de IGZ samengewerkt met het OM. De Volkskrant meldt dat een vertegenwoordiger van de IGZ aanwezig was bij het politieverhoor. Het onderscheid tussen IGZ en OM c.q. politie is niet zo duidelijk in deze zaak.
Aan de ene kant treedt de IGZ op als een rechtsprekend orgaan door het opleggen van zware sancties. Aan de ander kant werkt zij als uitvoerend orgaan samen met justitie.
In een rechtsstaat horen de rechtsprekende en uitvoerende instanties echter gescheiden te zijn. Doordat de IGZ zowel een uitvoerende als een rechtsprekende instantie is, komt de rechtszekerheid van artsen in gevaar.
De IGZ moet daarom alleen een uitvoerende instantie zijn. Als de IGZ, in het kader van de patiëntveiligheid, een schorsing nodig vindt, dan zou zij dit moeten voorleggen aan de (tucht-)rechter.
A. van Strien-van Merkestein
soecialist ouderengeneeskunde, ZOETERMEER
Net naar het NOS-journaal van deze ochtend gekeken en het begint er steeds meer op te lijken dat deze zaak alleen nog maar verliezers kent. Allereerst de nabestaanden van zowel de betrokken patient als die van collega Tromp die in een ongelofelijke ...achtbaan terecht zijn gekomen welke helaas ook nog niet direct is afgelopen. Hen wil ik heel veel sterkte en moed toewensen.
Daarnaast wordt vooral het vertrouwen van onze patienten in een zorgvuldige zorg rond het levenseinde geschaad en dat is slecht nieuws voor de vele collega's die daar dag in dag uit mee bezig zijn. De enige manier om dit tij te keren is denk ik dat er op korte termijn een collega met media ervaringen voldoende recente ervaring binnen de palliatieve zorg bereid wordt gevonden om een zorgvuldige toelichting te geven op deze zaak. bijvoorbeeld bij Pauw en Witteman of Jinek op zondag. Dan kunnen ook de fouten worden rechtgezet die in bovengenoemdjournaal door de medisch redacteur werden gemaakt. Maar ja deze meneer is volgens mij geen arts dus dat is hem niet aan te rekenen mar jammer blijft het wel.
Als laatste blijft er een duidelijke noodzaak voor een uitgebreid onafhankelijk onderzoek naar de gang van zaken rond deze zaak door bv de nationale ombudsman.
Dit is volgens mij de beste manier om de verworvenheden van de Nederlandse zorg rond het levenseinde te behouden en zelfs waar mogelijk nog verder te verbeteren.
G.W.C. van den Berg
psychiater, UTRECHT
De begeleider van de co-assistent heeft een kunstfout gemaakt door niet eerst de betreffende huisarts te vragen naar de toedracht. Er was geen enkele reden om met spoed de kwestie bij de inspectie en het openbaar ministerie te melden. Ik weet verder ...weinig van de zaak, maar op deze manier worden wij artsen vogelvrij. Het aanspreken van een collega is moeilijk. Het is strijdig met de pricipes van onze rechtsstaat dat een melding wordt gedaan zonder de andere kant van het verhaal te horen. Ik vindt dat de KNMG hierin een taak heeft. Niet zozeer inhoudelijk, maar procedureel. Ik vindt het handelen van de begeleider tuchtwaardig omdat hij door het nalaten van het aanspreken van de betreffende arts, het vertrouwen in de stand der geneeskundige ernstig heeft geschaad. Het maakt me verdrietig dat alle ketenpartners die bij het geval betrokken waren niet op dit idee gekomen zijn. Een Universitair centrum onwaardig
D. Schaap
Huisarts, HUIZEN
Graag wilde ik de opinie van collega Hoeve onderschrijven. Ik ben enigszins verbijsterd door de reacties van sommige collega's: de mogelijkheid dat de huisarts daadwerkelijk ernstig fout zat wordt met verve bevochten. Morfine geen maximumdosering? Ab...soluut, maar dat is niet hetzelfde als dat er op elk moment elke willekeurige dosis gespoten kan worden. Morfine start je met 5-15mg s.c., en verdubbel je met 50% elke 4 uur indien nodig. En daar kan je best eens 100% van maken, en anderhalf uur. En niet met acuut een 10-voudige dosis. En al zou dat acht- of vijfvoudig zijn, dan nog handel je ver buiten de professionele afspraken. Het punt is dan ook niet zozeer de overdosis morfine, maar de naar het lijkt vrij duidelijke intentie van de handeling: het laten overlijden van patiënt. Dat noemen we euthanasie, en daar hebben we in Nederland afspraken over gemaakt. Voor een refractair symptoom hebben we de palliatieve sedatie, waarbij de intentie ligt op induceren van een dusdanige bewustzijnsdaling dat er geen lijden wordt ervaren. Dat een patiënt dan alsnog komt te overlijden wordt dan als neveneffect beschouwd. We kennen niet alle feiten, maar om vol te houden dat we nu in grote rechtsonzekerheid verkeren als we een patiënt morfine toedienen lijkt niet geheel meer op zijn plaats.
