Hallucinaties ervaren

Het doormaken van een delier was ingrijpend, maar ook leerzaam. Na een periode van dexamethasongebruik heb ik een langdurige, neurochirurgische operatie doorgemaakt gevolgd door een kort verblijf op een intensive-careafdeling met een (zelfdosering) morfinepomp ter pijnstilling. Op de ic en daarna op de afdeling manifesteerde zich bij mij groeiende onrust, prikkelbaarheid en in hevigheid toenemende hallucinaties.

Aanvankelijk twijfelde ik over de hallucinaties en vroeg ik een verpleegkundige of mijn bed vibreerde en bromde. Maar toen er floride, visuele hallucinaties ontstonden en ik spetters in mijn gezicht voelde en vervormingen van mijn hoofd en lichaam ervoer, was er geen twijfel meer. Hoewel ik de situatie tot op zekere hoogte kon beredeneren, was er een allesoverheersende angst. Alle verschijnselen inclusief de angst waren erger tijdens de nacht en na (zelf)toediening van de morfine. Ik reageerde reactief: bleef geforceerd wakker, vermeed morfine en had dus pijn.

Toen er een psychiater aan mijn bed verscheen die bevestigde dat ik een delier had en dat hij dit krachtig medicamenteus ging aanpakken, resulteerde de combinatie van vertrouwen en haldol binnen zes uur in het afnemen van de angst. Het heeft nog bijna twee dagen geduurd voordat de hallucinaties geheel verdwenen maar zonder de angst was het zelfs interessant om de gedetailleerde en kleurrijke beelden te bewonderen.

Mijn conclusies zijn:

• Alle hulpverleners dienen alert te zijn op een delier zeker als er risicofactoren aanwezig zijn.
• Een delier is zeer onaangenaam. Ook als een patiënt niet in staat is om dit aan te geven, moet het met spoed en kracht worden bestreden onmiddellijk nadat het onderkend is.
• Het kan een zeer geruststellend effect op de patiënt hebben als het probleem wordt benoemd en als een deskundige duidelijk maakt dat het krachtig wordt aangepakt.

Ik pleit voor een ‘top down’-dosering van haldol in plaats van een ‘bottom up’-benadering.

Hazerswoude, augustus 2010

A.J. Poot, coördinator huisartsenopleiding van het LUMC

• Meer brieven