Fluorouracilcrème beste behandeling actinische keratose

Ruim twee derde van de mensen ouder dan 50 jaar in de witte populatie heeft actinische keratose.

Het is de meestvoorkomende premaligne huidziekte; de verstoorde verhoorning van de huid kan zich namelijk ontwikkelen tot een plaveiselcelcarcinoom. Het risico dat dit gebeurt is niet goed bekend en waarschijnlijk per laesie klein: minder dan 1 procent per jaar. Het cumulatieve risico kan bij meerdere laesies die jaren bestaan bij een patiënt echter aanzienlijk zijn. In de eerste lijn zijn er twee behandelingsopties: cryotherapie (alleen bij vijf of minder laesies) of 5-fluorouracilcrème. In de tweede lijn, bij meer dan vijf laesies, zijn behalve het laatstgenoemde middel ook andere lokale behandelingen gangbaar: 0,015 procent ingenolmebutaatgel, 5 procent imiquimodcrème en fotodynamische therapie.

Nederlandse artsen (Maud Jansen e.a.) vergeleken de vier opties in een gerandomiseerde trial (n=624) en publiceren de resultaten in NEJM. Primaire uitkomstmaat: de proportie patiënten met een afname van meer dan 75 procent in het aantal laesies na twaalf maanden vergeleken met hun baseline. Na die periode bleek de behandeling met 5-fluorouracilcrème een stuk effectiever dan elk van de andere behandelopties. Dat was zowel de uitkomst van een intention to treat-analyse (over de data van 602 patiënten) als van een per-protocolanalyse (555 patiënten), hetgeen de robuustheid van de uitkomsten onderstreept, aldus Jansen e.a.

Er is behoorlijk wat onderzoek beschikbaar op dit gebied, maar vaak is de ‘power’ niet groot genoeg en ontbreekt het aan een directe, head to head-vergelijking van de verschillende opties. Daar heeft dit Nederlandse onderzoek nu verandering in gebracht.

BMJ 2019;364:l476; Association of genetically predicted testosterone with thromboembolism, heart failure, and myocardial infarction: mendelian randomisation study in UK Biobank