De collega's die toch nog vragen hebben omtrend de juiste dosering van morfine in situaties als deze verwijs ik graag naar de vigerende richtlijnen rond palliatieve zorg (palliatieve sedatie, dyspnoe, pijnstilling), en de bijbehorende omrekentabellen.
P.C.F.M. van den Braak
huisarts, BIDDINGHUIZEN
Al had collega Tromp 10 mensen op deze manier aan hun eind geholpen en al hij was hij naast huisarts ook nog importeur van morfine en lag zijn hele schuur vol ampullen, dat maakt hem nog geen moordenaar. En dat is mijn bezwaar tegen het gebruik van d...e term ‘moord’, die suggereert nu dat hij een moordenaar is. Tromp kan nog steeds het beste voor gehad hebben met zijn patiënten. Weten wij wat er is besproken tussen de patiënt en hem? Bovendien weten we toch ook hoe ambivalent patiënten, vaak gelovige mensen, kunnen staan tegenover euthanasie. Zij willen het liever niet zo noemen maar verwachten wel dat de dokter hen helpt als het eenmaal zover is.
Ik vind dat de term moord de discussie alleen maar verwarrender maakt omdat het in wezen een semantische kwestie is. Iedere actieve doding door artsen anders dan euthanasie noemen we moord. Euthanasie definieert indirect de kwalificatie moord. Hadden we de euthanasiepraktijk niet gehad, dan zou nu ook het woord moord nooit gevallen zijn. Ik herinner me hoe een hoogleraar neurologie begin jaren tachtig tijdens college vertelde hoe hij zijn patiënten met terminale ALS hielp: hij schreef ze hoge dosis barbituraten voor en zei erbij “die mag u niet innemen anders zult u eraan overlijden”.
Kom nou toch zeg, voordat we euthanasie toepasten in Nederland behoorde de handelwijze van Tromp tot het algemene medische repertoire, alleen verborg het zich naamloos in de groezelige krochten van de geneeskundige praktijk. Zijn we in die laatste dertig jaar zo wereldvreemd geworden?
Ik zeg niet dat Tromp er verstandig aan gedaan heeft om te handelen buiten de wettelijke kaders. Maar ik geef hem nog steeds het voordeel van de twijfel. (Hij heeft machten ontketend die hem ver boven het hoofd gegroeid zijn, wat overigens iedere arts kan overkomen, en niet alleen in palliatieve situaties.)
Voor de familie Tromp is het allemaal al erg genoeg, laten we nu niet ook nog eens suggestieve termen als ‘moord’ gaan gebruiken. Het komt bovendien in histor
Jos Rensing
huisarts, den Haag
"Van der Weert, hoogleraar huisartsgeneeskunde AMC, heeft nu wel wat uit te leggen: Dit item in Medisch Contact maakt melding van een "overdosis morfine".
Dat terwijl van der Weert enkele dagen geleden nog schriftelijk verklaarde dat "de casus" niets... te maken had met palliatie of met morfine en suggereerde dat er meer aan de hand was.
