Farmaceuten werken samen voor betere toegang medicijnen

Farmaceutische bedrijven kiezen vaker voor samenwerking om toch medicijnen te ontwikkelen voor arme landen, die weinig kans op winst bieden. Ook gaan zij soepeler om met medicijnpatenten, zodat andere producenten generieke medicijnen kunnen maken. Dat wordt geconcludeerd in de nieuwe Access to Medicine Index. Kritiekpunt: de bedrijven richten zich nog wel op een relatief klein aantal producten en landen.

De Acces to Medicine Foundation publiceert elke twee jaar de Access to Medicine Index. Daarin vergelijkt de non-profitorganisatie de inzet van de twintig grootste farmaceutische bedrijven om medicijnen beschikbaar maken voor mensen in 106 arme landen.

Sinds 2014 zouden zeven bedrijven toezegging hebben gedaan om af te zien van patenten voor medicijnen waar bepaalde regio’s veel baat bij hebben, zoals voor de bestrijding van hepatitis C. De twintig bedrijven hebben samen 850 producten op de markt om de 51 meest belastende ziekten te bestrijden. Maar zij laten die nog beperkt registreren: nieuwe producten worden volgens de foundation in slechts een kwart van de landen waar de urgentie het grootst is, geregistreerd waardoor ze beschikbaar komen. Wel worden er volgens de organisatie meer samenwerkingsmodellen ontwikkeld om toch commercieel oninteressante medicijnen op te markt te brengen.

Dit jaar staan de bedrijven GSK, Johnson & Johnson, Novartis en Merck KGaA in de top vier van bedrijven die het meest in positieve zin in het oog springen. GSK voerde eerder de ranglijst al aan. Volgens de organisatie achter de index zijn het bedrijven die volwassen toegangsprogramma’s op poten hebben gezet, en dat koppelen aan een strategie om in opkomende markten te werken.

De foundation noemt de bedrijven AstraZeneca en Takeda als grootste stijgers op de ranglijst, wat zij te danken hebben aan het flink uitbreiden en vernieuwen van hun strategie om de toegang tot medicijnen te verbeteren.

Het is de vijfde keer dat de index verschijnt. De non-profitorganisatie, die onder andere door het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt gefinancierd, wil begin 2017 voor het eerst een Acces to Vaccines Index uitbrengen, waarbij de focus op alleen vaccinaties ligt.

Een commissie van The Lancet pleitte recentelijk voor een gewijzigd patentsysteem, waarbij meerdere bedrijven in een pool tegen kleine vergoeding mogen werken met een patent om tot goedkope, generieke medicijnen te komen.