Geen duidelijk causaal verband tussen vruchtbaarheidsbehandeling en kanker

Bij vrouwen die vruchtbaarheidsbehandelingen hebben ondergaan, komt niet significant vaker invasieve borstkanker of baarmoederkanker voor. Ze hebben wel een hogere kans op carcinoma in situ van de borst en ovariumkanker, maar het is zeer de vraag of hier sprake is van een causale relatie. Dit stellen Carrie Williams e.a. vast op basis van een grote, Britse cohortstudie waarover zij in The BMJ schrijven.

Zij gebruikten Britse databases om na te gaan of de kans op drie soorten kanker (van borst, baarmoeder en ovarium) verhoogd was bij ruim 250 duizend vrouwen die in de periode 1991-2010 een vruchtbaarheidsbehandeling, zoals IVF, hadden ondergaan. Hierbij was doorgaans sprake van ovariële hyperstimulatie. De gemiddelde follow-up was 8,8 jaar.

In vergelijking met de algemene bevolking (waarbij rekening werd gehouden met leeftijd) was er in deze groep tijdens follow-up geen verhoogde kans op invasieve borstkanker en baarmoederkanker. Er was wel een hogere incidentie van ovariumcarcinoom (zowel invasief als borderline), maar alleen bij vrouwen met andere, bekende risicofactoren zoals endometriose en/of geen kinderen. De incidentie nam niet toe met meerdere behandelingen. Er was ook een associatie tussen fertiliteitsbehandeling en carcinoma in situ van de borst, die ook toenam bij meer ondergane cycli. Gezien de afwezigheid van een verband tussen de behandeling en invasieve borstkanker is het ook hier de vraag of er sprake is van een causaal verband, of dat er een andere verklaring is (bijvoorbeeld dat deze vrouwen vaker gescreend werden).

De kracht van de studie zit in de omvang ervan, maar de auteurs zeggen zelf dat er verschillende mogelijke confounders zijn waar zij niet voor konden corrigeren (gebruik van orale anticonceptiva, BMI, wel of niet borstvoeding). Ook zouden zij idealiter in meer detail kijken naar welke behandeling iemand onderging.

The BMJ, 2018. Doi: 10.1136/bmj.k2644