Ik verneem graag van de hooggeleerde welke dosis morfine zijns inziens therapeutisch dan wel palliatief is bij een terminale en dyspnoische patiënt en welke dosis zijns inziens crimineel is."
J.C.B.M. Rensing
huisarts, 'S-GRAVENHAGE
"Hooggeleerde van der Weert lijkt niet op de hoogte van de feiten of hij jokt: recente publicatie (21/10) van Medisch Contact maakt melding van een "overdosis morfine".
Dat terwijl van der Weert enkele dagen geleden nog schriftelijk verklaarde dat "d...e casus" niets te maken had met morfine en suggereerde dat er meer aan de hand was.
Ik verneem graag van de hooggeleerde welk dosis morfine zijns inziens therapeutisch dan wel palliatief is bij een terminale en dyspnoische patiënt en welke dosis zijns inziens crimineel is."
Jos Rensing, huisarts, de Haag - 23-10-2013 21:42
A.R. Moes
huisarts, NIJEVEEN
Wat is 10 keer de maximale dosis? 25 mg? 200 milligram?
Overigens wil ik niet graag de huisartsen de kost geven, die in noodsituaties een forse overdosis geven.
H.J. Gebben
huisarts, ASSEN
Maximale doseringen bij opiaten bestaan bij mijn weten niet. Door gewenning kunnen zeer hoge doseringen worden gebruikt. Tot 50 keer de normdosering is zeker geen uitzondering. Maximale dosering zou kunnen worden gedefinieerd als die dosering die geg...even kan worden zonder dat dit het overlijden tot gevolg heeft. Dit weet je echter pas achteraf en bovendien lijkt me bij een terminale patient een causaal verband moeilijk vast te stellen. Ben dus wel benieuwd naar de bewijsvoering.
M.J. Smulders
huisarts, 'S-HERTOGENBOSCH
Bij dit soort zaken komt vaak het kern begrip "zorgvuldigheid" op tafel, 3 opmerkingen:
Was (de woord voerder van) het amc "zorgvuldig" om op basis van"hear say" een melding te doen bij de inspectie?
Is de coassistent is kwestie " zorgvuldig"... begeleid? Ik leid ook co's op en juist door mijn eigen (slechte) ervaringen tijdens mijn eigen opleiding, probeer ik bij alle ingrijpende gebeurtenissen de coassisten uit te nodigen zich uit te spreken naar mij over wat deze of gene medische handeling of situatie met hem/haar doet.
Hoe kweek je "zorgvuldige dokters? Wat voor voorbeeld geven wij als ervaren artsen aan artsen in opleiding?
Kaspar Mengelberg
psychiater, Amsterdam nl
Helaas bevat de titel van dit artikel, wellicht onbedoeld, een oordeel. Aannemend dat de verdere inhoud juist is was geen sprake van een 'overdosis', maar van een zeer hoge dosis.
IGZ en OM blijven zwijgen. Onafhankelijk onderzoek door de Nationale O...mbudsman is nu aangewezen.
Ph.E. Sutorius
huisarts/scenarts, OVERVEEN
Na de brief van het AMC me suf gepiekerd wat nu zo norm overschrijdend kon zijn, dat er werkelijk geen andere keus was dan het inlichten van de inspectie, zonder wijlen collega Tromp hierover in te lichten: was er een mes gevonden? Een pistool? Een b...ebloed koord? Een ampul met euthanaticum?
Morfine dus..
Ik wens de coassistent-begeleider ( zelf praktiserend huisarts) en de hoogleraar Medische Ethiek (ex-huisarts en, volgens de brief, met gelijksoortige situaties geconfronteerd) sterkte met het uitleggen waarom er in deze casus sprake was van dusdanig norm overschrijdend handelen dat het OM onmiddellijk moest ingrijpen.
Ik kan mij niet meer aan de indruk onttrekken dat hier iets heel, heel erg mis is gegaan. En dan rest maar een oplossing: met de billen bloot.
A.A.C.M. Maes
huisarts, DIEREN
Maar wat was de concrete hulpvraag van de patiënt?
Wil Bosboom
huisarts, DE MEERN
Prof van de Weert van het AMC stelt in zijn brief aan de huisartsen: “deze casus heeft niets te maken met het gebruik van morfine bij een benauwde en terminale patiënt.”
