Eigen bijdrage ggz treft lage inkomens

Vooral mensen met een laag inkomen en een lage opleiding zullen door de eigen bijdrage van 200 euro minder gebruikmaken van tweedelijns-ggz.

Dat blijkt uit onderzoek van het Nivel, in samenwerking met GGZ Nederland. Deze vroeg eind december 2011 – dus vóór de daadwerkelijke invoering van de eigen bijdragen – aan cliënten van ggz-instellingen in de tweede lijn een online enquête in te vullen met onder meer de vraag wat zij zouden doen bij een eigen bijdrage van 200, 100 of 420 euro. Bijna 5000 mensen vulden de enquête in.

Met een eigen bijdrage van 200 euro geeft 40 procent aan helemaal geen tweedelijns-ggz meer te gaan gebruiken. 30 procent zal minder zorg gaan gebruiken en bij de resterende 30 procent maakt het geen verschil. Is de eigen bijdrage 100 euro, dan zou 20 procent geen gebruik meer maken van tweedelijnszorg. Cliënten met een besteedbaar maandinkomen van minder dan 1000 euro geven drie keer zo vaak aan hun zorggebruik te verminderen als cliënten met een maandinkomen van meer dan 2000 euro. Hoe mensen de ernst van hun klachten inschatten of hoe noodzakelijk zij het vinden om hulp te krijgen, maakt geen verschil.

Ook in werkelijkheid hebben de meeste ggz-instellingen te maken met patiënten die hun behandeling niet willen voortzetten of willen starten als gevolg van de eigen bijdrage, zo blijkt uit cijfers die GGZ Nederland begin deze maand publiceerde. Maar de verwachte gemiddelde daling van de vraag in 2012 is voor klinische zorg slechts 5 procent, voor ambulante zorg 11 procent.

‘De meeste cliënten van nu zijn vóór 1 januari in behandeling gekomen’, licht een woordvoerder van GGZ Nederland toe. ‘En toen waren de eigen bijdragen er nog niet. Het effect daarvan is pas op langere termijn zichtbaar.’

Joost Visser

• Onderzoek van het NIVEL
• De cijfers van GGZ Nederland

Lees ook:

• Nieuw in 2012: Eigen bijdragen GGZ 
• SP onderzoekt gevolgen eigen bijdrage ggz 
• Naar rechter over eigen bijdrage ggz