Laatste nieuws
gynaecologie

Gynaecologen bezorgd over Essure-sterilisatie

Plaats een reactie

ACTUEEL

Facebook-groep met klachten en vragen explosief gegroeid

Gynaecologenvereniging NVOG gaat artsen trainen in het verwijderen van Essure, als vrouwen daar om vragen. Een groeiende groep vrouwen heeft klachten na sterilisatie met Essure. Gynaecoloog en Essure-deskundige Bas Veersema wil de klachten en bijwerkingen in kaart brengen.

Artsen, patiënten wereldwijd en ook producent Bayer zijn in gespannen afwachting van een uitspraak van de Amerikaanse geneesmiddelenautoriteit FDA over Essure. Deze wordt eind februari verwacht.

Essure is een hysteroscopische sterilisatietechniek, waarbij twee veertjes via de vagina in de eileiders worden geplaatst. Deze vier centimeter lange veertjes zijn gemaakt van orthopedisch roestvrij staal, nikkel en titanium. Verder bevat het vezels gemaakt van de kunststof PET. Ze zorgen ervoor dat de eileiders vanzelf dichtgroeien. Essure werd in 2001 in de VS geïntroduceerd door Conceptus en is sinds 2002 op de Europese markt. Conceptus verkocht Essure twee jaar geleden aan farmaceut Bayer.

Destijds is Essure enthousiast onthaald als alternatief voor de laparoscopische methode. Essure vindt poliklinisch plaats, zonder narcose en de patiënt houdt er geen zichtbare littekens aan over. Uiterst vrouwvriendelijk, vonden duizenden vrouwen en gynaecologen. In Nederland zijn tussen de 25 duizend en 30 duizend vrouwen volgens deze methode gesteriliseerd. Inmiddels is de verhouding tussen de klassieke laparoscopische methode en Essure 50/50. Dat is veel, zegt gynaecoloog Bas Veersema. Nederland was heel succesvol. ‘Dat komt omdat we een actief en zorgvuldig trainingsprogramma hebben voor artsen. Zowat elk ziekenhuis in Nederland kan de Essure-methode aanbieden.’ De populariteit werd verder aangewakkerd door artikelen in vrouwenbladen als Viva en mond-tot-mondreclame van vrouwen onderling. ‘Vrouwen kwamen de spreekkamer in en vroegen om Essure.’

Genuanceerd

Ook Veersema was positief. Hij was een van de eerste artsen die Essure in Nederland toepaste en heeft sindsdien ongeveer 1500 veertjes geplaatst. Hij was tot voor kort gynaecoloog in het St. Antonius Ziekenhuis, sinds 1 januari is hij hoofd Gynaecologie bij het UMC Utrecht. Twee jaar geleden promoveerde hij aan de VU op hysteroscopische sterilisatietechnieken.

Inmiddels denkt Veersema toch wat genuanceerder over Essure dan een aantal jaar geleden: ‘In ons enthousiasme hebben we vrouwen die op consult kwamen en om Essure vroegen, het niet snel afgeraden.’ Toch heeft hij nog vertrouwen in Essure. ‘Het is nog altijd een elegante manier van steriliseren. Ik zal niet zeggen dat het een slecht product is; ik ben opinionleader. Maar we zijn ook verantwoordelijk om goed uit te zoeken wat er mis is, áls er iets mis is. We weten het niet, en ik wil dat graag uitzoeken.’ In zijn hoedanigheid als hoofd Gynaecologie is hij niet langer ‘actief’ wat betreft het plaatsen van de Essure-veertjes, al verwijdert hij ze wel regelmatig. ‘Er zijn genoeg gynaecologen die ze kunnen plaatsen.’ Deze rolverdeling vindt hij uit ‘ethisch oogpunt’ zelf beter zo.

Erin Brockovich

De klachten en onrust rond Essure begonnen in de Verenigde Staten, waar ook het merendeel van de sterilisatie-veertjes is geplaatst: naar schatting 500 duizend. Een jaar of vier geleden groepeerden vrouwen met klachten zich online, onder meer op de Facebook-pagina EssureProblems, met als boegbeeld Erin Brockovich – bekend als actievoerster tegen een chemiebedrijf, een zaak die verfilmd is met Julia Roberts. De vrouwen meldden uiteenlopende klachten. Allergische reacties, pijn, jeuk, vermoeidheid. Ook waren veel vrouwen tóch zwanger geraakt. De Amerikaanse Facebook-groep heeft 23 duizend leden, er zijn in de VS ruim zesduizend officiële klachten geregistreerd. De actieve patiëntengroep streeft ernaar het plaatsen van Essure te verbieden. Mede dankzij hun inspanningen heeft de FDA afgelopen najaar een hoorzitting gehouden waarbij verschillende betrokkenen aan het woord kwamen. Als gezegd, volgt de uitspraak eerdaags.

