Herhaaldelijk te veel paracetamol fataal
1 reactieRegelmatig te veel paracetamol innemen, kan leiden tot multiorgaanfalen en uiteindelijk tot de dood. Dat schrijven Kenneth Simpson e.a. in British Journal of Clinical Pharmacology.
Simpson deed onder meer dan 660 patiënten die in zestien jaar zijn geïncludeerd, onderzoek in verband met ernstige leveraandoeningen ten gevolge van paracetamolgebruik. Er is gekeken naar het verschil in morbiditeit en mortaliteit bij (eenmalige) acute auto-intoxicanten, auto-intoxicanten die na meer dan 24 uur zijn opgenomen en patiënten die regelmatig toxische doses nemen.
Patiënten die herhaaldelijk een toxische dosis paracetamol (definitie: > 4 gram/dag) nemen, hebben een andere klachtenpresentatie dan auto-intoxicanten die eenmalig een toxische hoeveelheid slikken. Zij melden zich namelijk niet met een overdosis, die al een aantal dagen geleden geweest kan zijn, maar met vagere klachten zoals algehele malaise. Hierdoor vallen ze regelmatig buiten de scoop van de leverspecialist, terwijl juist zij het risico lopen in de problemen te komen. De groep die een eenmalige toxische dosis nam, nam gemiddeld 29 gram paracetamol in (spreiding: 20-45 gram). De patiënten met een gespreide overdosis namen gemiddeld 24 gram (spreiding: 10-45 gram) per dag in.
Patiënten die de paracetamol niet ineens innamen hadden vaker complicaties aan lever of hersenen, hebben vaker nierdialyse of beademing nodig en lopen een groter risico om te overlijden dan patiënten die een eenmalige (fikse) overdosis hebben genomen. Dit komt door cumulatieve leverschade. Patiënten die meer dan 24 uur na eenmalige forse overdosering worden opgenomen, hebben eveneens een aanzienlijk grotere kans op overlijden of op de noodzaak van een levertransplantatie.
Bijna 60 procent van de patiënten in de groep die de doses verspreid innam bleek regelmatig fors te veel paracetamol in te nemen tegen reguliere pijnkwalen, in tegenstelling tot de patiënten met een eenmalige overdosering die het middel gebruiken voor een tentamen suïcide. Toch bleek ook dat maar liefst 34,3 procent van de patiënten met verspreide inname zelfdoding als doel had.
De mortaliteit is significant hoger bij de regelmatige hooggedoseerde paracetamolslikkers, 37,3 procent dan bij acute eenmalige auto-intoxicanten (27,8%).
Simpson is van mening dat juist bij late auto-intoxicanten en patiënten die frequent supratherapeutische doses nemen, vaker overwogen moet worden N-acetylcysteïne te starten, ongeacht de actuele paracetamolspiegel in het bloed. Het meten van deze spiegel is alleen zinvol bij een acute overdosering en geeft geen indicatie voor de ernst van de leverschade bij frequente of laat gemelde overdoseringen.
Shahnaaz Dostmohamed
Artikel:
Lees ook:
Vergiftiging vaak door geneesmiddel
Meer nieuws
,
Met belangstelling lazen wij het nieuwsbericht ‘Herhaaldelijk veel paracetamol fataal’ (MC 48/2011: 2974). Wij hebben het zelfs besproken bij ons dagelijks ochtendrapport, waar wij zeer regelmatig geconfronteerd worden met paracetamolslikkers die een... suïcidepoging hebben ondernomen. Met de conclusies in het bericht zijn wij het echter niet eens.
Er is sprake van een retrospectief cohortonderzoek, waarin onderscheid wordt gemaakt tussen een overdosis (>4 g) paracetamol in één dosis op één tijdstip ingenomen en een overdosis (>4 g per 24 uur) paracetamol door het innemen van twee of meer doses paracetamol over een tijdsinterval langer dan acht uur. Er wordt in het onderzoek gesproken van een overdosis bij >4 gram, maar in werkelijkheid blijkt de ingenomen dosis binnen deze groepen gemiddeld op 27 gram (1 dosis) (variatie 20-45 g) en 24 gram (door meerdere doses) (variatie 10-45 g) te liggen.
De openingszin ‘Regelmatig een paar paracetamolletjes te veel innemen, kan leiden tot multi-orgaanfalen en uiteindelijk tot de dood’ lijkt in dit licht dan ook misplaatst. Het bericht gaat verder met een aaneenschakeling van misinterpretaties, verkeerde citaten en verkeerde getallen.
Het herhaaldelijk innemen van een te hoge dosis paracetamol is een belangrijk onderwerp, waarvan het risico onderschat wordt. Meer gedegen prospectief onderzoek is nodig om een veel voorkomend probleem binnen (met name) de (kinder- en jeugd) psychiatrie beter in kaart te brengen.
Drs S. Bouwman, aios psychiatrie, dr. W.G. Staal, plaatsvervangend opleider, prof. dr. R.J. van der Gaag, opleider kinder- & jeugdpsychiatrie UMC St. Radboud Nijmegen
Nawoord
In het nieuwsbericht is de door de auteurs gebruikte definitie van overdosering (>4 gram per dag) te strikt gevolgd. In plaats daarvan had het gevonden gemiddelde bij gespreide inname vermeld moeten worden. Onze excuses. Op de website is het bericht inmiddels aangepast.
Evert Pronk, hoofdredacteur a.i. Medisch Contact