Goed epidemiologisch onderzoek kent vier pijlers

De kwaliteit van het epidemiologische onderzoek in de geneeskunde kan verbeteren door het te vestigen op een viertal pijlers. Dat stelde Olaf Dekkers in zijn oratie aan het LUMC als hoogleraar interne geneeskunde.

Ten eerste moet niet alleen het bevestigen, maar ook het weerleggen van de eigen stelling of hypothese altijd doel van nieuw onderzoek zijn: ‘Laten we dus in onderzoeksprotocollen en subsidieaanvragen ook een proef opnemen waarbij we proberen de onderzoekshypothese te weerleggen.’ Verder, tweede pijler, zouden --epidemiologische onderzoekers in een publicatie steeds verschillende onderzoeken moeten bundelen: ‘Men zou eraan kunnen denken om voor één publicatie dezelfde hypothese in twee verschillende populaties te onderzoeken, of de onderzoeksresultaten te combineren met data uit basaal onderzoek. Derde pijler: werk aan voortdurende vernieuwing en verbetering van de onderzoeksmethodologie. Dekkers noemt onder meer nieuwe instrumentele variabelen, netwerk meta-analyses en analyse van meetfouten. De vierde en laatste pijler luidt: gebruik uitsluitend solide data. ‘Slechte data worden zelfs door de beste statistische technieken niet gered.’ De uitkomsten van studies gebaseerd op zulke gegevens zijn bovendien altijd ‘onwaar en irrelevant’.

Intussen is er sprake van overproductie aan biomedisch onderzoek. Er is een simpele remedie, meent Dekkers: ‘Maak een onderzoeker midden in de nacht wakker met de vraag of zijn onderzoek een zinnige en vooral valide bijdrage gaat leveren aan de medische wetenschap. Ik weet zeker dat de onderzoeker het antwoord weet. Indien het antwoord ontkennend is, is het vriendelijke doch dringende verzoek het betreffende onderzoek niet uit te voeren.’

Oratie Olaf Dekkers