Gedragscode kinderartsen voor patiënten zonder papieren

Kinderartsen moeten in de bres springen voor kinderen van asielzoekers en illegalen. Volgens een nieuwe gedrags­code van de Nederlandse Vereniging voor Kindergenees-kunde (NVK) moeten kinderartsen onder andere bezwaar maken tegen het uitzetten van een kind dat onder behandeling staat, indien de uitzetting schadelijke gevolgen voor het kind heeft.

De Algemene Ledenvergadering van de NVK bespreekt de nieuwe gedragscode op 22 juni. De code is bedoeld voor omgang met zieke kinderen van illegalen en asielzoekers, en met alleenstaande minderjarige asielzoekers (ama’s) en kinderen van ouders wiens asielverzoek is afgewezen. Volgens de gedragscode moeten kinderartsen kinderen zonder geldige verblijfspapieren altijd behandelen, of het kind nu verzekerd is of niet.

De richtlijn gaat verder dan alleen het garanderen van zorg. Kinderartsen moeten als dat nodig is voor een goede genezing maatschappelijk werk of andere ondersteunende organisaties inschakelen. Ook moeten kinderartsen volgens de gedragscode straks als dat voor het kind nodig is bezwaar maken tegen onvrijwillige overplaatsing van het kind dat bij hen onder behandeling staat ‘of dat nu binnen Nederland is of daarbuiten’.

Vier kinderartsen, een co-assistent en een huisarts en medewerkster van Pharos hebben het initiatief genomen voor de gedragscode. Zij krijgen steeds vaker te maken met problemen bij het behandelen van kinderen zonder papieren. Tom Hendriks, kinderarts in het Catharina-Ziekenhuis in Eindhoven, is één van de initiatiefnemers: ‘Steeds vaker maken kinder­-artsen mee dat de zorg voor illegalen en asielzoekers belabberd is. Met deze gedragscode willen wij dat de beroepsgroep zich sterk maakt voor deze kinderen.’

Hendriks geeft een voorbeeld. Een patiëntje van zes jaar wordt in het OLVG in Amsterdam opgenomen met sikkelcelcrise. Hij heeft een ernstige infectie in zijn linkerheup, die daardoor flink beschadigd is. Het kind woont met zijn moeder in een asielzoekerscentrum in Amsterdam, maar zij worden na ontslag uit het ziekenhuis overgeplaatst naar Eindhoven. Tom Hendriks regelt met veel moeite dagelijkse fysiotherapie voor de jongen en psychiatrische hulp voor de moeder. Dan komen de patiënt en zijn moeder plotseling niet meer opdagen op de poli. Hendriks komt erachter dat zij weer zijn overgeplaatst, dit keer naar Maastricht. Pas na acht weken verschijnt het kind daar op de poli van een kinderarts. De Immigratie- en Naturalisatie-dienst heeft ondertussen een procedure tot uitzetting gestart. Hendriks: ‘In de hoofdstad van Zaïre kan dit kind misschien nog wel de juiste medische hulp krijgen. Maar waarschijnlijk komen zij ergens terecht waar onvoldoende hulp is.’

Nog moeilijker is de behandeling van illegale patiënten. Het AMC Amsterdam was genoodzaakt een baby van zes maanden met ernstige complicaties na een ogenschijnlijk simpele gastro-enteritis zestien maanden in het ziekenhuis te houden omdat er geen huisvesting voor hem en zijn moeder was. Het kind kon ook niet in een instelling worden opgenomen, omdat het niet was verzekerd. Uiteindelijk kreeg de moeder een verblijfsvergunning op medische gronden en een woning. Hendriks: ‘Door alle regelgeving rond illegalen was het langer dan een jaar onmogelijk om een plek voor dat kind te creëren.’

De initiatiefnemers van de gedragscode vinden dat kinderartsen de morele verplichting hebben om zo goed mogelijk voor deze kinderen te zorgen. Hendriks: ‘Als een kind schade ondervindt, is het onze verantwoordelijkheid om aan de bel te trekken.’ << MM