Gezondheidsraad: ‘Ongewenste medicalisering tegengaan’
3 reactiesHoewel er geen harde gegevens zijn over hoe vaak ongewenste medicalisering voorkomt en welke kosten dat met zich meebrengt, stelt de Gezondheidsraad in een nieuw advies dat er wel maatregelen nodig zijn om ongewenste medicalisering tegen te gaan. Er moet bijvoorbeeld worden geëxperimenteerd met financieringsstructuren waarin gezondheidswinst centraal staat en niet medische productie.
De Gezondheidsraad vindt dat medische professionals vaak een te sterke focus hebben op (be)handelen en snel geneigd zijn diagnostiek of een behandeling in te zetten. Ook komt het voor dat er niet-effectieve medische zorg wordt verleend, doordat deze door ‘oneigenlijke belangen’ in een richtlijn terecht is gekomen. In richtlijnen zouden eigenlijk alleen diagnostiek of behandelingen moeten staan die tot gezondheidswinst leiden. Andere oorzaken waar de Gezondheidsraad op wijst zijn te hoge verwachtingen bij patiënten, de krachtige promotie van geneesmiddelen, spectaculair lijkende mogelijkheden van nieuwe apparatuur, en onjuiste informatie op internet.
Hoewel de omvang niet duidelijk is, ziet de Gezondheidsraad dat bepaalde behandelingen soms opeens veel vaker lijken voor te komen. Er wordt meer diagnostiek en behandeling geboden voor klachten die voorheen niet als probleem werden gezien. Daarbij treden soms negatieve effecten op, zoals onnodige zorgkosten of schade voor de patiënt. Als voorbeelden noemt de Gezondheidsraad onder meer de behandeling met maagzuurremmers bij baby’s met reflux, de behandeling met hormoonpreparaten voor verschijnselen in de menopauze en de inzet van de PSA-test voor vroege opsporing van prostaatkanker. De Gezondheidsraad adviseert de minister van VWS onder meer om explicieter te kijken naar ongewenste medicalisering en belangenverstrengeling bij het maken van richtlijnen en onafhankelijk onderzoek naar de effectiviteit en veiligheid van medische interventies.
Lees ook:-
Simone Paauw
Simone Paauw deed de deeltijdopleiding journalistiek in Tilburg en werkt sinds 2008 als journalist bij Medisch Contact. Ze interviewt het liefst de ‘gewone arts’ met een bijzonder verhaal, bijvoorbeeld voor de rubriek Het Portret. (Gezondheids)recht en medisch tuchtrecht hebben haar bijzondere interesse. Ze heeft aandacht voor diversiteit en inclusie in de breedte, discriminatie en grensoverschrijdend gedrag (op de werkvloer) en de positie van vluchtelingen en vluchteling-artsen. Daarnaast schrijft ze over tal van andere onderwerpen.
Wil Duits
Bedrijfsarts, Houten
We schijnen allemaal te zijn vergeten van de G voor staat in KNMG, deze G staat voor Geneeskunst. Het ambacht van de arts, dat soms gesteund door richtlijnen en protocollen wordt uitgevoerd. Geneeskunst en Geneeskunde zijn wezenlijk verschillend, Gen...eeskunde is het tot richtlijnen en protocollen, natuurlijk Evidence Based, verworden resultaat van het jarenlange uitkleden van de Geneeskunst. Het huidige rapport is daarvan nu dan eindelijk een bevestiging.
Natuurlijk speelt geld een rol, laten we dat vooral niet ontkennen, maar wat ook geldt is ethisch gedrag, reflecteren op eigen handelen. De laatste twee items zullen we als artsen zelf moeten oppakken. Het zal leiden tot het weglaten van onnodig behandelen, het weglaten van onnodig belastende behandelingen voor patiënten. Het zal leiden tot het vertellen aan patiënten dat wij artsen ook niet alles kunnen oplossen en dat ziekte en dood een onlosmakelijk onderdeel uitmaken van ons leven. De Geneeskunst terug, gebaseerd op de Geneeskunde, want zonder theorie en onderzoek is het een lege huls. Maar Geneeskunde zonder Geneeskunst is een doodlopende weg.
dolf algra
arts, MC blogger, commentator zorg en sociale zekerheid, rotterdam
Ik moet de redactie van Medisch Contact even in bescherming nemen, want het MC besteedde wel aandacht aan RVS rapport - maar onder de wat bedekkende titel Goede zorg is niet louter empirisch te onderbouwen - dd 19 juni 2017 - zie site MC
https://www....medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/goede-zorg-is-niet-louter-empirisch-te-onderbouwen.htm
Maar even zo goed: opvallend dat de zorg elite - eerder dus RVS en nu ook de Gezondheidsraad - blijkbaar aan (zelf ?) reflectie hebben gedaan. Op eens staan de heilige huizen van vroeger ter discussie - frappant bv zijn de 'plotseling' nuancerende opmerkingen over de richtlijnen. Al jaren is de 'praktijk' tegen de 'heilig verklaring' van de richtlijnen te hoop gelopen. Louter boe geroep viel hen ten deel. De werkvloer had het niet goed begrepen.
Maar: nog veel pregnanter voorbeeld: wat te denken van de door de Gezondheidsraad zelf geëntameerde nieuwe 'positieve' definitie van gezondheid van Hüber cs die door de kNMG klakkeloos tot nieuw paradigma is verheven én uiterst medicaliserend zal uit pakken. Want alles is gezondheid en tegelijkertijd is gezondheid ook politiek ( zie uitspraak KNMG voorzitter Héman ) deze week.
Zo heeft de KNMG 'participatie' tot behandeldoel en als integraal onderdeel van de zorg recent tot doel verheven en stelt voor een nieuwe functie de zgn arbeidsarts in het leven te roepen en te laten financieren door Zorgverzekerings wet.
De bakker en de fietsenmaker staan vast voor volgend jaar op de bespreeklijst, want brood en fietsen zijn ook gezond. Alles is gezondheid per slot van rekening en gezondheid is politiek.
Kortom: dat is/blijft dus wqaarschijnlijk dweilen met de kraan open. Is de Gezondsheidsraad op zoek naar alternatief verdienmodel ? Voor al die hardwerkende dokters ? Met als baseline uitgangspunt: altijd meer, nooit minder ? Kortom: dokters en geld. Dat blijft behelpen.
Anton Loonen
Hoogleraar farmacotherapie bij psychiatrische patienten, Roosendaal
Wel bericht over dit advies, maar nog niets over het laatste advies van de Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving (RVS) over de moderne vorm van 'aderlaten' in de geneeskunde: evidence based medicine. Ik ben vooral thuis in Evidence Based psycho...farmacotherapie en beweer daarbij al jaren dat deze benadering dringend moet worden verlaten. Het uitkomen van het rapport van RVS vind ik een belangrijk gegeven. Misschien heeft de redactie veel tijd nodig om een dergelijke afwijkende boodschap op adequate wijze onder de aandacht van artsen te brengen.