Erasmus MC mag geen proefbevolkingsonderzoek prostaatkanker uitvoeren

De Gezondheidsraad steekt een stokje voor een onderzoek naar screening op prostaatkanker dat Erasmus MC wil doen. De onderzoeksopzet is volgens de Commissie Bevolkingsonderzoek wetenschappelijk niet deugdelijk en het nut van het proefbevolkingsonderzoek weegt niet op tegen de risico’s voor de deelnemers. 

De Gezondheidsraad adviseert de staatssecretaris van VWS geen vergunning te verlenen voor het onderzoek. Volgens de Gezondheidsraad willen de onderzoekers ongeveer 12 duizend mannen tussen de 55 en 59 jaar uit de regio Midden-West onderzoeken op het gehalte prostaatspecifiek antigeen (PSA) in het bloed. Volgens de Commissie Bevolkingsonderzoek van de Gezondheidsraad zijn de gekozen onderzoeksopzet of -methoden niet geschikt om de onderzoeksvragen te beantwoorden. De commissie heeft onder meer bezwaar tegen screening met een PSA-test, omdat daarvoor te weinig evidencebased informatie beschikbaar is. Ook vindt de commissie de onderzoekspopulatie van 12 duizend mannen niet noodzakelijk. Daarnaast luidt een van de onderzoeksvragen of screening bij mannen tussen de 55 en 59 jaar zogenoemde ‘opportunistische screening’ onder mannen tussen de 60 en 80 jaar kan reduceren. De commissie vindt de onderbouwing van die hypothese onvoldoende. 

Ook vindt de commissie dat deelnemers te veel risico’s lopen met betrekking tot overdiagnose, overbehandeling en een aanzienlijke psychische belasting, terwijl de gezondheidswinst voor hen gering is. Ook voldoet het onderzoek niet aan de regels voor medisch handelen, omdat de informatie aan deelnemers onvolledig en niet neutraal is. De commissie stelt dat een voor het onderzoek ontwikkelde voorlichtingsbrochure te hoge verwachtingen wekt over de te bereiken gezondheidswinst, terwijl er informatie mist over de mogelijke gevolgen van de behandeling. Ook geeft de brochure geen inzicht in het wetenschappelijk onderzoek dat is gekoppeld aan de screening.