Hannie Pel-Mellink bezorgde estafetteberichten

Berispt voor actie

Hannie Pel-Mellink (1919) is een geboren en getogen Amsterdamse. Ze studeerde er geneeskunde aan de gemeentelijke universiteit toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak.

Zeker de helft van haar studiegenoten had een joodse achtergrond. Een van haar eerste oorlogsherinneringen is het moment dat joden werden verplicht om een jodenster op hun jas te naaien. Samen met een aantal andere studiegenoten deed zij dat ook, uit solidariteit. Net als de jongen die achter haar zat, dacht Pel-Mellink. 'Nee hoor, ik moet het doen', was zijn antwoord. 'We wisten gewoon niet van elkaar wie welke geloofsovertuiging had.'

De hele oorlogstijd heeft Pel-Mellink op alle mogelijke manieren haar ongenoegen met de bezetting laten merken. Samen met medestudenten protesteerde zij bijvoorbeeld tegen neuroloog en rector magnificus Bernhard Brouwer en zijn opvolger de patholoog Deelman omdat beiden zich niet flink genoeg opstelden tegenover de bezetters.

Er was een razzia geweest onder medestudenten. Wij vonden dat de universiteitsleiding daartegen moest protesteren, maar dat gebeurde niet. Ik herinner me nog dat wij in het pathologisch laboratorium van Deelman lawaai hebben geschopt. Die man heeft me daarna genegeerd. De universiteit heeft me voor die actie berispt. Vreemd genoeg kreeg ik jaren na de oorlog een bericht dat het toch een goede actie was geweest en dat die berisping was ingetrokken.'

Eigen clan
Wie goed was en wie fout, dat wist je gewoon', zegt Pel-Mellink nu. ''Je bewoog je in je eigen clan.' In de kringen waarin Pel-Mellink zich begaf, zaten een aantal vooraanstaande leden van artsenverzetsorganisatie het Medisch Contact, onder wie de hoogleraar histologie en latere hoofdredacteur van Medisch Contact, Gerard Heringa. '

Volgens Pel-Mellink kende Heringa haar 'politieke gedachten'. Hij vroeg haar daarom om estafetteberichten van het Medisch Contact rond te brengen. Mellink ging op het verzoek in. 'Dan ging ik met de trein naar bijvoorbeeld Zwolle, Groningen en Assen met een gesloten enveloppe en bezorgde de berichten bij mensen als MC-oprichters Jean Eeftink Schattenkerk en Jan Roorda. Ik keek nooit wat er in die enveloppen zat. En gevaarlijk? Ach, voor een meisje viel het wel mee, wij konden nog redelijk ongestoord reizen. Echt gevaarlijk was het voor jongemannen.'

Gevaar liep ze dan ook toen ze met haar toenmalige verloofde en latere echtgenoot Jan Pel een joods kindje wegbracht.

'Dat deed ik vaker. Die kindjes werden in de onderduik geboren en moesten naar een veilig adres om dat ze anders door hun gehuil de boel zouden kunnen verraden. Eén keer heb ik dat samen met Jan gedaan. Een domme actie eigenlijk. Veel te gevaarlijk.'

Omdat ze de loyaliteitsverklaring niet ondertekende, moest Mellink haar geneeskundeopleiding illegaal voortzetten. 'Dat ging eigenlijk best goed. Coschappen regelden we zelf bij artsen die we konden vertrouwen.' Eenmaal aan het werk waren er nauwelijks problemen. 'Alleen als er een co binnenkwam die de loyaliteitsverklaring wél had getekend, moest je wegwezen.'

Pel-Mellink werkte na de oorlog jarenlang als huisarts in Middelburg.

Robert Crommentuyn

Bekijk het video-interview met mevrouw Pel

en andere oorlogsgetuigen »»