Ook Veersema meldde zich aan op de Amerikaanse Facebook-groep, om te communiceren met de leden. ‘Ik wilde weten wat er aan de hand was.’ Dat werd niet erg gewaardeerd. ‘Ik werd gelyncht. Ze vertrouwden me niet, ik zou heulen met de vijand.’ Veersema is immers adviseur voor Bayer, een functie die hij ‘juist nu’ niet wil neerleggen. ‘Op deze manier kan ik kennis overdragen.’

In Nederland hebben vrouwen met verschillende klachten zich gegroepeerd op de Facebook-pagina ‘Essure-problemen Nederland’. De beheerder van deze socialemediagroep, Francesca Bagchus, zegt dat de laatste maanden steeds meer vrouwen zich aanmelden. Anders dan in de VS, wil de Nederlandse groep vooral ‘gehoord’ worden, zegt Bagchus. ‘We willen dat er naar ons wordt geluisterd.’ Met name als gevolg van recente media-aandacht, onder meer bij het televisieprogramma EenVandaag, hebben meer dan 173 nieuwe vrouwen zich gemeld, waarmee de groep nu 670 leden telt. Het zijn niet allemaal vrouwen met klachten, ook artsen hebben zich aangemeld. Zij willen weten wat voor klachten de vrouwen hebben.

Dat is natuurlijk de vraag: waar hebben de vrouwen last van? Het is moeilijk om precies de vinger erachter te krijgen, er is ook geen register. Veersema: ‘Het is ingewikkeld om bij vrouwen wetenschappelijk te bewijzen wat waardoor precies wordt veroorzaakt.’ Dat gezegd hebbende, kan hij wel een aantal richtingen aanwijzen. Er is een groep vrouwen met een nikkelallergie, of een andere allergische reactie. Daarnaast is een groep die last heeft van pijn en vermoeidheid. ‘We zullen nu voortaan iets beter bedenken of het middel wel geschikt is.’

Plaatsingsmethode

Veersema zegt dat een deel van de ‘Amerikaanse’ problemen terug te voeren is op de plaatsingsmethode, die afwijkt van de ‘Nederlandse’ methode. Zo is in Nederland de gynaecoloog verantwoordelijk voor zowel de plaatsing als de controle – met een echo, drie maanden erna. In de VS plaatst een gynaecoloog de veertjes, maar een radioloog controleert erna hoe ze zitten – met behulp van contrastvloeistof. ‘Plaatsing is niet heel moeilijk, maar het vergt wel een bepaalde vaardigheid.’

In de VS, waar de actievoerders Bayer willen aanklagen en oproepen tot een boycot, zijn ‘ze het aan het juridiseren’, zegt Veersema, ‘ze willen geld zien’. Dat lijkt in Nederland anders te liggen. Nederlandse gynaecologen en patiënten willen ‘gelijk optrekken’, zegt Bagchus, die zelf ondertussen net haar zesde operatie heeft ondergaan en zich fulltime bezighoudt met ‘Essure-problemen’. Bagchus: ‘Het gaat ons niet zozeer om een verbod. We komen op tegen de onwetendheid over het product Essure. Sommige vrouwen moeten meerdere operaties ondergaan, omdat het nog een specialisatie is om het op de juiste manier te verwijderen. Veel vrouwen in mijn groep voelen zich gebruikt als proefkonijn.’

Veersema is benieuwd naar de uitspraak van de FDA, ‘vermoedelijk wordt de bijsluiter aangepast’. Los daarvan, is gynaecologenvereniging NVOG zich aan het beraden op het aantal artsen dat bijgeschoold dient te worden in het verwijderen van de Essure. Ook dit weghalen vergt een bepaalde behendigheid. Het is nog onbekend hoeveel gynaecologen dit gaan doen.


auteur

Marieke van Twillert

m.van.twillert@medischcontact.nl

 


 

lees ook <b>Download dit artikel (PDF)</b>
gynaecologie essure
  • Marieke van Twillert

    Marieke van Twillert werkt als journalist voor Medisch Contact. Arbeidsmarkt, levenseinde en e-health hebben haar speciale aandacht.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.