Hersengebied compenseert symptomen Parkinson

Neuroloog Bart van Nuenen heeft nieuw bewijs gevonden voor de hypothese dat de ziekte van Parkinson wordt voorafgegaan door een periode waarin gezonde hersengebieden functies overnemen van beschadigde gebieden. De neuroloog verbonden aan het  Catharina Ziekenhuis in Eindhoven  promoveert op 22 november aan de Radboud Universiteit Nijmegen op de resultaten van zijn onderzoek.

Van Nuenen onderzocht klinisch gezonde mensen, die door hun erfelijke aanleg een groot risico lopen om de ziekte van Parkinson te krijgen. Het gaat daarbij om leden van families uit Duitsland, Italië en Israël. Van Nuenen kon bij deze mensen de preklinische fase van de ziekte met behulp van fMRI in beeld brengen. Analyse van de opnamen bracht aan het licht dat de erfelijk belaste groep vergeleken met een controle groep een verhoogde activiteit liet zien in de zogeheten extrastriate body area – een hersengebied dat ook in de late stadia van de ziekte van Parkinson onaangetast blijft. Kennelijk compenseert bij de erfelijk belaste groep dit gezonde hersengebied voor de functie van al aangetaste hersencentra. Dankzij die compensatie konden de proefpersonen toch normale bewegingen maken en de parkinsonsymptomen onderdrukken.

Van Nuenen ging die veronderstelling nog op een andere manier na: hij schakelde bij  Parkinsonpatiënten de activiteit van de extrastriate body area uit met behulp van transcraniële magneetstimulatie (TMS). Het gevolg was dat ze tijdelijk bepaalde handbewegingen niet naar behoren konden uitvoeren. Bij een gezonde controlegroep had de uitschakeling van het hersengebied geen effect. Dit gegeven maakt het volgens de promovendus aannemelijk dat tijdens de preklinische fase van de ziekte van Parkinson compensatie in het brein optreedt, die voorkòmt dat de ziekte al manifest wordt.

Van Nuenen in een toelichting: ‘Traditionele behandelingen mikken tot op heden uitsluitend op een correctie van het dopaminetekort. We hebben nu een aanknopingspunt voor een geheel nieuwe therapie, gericht op het stimuleren van het compensatiemechanisme.’

Henk Maassen

Bart F.L. van Nuenen. Cerebral reorganization in premotor parkinsonism. Proefschrift UMC St Radboud. Promotiedatum: 22 november 2012.

Lees ook: 

• Dossier: Ziekte van Parkinson
• Parkinson is meer dan trillen