Geneeskundefaculteit start campagne tegen ongepast gedrag en zwijgcultuur

Vrijwel alle geneeskundestudenten van het Amsterdam UMC, locatie VUmc, hebben als mikpunt of toeschouwer te maken met grensoverschrijdend gedrag. Met een campagne – gericht op studenten, maar ook docenten, opleiders en andere begeleiders, wil de geneeskundefaculteit een einde maken aan de zwijgcultuur.

De campagne is gericht op alle vormen van ongepast, grensoverschrijdend gedrag, licht onderwijsdirecteur Christa Boer toe. Het kan onder meer gaan om grapjes maken over patiënten, pesten, intimidatie en seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen geneeskundestudenten onderling, maar ook door docenten, opleiders en begeleiders. Boer: ‘Uit een analyse die we hebben gedaan onder studenten en ook uit onze eigen observaties, blijkt dat het kleineren van studenten door de staf het meest voorkomt. En intimidatie en pesten onder studenten. We zien ook dat studenten het moeilijk vinden om daar iets van te zeggen en elkaar daarin te ondersteunen. Maar ook docenten en andere begeleiders hebben moeite om grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar te maken. Een van de ergste voorbeelden gaat over intimiderend gedrag door studenten in een werkgroep, terwijl de docent het laat gebeuren zonder het te bespreken.’

Er moet nog beter worden blootgelegd waardoor het zo lastig is om ongepast gedrag bespreekbaar te maken, zegt Boer. ‘Studenten durven vaak niet, terwijl ze het onrecht wel voelen. Maar ze willen niet raar gevonden worden door hun medestudenten. Misschien is het niet stoer om ongepast gedrag aan te kaarten. Of ze bevinden zich in een afhankelijkheidspositie tegenover een docent, begeleider of opleider en hebben misschien angst voor minder goede beoordelingen.’

Boer stelt vast dat de geneeskundestudenten tijdens de opleiding nauwelijks worden voorbereid op grensoverschrijdende situaties, terwijl dit juist tijdens de coschappen een vaker voorkomend probleem is. Uit een enquête die Medisch Contact en Arts in Spe in het voorjaar van 2018 hielden onder artsen en geneeskundestudenten, bleek dat 20 procent van de deelnemende geneeskundestudenten seksueel grensoverschrijdende situaties had meegemaakt. Meestal tijdens de coschappen. Ook bij de deelnemende artsen die ooit een seksueel grensoverschrijdende situatie meemaakten, gebeurde dit het meest tijdens de coschappen. De #metoo-enquête was een van de aanleidingen voor de campagne van Amsterdam UMC. Boer: ‘We willen empowermenttrainingen gaan inzetten voor coassistenten, zodat zij zulk gedrag beter durven te bespreken. Het is helaas lastig om vanuit de opleiding gedrag te veranderen van artsen, begeleiders en supervisoren in de ziekenhuizen waar de coschappen worden gedaan.’

De campagne, die meerdere jaren moet gaan draaien, begint in maart met posters en een actie op social media om de bewustwording van geneeskundestudenten en docenten te vergroten. Ook komen er na de zomer workshops en symposia. De Boer wil de campagne uitbreiden met een tutortraining, een toolbox voor het bespreken van ongepast gedrag, empowermenttrainingen en het opzetten van een buddysysteem.