Laatste nieuws
2 minuten leestijd
Nieuws

‘Euthanasieverklaring bij rechter slecht plan’

4 reacties

Rechters moeten oordelen over de wilsverklaring bij euthanasie, en artsen daarmee een steun in de rug geven. Dat bepleit oud-rechter Jan Peeters vanochtend in een interview in de Volkskrant. De KNMG vindt het plan onwenselijk en onuitvoerbaar.

Bijna alle artsen weigeren euthanasie als een patiënt zelf niet meer duidelijk kan maken dat hij dood wil, zegt voormalig rechter Jan Peeters in de krant. ‘Volgens de wet geldt in dat geval de schriftelijke wilsverklaring, maar veel artsen durven dat niet aan. Laat daarom de rechter beslissen over de geldigheid van een euthanasieverklaring, in plaats van de dokter’, bepleit Peeters.

Een testament blijft toch ook gelden als iemand dement wordt, redeneert Peeters. Een wilsverklaring zou in analogie daarmee ook bij de notaris kunnen worden afgelegd. Bovendien hebben rechters ervaring met wilsproblemen; bijna dagelijks beslissen ze over psychiatrische patiënten die gedwongen worden opgenomen.

De oud-rechter vindt verder dat artsen dementerenden toch euthanasie moeten verlenen, ook als ze tegenstribbelen bij het zien van de naald. ‘Is het een wilsuiting, of omdat ze de naald niet willen? De patiënt is wilsonbekwaam. Je hoeft er geen verzet tegen de dood zelf in te zien. ‘

De KNMG wijst het idee in een reactie ‘krachtig van de hand’. Het dilemma van euthanasie bij dementie is, aldus de KNMG,  dat artsen niet bereid zijn iemand te euthanaseren die niet aangeeft dat hij ondraaglijk lijdt en die niet meer om de dood vraagt – en zich daar mogelijk zelfs tegen verzet. ‘Een uitspraak van een rechter zal aan dat dilemma geen eind maken. ’

Een uitspraak van de rechter voor een euthanasie zou verder de euthanasiewet onuitvoerbaar maken: er is dan toetsing vooraf en achteraf, aldus de KNMG. De waarde van de uitspraak is onduidelijk. Ook na een uitspraak van de rechter staat het de arts immers vrij het uitvoeren van euthanasie te weigeren. 
De KNMG en het ministerie van VWS zitten in een werkgroep voor een oplossing voor het probleem van de dementerende patiënt die eerder een wilsverklaring heeft gegeven voor euthanasie.

Heleen Croonen

Lees ook:

beeld: iStockphoto
beeld: iStockphoto
Nieuws KNMG euthanasie dementie wilsverklaring
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Peter van Rijn

    Oud - huisarts , Rheden

    Rechters moeten hun werk doen.

    Oud-rechter Peeters zegt in het aangehaalde interview uit de Volkskrant:`Laat niet artsen , maar rechters oordelen over euthanasieverklaring `. Volgens de Euthanasiewet i...s straffeloze uitvoering onder voorwaarden aan artsen voorbehouden. Met een rechterlijke toetsing achteraf. Niet, zoals Peeters voorstelt,vóóraf. De Toetsingscommissie brengt bij geconstateerde misstanden verslag uit aan het Openbaar Ministerie dat deze aan de rechter kan voorleggen.
    Peeters constateert dat er `pas één keer een strafrechtelijk avontuur is voorgekomen […..] waarbij verzet geboden werd`. In plaats van nu krokodillentranen te huilen zou het Peeters sieren als hij zijn aan hem door de Wet opgelegde taak zou uitvoeren en de desbetreffende patiente alsnog recht zou doen.
    We gaan hierbij uit van twee mogelijkheden :
    1. Patiente was níet wilsbekwaam. Haar onvermogen tot het uiten van haar laatste wil is op dat moment echter niet serieus genomen.
    2. Patiente was wél wilsbekwaam Dan is haar verzet als uiting van haar laatste wil veronachtzaamd.
    In tegenstelling tot normaal-medisch handelen is er bij euthanasie sprake van tegen-natuurlijk handelen. Hierbij geldt :` Neen,tenzij…` Hier had dus niet gehandeld mogen worden.
    Omdat de eed van Hippocrates de arts verbiedt iemand kwaad te doen.
    Het is op zijn minst vreemd dat de [ onafhankelijke! ] Toetsingscommissie deze schending van de zorgvuldigheidseisen niet heeft gemeld aan het Openbaar Ministerie.
    Waardoor de rechter de wettelijk vereiste toetsing achteraf niet kon uitvoeren teneinde tot een oordeel te komen.
    Maar nu minister Schippers met haar commissie van deskundigen de Trias Politica completeert, gloort er hoop op een definitief oordeel. Intussen blijft de huisarts echter verdachte, de scen-arts mogelijk medeplichtige en de Toetsingscommissie wellicht mede-schuldig aan het sanctioneren van moord.

