Handjevol auteurs domineert diabetesonderzoek
1 reactieRCT’s naar bloedsuikerverlagende middelen van de afgelopen 20 jaar hebben een klein aantal steeds terugkerende auteurs. Het onderzoek betrof 3782 artikelen waaraan 13.592 auteurs hadden meegewerkt. Een top 110 van auteurs met de meeste publicaties – minder dan 1 procent van alle auteurs – werkte mee aan maar liefst één derde van alle onderzoeken op dit gebied. De top 11 komt in 10 procent van alle publicaties voor. Frits Holleman (AMC) en zijn collega’s schrijven hierover in The BMJ.
Zij hebben hun vraagtekens bij de geloofwaardigheid van zoveel wetenschappelijke inzet: de top 11 leverde mediaan een bijdrage aan 42 artikelen sinds 1993. Slechts 6 procent van de onderzochte RCT’s kon volledig onafhankelijk worden genoemd, alle andere studies hadden een commerciële sponsor of auteurs met gemelde belangenverstrengeling. 44 procent werkt bij een farmaceutisch bedrijf en 56 procent is academicus met banden met deze bedrijven. Holleman en de zijnen pleiten hierom voor een gedetailleerdere omschrijving van de individuele bijdrage van de auteurs, aan de hand van de ‘International Committee of Medical Journal Editors’-criteria (ICMJE) over recht op auteurschap. Ook vragen zij zich af wat de rol is van commerciële sponsoring en of het wel acceptabel is dat bij zo’n kleine groep invloedrijke auteurs zo vaak sprake is van belangenverstrengeling.
Elizabeth Wager reageert in een editorial in The BMJ: ‘De ICMJE-criteria zijn nodig voor een gezond onderzoekklimaat. Verschillende interpretaties over het gebruik van deze criteria ondermijnen het auteurschap. Het kan bovendien lezers misleiden op het gebied van wie de grootste bijdrage aan het onderzoek heeft geleverd en wat precies de rol is geweest van organisaties en werkgevers zoals de farmaceutische industrie.’ Zij vindt dat de academische focus van kwántiteit van publicaties moet verschuiven naar kwáliteit, en wil de richtlijnen omtrent auteurschap anders inrichten om zo één duidelijk systeem te creëren – waar iedereen zich aan houdt.
Karen Slikboer
BMJ:
Productivity of authors in the field of diabetes: bibliographic analysis of trial publications, doi: 10.1136/bmj.h2638
Editorial: Are prolific authors too much of a good thing?, doi: 10.1136/bmj.h2782
Lees ook:
- Medische wetenschap is ‘vooral carrièrespel’ (Nr. 22 - 29 mei 2014)
- Special: Wetenschap (Nr. 15 - 13 april 2012)
- Urologen plegen bedrog (Nr. 38 - 16 september 2008)
- Een nieuw aanvalsplan (Nr. 31/32 - 31 juli 2006)
H. van der Linde
huisarts, BURGH HAAMSTEDE Nederland
Het onderzoek van Frits Holleman en zijn collega’s toont aan dat de farmaceutische industrie planmatig massaal baggerliteratuur produceert. Die informatiestroom zet artsen op het verkeerde been en leidt tot dure en vaak onnodige prescriptie die als r...egel niet bewezen veilig en niet bewezen effectief is. Daarmee is feitelijk niets nieuws gezegd, maar de kwantificering van het onderzoek maakt duidelijk hoe onvoorstelbaar omvangrijk het probleem is.
Politiek en overheid menen dat de farmaceutische industrie tot taak heeft om voorlichting en nascholing over medicijnen te geven en zelfs een rol te spelen bij het opstellen van standaarden. Zij menen dat het grote goed van vertrouwen in vrij ondernemerschap zich ook moet uitstrekken tot de geneesmiddelenbranche. Zij lenen het oor aan lobbyïsten en Nefarma zien zij steevast als bron van farmacotherapeutische kennis. Nefarma is echter zuiver en alleen een bundeling van verkooporganisaties van buitenlandse bedrijven. De voorlichting over geneesmiddelen is in Nederland in handen van verkopers en nascholing van artsen wordt georganiseerd door reclamebureaus. Misleiding van voorschrijvers hoeft dan ook niet te verwonderen. Professionele beïnvloeding met onbeperkte fondsen staat daar borg voor.
Politiek en overheid vormen daarom met hun opvattingen over de rol van de industrie misschien wel de grootste hinderpaal voor het tot stand komen van een goed onderbouwde en betaalbare farmacotherapie.