Het spijt me, vergeef me
1 reactieAls kind was ik erg onder de indruk van het programma Het spijt me, gepresenteerd door Caroline Tensen. Het kwam in 1993 op televisie en Anita Meyer zong het openingslied, dat ik soms nog zing voor mensen, nadat ik hun laatste reep chocola heb verorberd.
Het programma gaf mensen de kans om sorry te zeggen tegen familie of vrienden met wie ze – vaak jarenlang – een conflict hadden. In de uitzending werd dan bekend of het betreffende familielid of de vriend de excuses had aanvaard door vanachter de schuifdeuren tevoorschijn te komen.
Ik probeerde als kind altijd aan de hand van verbale en non verbale reacties te raden of diegene zou komen opdagen. Soms werd ik overladen door een gevoel van verbijstering en verdriet als een ouder of kind het liet afweten. Datzelfde gevoel ervaar ik soms nog in de zorg wanneer ik behandelaren onmiddellijk in de verdediging zie schieten na een medische fout. Ook als het in theorie noch praktijk een fout zou zijn, als de tuchtrechter ons vrij zou pleiten, waarom is het dan nog zo moeilijk voor ons om sorry te zeggen?
De keren dat ik sorry heb gezegd zijn altijd goed afgelopen. Ik heb het ook weleens laten afweten. Met name in mijn privéleven waar mijn trots me in de weg zat. Tot mijn spijt spreek ik daardoor sommige mensen niet meer. Het verwondert me dat een simpel vijfletterwoord zoveel teweeg kan brengen. Mijn enige verklaring voor het feit dat wij behandelaren moeite hebben met excuses aanbieden, is dat we onszelf een soort superheldenstatus met de witte jas als witte cape hebben toegekend. Dat het woord ‘sorry’ daar niet bij zou passen, omdat een superheld altijd alleen maar hoort te excelleren. Zou het ons niet veel gedoe besparen als we de patiënt konden meedelen dat het ons spijt? Los van wie er gelijk heeft, kun je ook aangeven dat de situatie of het conflict je spijt. Gewoon spijt. Zoals het woord in de Engelse taal bijvoorbeeld ook wordt gebruikt door een winkelier die je mededeelt dat de schoen in de winkel niet meer in jouw maat voorradig is: ‘I’m so sorry, they’re sold out.’
Ik zou willen dat Caroline Tensen een comeback maakt met het programma Het spijt me, maar dan voor medici en zorgbehoevenden. Dan kan ik weer, inmiddels aan de hand van een uitgebreid psychiatrisch onderzoek, voorspellen wie wel of niet een klacht aan zijn broek krijgt.
Desiree Hairwassers
Patient advocate borstkanker en erfelijke aanleg voor borst- en eierstokkanker, Huissen
Wat een mooie blog. Het is zó waar....
Daar waar 'sorry' of 'excuses' wellicht iets van 'schuld' kunnen aanduiden, waar artsen dan bang voor zijn en defensief door worden, kunnen ze ook voor andere woorden kiezen, zoals 'Wat vind ik het verschrik...kelijk dat dit gebeurd is' of 'Als ik de tijd kon terugdraaien, wat had ik dan graag een andere beslissing genomen' of 'Dit had zo nooit mogen gebeuren'. Dat je als patiënt de mens achter de zorgverlener voelt, die met de beste bedoelingen iets niet handig of niet goed aangepakt had of dat iets anders uitpakte dan bedoeld, als je dat voelt als patiënt, scheelt dat al een heleboel. Als er echte schade is, zal die hersteld moeten worden.
En de boze patiënt die ondanks goede reacties boos blijft, daar kun je niks tegen doen. Blijf fatsoenlijk en word niet defensief. Je kunt altijd zeggen: "U bent ontzettend boos he? Kan ik iets doen om dat te verminderen? En als dat niet nu zo is, laat u me dan weten als dat in de toekomst wel zo is?"