  • P.D.F. Frijns

    specialist ouderengeneeskunde en SCEN/arts, GELEEN

    In betrekkelijk eenvoudige zaken als mentorschap en bewindvoering achten de meeste rechters zich niet bekwaam om te oordelen over wilsbekwaamheid, voor zover die term al enige juridische waarde heeft. In de wet wordt die term niet gebruikt maar spree...kt men van ´in staat tot het behartigen van belangen in zake´. Nu meent de oud-rechter Jan Peeters dat rechters wel in staat zijn te beslissen over geldigheid van een eutahansieverklaring. Ook vergelijkt hij een testament met een wilsverklaring. Dat is appels met peren vergelijken. Oordelen over geld en goederen en oordelen over leven en dood. De menselijke wil kan veranderen, ook of misschien juist, in het dementieproces. Het is nog maar zeer de vraag of de wil tijdens een normale, gezonde periode in iemands leven geldig is en blijft of actuele wil, die wel eens anders wordt bij het dementie worden of het dement zijn. Natuurlijk kan een wilsverklaring de actuele wil ondersteunen als een patiënt om welke reden dan ook het niet meer goed kan verwoorden maar de actuele wil volledig vervangen door een (oude) verklaring is onzinnig.
    Laat het finale oordeel wat de patiënt nu werkelijk wil maar over aan een ter zake deskundige arts in plaats van een rechter die in eenvoudige vragen over bewindvoering niet eens op zijn eigen oordeel durft te varen. Schoenmaker blijf bij je leest.

  • J.H.F. Schellart

    huisarts in ruste, EEMDIJK

    Waarom haasten de LHV, het NHG, de KNMG en anderen zich zo om het idee van Jan Peeters af te wijzen? Ik snap dat niet goed. Waarom staan we niet stil bij zijn suggestie? Of waarom nuanceren we ons standpunt niet?
    Toetsen van de naleving van een wet i...s bij uitstek het terrein van de rechter en niet van de dokter. Bij de wet "Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding," is een aparte constructie gemaakt. Die van een uitzonderingsgrond voor strafvervolging
    als de arts aan een aantal zorgvuldigheidseisen voldoet, zoals voorafgaande aan de levensbeëindigende handeling een SCEN-arts in consult te vragen. volgens mij is deze weg, en terecht, ontworpen, omdat een euthanasieverzoek weinig tijd laat voor een gang naar en oordeel van de rechter. Dan zou de patiënt onnodig lang lijden. Dit geldt met name voor de patiënten met een maligne aandoening, waarmee de euthanasieverzoeken vooral begonnen. De praktijk is veranderd en nu komen verzoeken van wilsonbekwame patiënten ,zoals dementerende of comateuze patiënten, die vroeger wel een wilsbeschikking hebben afgegeven. In dat geval bestaat de eerder genoemde "haast" niet en ligt het in de lijn van de wet om het oordeel van de rechter te vragen zoals Jan Peeters voorstelt. Ook het aanwijzen van een gemachtigde bij de notaris kan dan bijdragend zijn. Heel even vroeg ik me af of wij artsen onze macht niet willen afstaan. Reageren we daarom zo snel? Als we die op dit punt afstaan aan degene bij wie hij thuishoort zijn we vrijer om onze eigen taak goed te vervullen.

    Jos Schellart

  • M.J.M.A. Pijnenburg

    AIOS huisartsgeneeskunde, VOORSCHOTEN

    Ik ben benieuwd of dhr. Peeters zelf een patiënt die tegenstribbelt een dodelijke injectie kan geven? Ik niet namelijk, een uitspraak van een rechter zou daar geen verschil bij maken.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.