Hindsight
1 reactie‘Hadden jullie de afwijkingen aan de ribben niet op de CT gezien?’, vroeg de kinderoncoloog uit het academisch centrum via de telefoon. ‘Dan was zijn ewingsarcoom vier dagen eerder gediagnosticeerd.’
Tsja, daar had ze natuurlijk gelijk in. Maar het is altijd makkelijk praten, achteraf, met de diagnose in de hand.
Het ging om een jongen van 16 die kwam met verhoging, niet fit voelen en kortademigheid. Bij onderzoek een matig zieke knul, met een demping over zijn rechterhemithorax en daar ook verminderd ademgeruis. Onder de werkdiagnose pneumonie met pleuravocht werd hij opgenomen en met antibiotica i.v. behandeld. Toen hij na drie dagen onvoldoende opknapte en de thoraxfoto progressie van zijn pleuravocht liet zien, deden we een pleurapunctie waarbij veel bloederig troebel vocht afliep, maar er na afloop nog steeds een forse demping was. In overleg met de longarts deden we een CT-scan die nog steeds veel pleuravocht liet zien met beginnende lokettering.
Het is altijd makkelijk praten achteraf
De achtergelaten drain produceerde in de daaropvolgende dagen nauwelijks pleuravocht en de kortademigheid en algemene malaise bleven bestaan, waarop hij verwezen werd voor thoracoscopische decorticatie naar een academisch centrum. Daar werd dus bij revisie van de CT-scan een afwijkende rib gezien; uiteindelijk bleek dat een ewingsarcoom met pleuraprikkeling als gevolg.
Dat maakte ook bij ons indruk. Natuurlijk hadden we de casus al besproken en gekeken wat we ervan konden leren.
Zo’n hindsight-vraag bij diagnostisch delay luistert nauw. Prima als het leren stimuleert, contraproductief als het beschuldigend is. Zeker als dat in die toonzetting met de patiënt/ouders wordt gedeeld. Het overkomt alle specialisten van tijd tot tijd. Mij dus ook. Maar als je het weer eens als ontvanger hebt meegemaakt, dan weet je weer hoe akelig het kan voelen.
Paul Brand
kinderarts, Zwolle
In mijn column over “Hindsight” heb ik twee fouten gemaakt waardoor een onjuist beeld is ontstaan van de woorden van de kinderoncoloog. Ik heb haar geciteerd terwijl ik haar zelf niet gesproken heb (dat is via een dienstdoende collega gegaan) en zij ...heeft zich in dat telefoongesprek ook niet beschuldigend uitgelaten maar juist de hoop uitgesproken dat we lering kunnen trekken uit het missen van de relevante afwijkingen op de CT-scan. De informatie waarop ik mijn column heb gebaseerd was afkomstig uit een brief van een derde betrokken specialist en een verslag uit de derde hand van de terugkoppeling vanuit het kinderoncologisch centrum. Ik had dit eerst moeten bespreken met de kinderoncoloog alvorens er een column over te schrijven. De casus is zo uniek dat hij herkenbaar is voor collega’s, waardoor ook die een onjuist beeld van woorden en intenties van de kinderoncoloog zouden kunnen krijgen.
Juist in een column die gaat over het belang van zorgvuldige intercollegiale communicatie moet je als columnist jezelf natuurlijk zorgvuldig informeren, en ook zorgvuldig formuleren. Daar ben ik in deze column in tekort geschoten. Dat spijt me; ik hoop er zoveel van te leren dat me dit niet weer gebeurt. Ik heb de kinderoncoloog reeds persoonlijk mijn excuses aangeboden. Ze was zo grootmoedig deze te accepteren. Daar kunnen we allemaal van leren.