Erasmus MC riskeert dwangsom of boete

Het Erasmus MC moet mogelijk tienduizenden euro’s betalen als het blijft weigeren om de HSMR over 2012 te publiceren. Het klopt weliswaar dat dit instrument nog tekortkomingen kent, maar dat is onvoldoende reden om publicatie uit te stellen. Een goede toelichting bij de cijfers volstaat, zegt woordvoerder Hanneke Miedema van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).

Alle Nederlandse ziekenhuizen moeten uiterlijk morgen de HSMR (hospital standardized mortality ratio) over 2012 op hun website publiceren en aanleveren aan de NZa. Het Erasmus MC meldde gisteren dat het hieraan niet gaat voldoen. Het ziekenhuis vindt de HSMR geen goede maat voor zorgkwaliteit.

De NZa heeft niet vooraf vastgelegd welke sancties er staan op het niet aanleveren van de gevraagde gegevens. Miedema: ‘Maandag inventariseren we wat er binnen is en bepalen we hoe we gaan handhaven. Dat kan op verschillende manieren. Bij een aanwijzing krijgen instellingen een waarschuwing. Andere mogelijkheden zijn boetes of dwangsommen.’ Een dwangsom kan oplopen tot 20.000 euro in 10 dagen. De NZa heeft geen signalen dat andere ziekenhuizen het voorbeeld van Erasmus zullen volgen.

De principiële bezwaren van Erasmus tegen de HSMR noemt Miedema deels terecht. ‘Maar ziekenhuizen hebben vanaf 2009 de tijd gekregen om met een goed alternatief te komen en dat hebben ze niet gedaan.’ Ze wijst er verder op dat het Centraal Bureau voor de Statistiek, dat de HSMR berekent, het instrument constant verbetert. Er wordt al gecorrigeerd voor onder meer opname-urgentie, de zwaarteklasse van de hoofddiagnose, het voorkomen van nevendiagnosen en de verblijfplaats van de patiënt voor opname (bijvoorbeeld thuis of ander ziekenhuis). Dit komt tegemoet aan het bezwaar van het Erasmus dat te weinig rekening wordt gehouden met de bijzondere patiëntenpopulatie van een academisch centrum, aldus Miedema. In de nabij toekomst zal het CBS ook de sterfte kort na ontslag meewegen, zodat ziekenhuizen die terminale patiënten naar huis of een hospice sturen, niet ten onrechte beter uit de bus komen.

Jan Hazelzet, hoofd medische informatie van het Erasmus MC, zegt dat zijn ziekenhuis rekening heeft gehouden met een boete. ‘Dat is all in the game. Een dwangsom is vervelender want dat houdt theoretisch niet op.’ Hij hoopt dat de NZa goed zal kijken naar de kwaliteitsinformatie die het ziekenhuis vanmiddag wél aanlevert: twee dossieronderzoeken en een internationale vergelijking van SMR’s (sterftecijfers per ziektebeeld) tussen academische centra. Uit een van de dossieronderzoeken blijkt volgens Hazelzet dat de vermijdbare sterfte in 2012 in het Erasmus 1,5 procent was, lager dan het landelijke gemiddelde (2,6%).

Volgens Hazelzet is de huidige casemixcorrectie door het CBS nog onvoldoende. Maar erger vindt hij dat de onderliggende registratie van de HSMR niet uniform is. Ziekenhuizen gebruiken verschillende systemen voor het coderen van diagnoses. De Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) heeft een voorstel gedaan om te komen tot een uniform systeem, maar kan niet afdwingen dat andere ziekenhuizen dat overnemen. ‘Daar is regie van de minister bij nodig en die zwijgt voorlopig op dit punt.’

Lieke de Kwant

• Het boetebeleid van de NZa
• De wijze waarop het CBS de HSMR berekent 
• Visiedocument van NFU over dataregistratie in ziekenhuizen

Lees ook:

• Erasmus MC maakt HSMR niet openbaar
• Vroeg ontslaan levert lage HSMR op
• Terminale patiënten vertekenen ziekenhuissterfte
• Ziekenhuissterfte geografisch bepaald
• Coderen van diagnoses nog veel te divers