Bronnen, nauw bij deze zaak betrokken, melden dat in deze zaak de tienvoudige ...dosis morfine is toegediend.
Hoe was de uitdrukking ook al weer: iemand op zijn blauwe ogen geloven?
C.K. van Sichem
huisarts, SANTPOORT-NOORD
Er bestaat geen maximale dosering aan morfine mits rustig opgebouwd. tien keer de maximale dosering is daarmee geraaskal. Er zal gerust een behoorlijke dosering gebruikt zijnbij een benauwde terminale patient. Dyspnoe is een sterke ademhalingsprikkel... zodat een ademhalingsdepressie uitermate onwaarschijnlijk is. Dit bericht maakt het optreden van het AMC en IGZ behoorlijk laakbaar en disproportioneel. De IGZ en OM lijken een veel geleerd te hebben van STASI en KGB. Het wordt tijd voor een onafhankelijk onderzoek naar de handel en wandel van de IGZ
J.C. Nobel
arts, Alphen aan den Rijn
Beoogde de huisarts niet bij een terminale patiënt die dreigde te stikken, op verzoek, effectieve stervenshulp te bieden?
Of gaat het daar niet om en moet iedere zorgprofessional zich realiseren dat hulp in elke omstandigheid conform vaste regels, v...oorschriften en doses behoort te worden geboden, zelfs wanneer in noodsituaties de handelingsruimte vrijwel ontbreekt.
Kun je dus buiten de gewenste IGZ-doses, het OM aan je deur krijgen omdat die verstand hebben van het opsporen van criminelen?
Gaat het nu uiteindelijk om de patiënt of om het bestaansrecht van de IGZ, om het willen herstellen van het eigen beschadigde IGZ-blazoen van de afgelopen jaren?
Het is een troostende gedachte dat de partner van de overledene dankbaar was voor de geboden hulp van haar huisarts. Op zo'n cruciaal moment. Een huisarts die daar niet voor wegliep maar ingreep toen de nood het hoogst was. Met 5, 10, 50 of misschien wel 200 mg morfine.........
Kennelijk bestaat er volgens de IGZ en het OM een morfinedosis waarboven integere stervenshulp in een verdachte criminele interventie omslaat.
Hoe moeten huisartsen tegen dergelijke toezichthouders beschermd worden? Hun optreden brengt grote schade teweeg, in de eerste plaats voor ernstig zieke patiënten
W.J. Jongejan
huisarts n.p., Woerden nl
Bij de patiënt waarom het in deze casus gaat was sprake van een vergevorderd carcinoomlijden dat in de tweede en derde lijn uitbehandeld was. Het is zeker niet uitgesloten dat de patiënt in enige vorm al een opiaat langdurig toegediend kreeg. Bijv. i...n de vorm van paracetamol/codeïne dan wel een fentanylpleister. Dan is opiaat resistentie aanwezig. Om in dat geval ook maar enig effect van een opiaatinjectie te verwachten moet je wel fors hoog doseren. Dat is geen schande.Het vinden van een heliumtankje(anoniem gemeld hierboven) is geen reden om een collega op non-actief te stellen, wel iets om met hem over in gesprek te gaan.
J.C. Nobel
arts, Alphen aan den Rijn
Ook in GB veroorzaken Toezichthouders schade onder artsen.
BMJ 22 oktober 2013
REGULATION AND DOCTORS’ HEALTH
Clare Dyer legal correspondent
GMC and vulnerable doctors: too blunt an instrument?
The deaths of almost 100 doctors while under GMC inv...estigation over the past decade has raised
questions about the stress and fear associated with the process. Clare Dyer reports on the regulator’s moves to soften its harsh image. But is it going far enough?
“If we only look at the severest casualties, suicides, we’re not paying enough attention to the large numbers of doctors who are going through enormous emotional turmoil and suffering
mental stress and illness as a result. We need to look at both the GMC process and at other aspects that can provide support to doctors.”
http://www.bmj.com/content/347/bmj.f6230?rss=1