Laatste nieuws
neurologie

Een vergeetachtige autospuiter

Plaats een reactie

De 48-jarige A kwam in de loop van een jaar enkele malen bij de huisarts met klachten van concentratiezwakte, moeheid, vergeetachtigheid en snel geïrriteerd zijn. Een verklaring voor zijn klachten was er niet. Er waren geen spanningen op het werk of in zijn privé-situatie en bij lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek werden geen afwijkingen gevonden. De somberheid die hij soms uitstraalde, leek reactief; er waren geen tekenen van een vitale depressie.

Vraag
Omdat A als autospuiter werkte, vroeg de huisarts zich af of toxische stoffen mogelijk oorzaak van de klachten konden zijn. A werd verwezen naar het Solvent Team van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten.

Antwoord


Bij het intakegesprek kwam naar voren dat de klachten afnamen in perioden dat A niet werkte. Er waren ook acute intoxicatieverschijnselen: soms werd hij suf en duizelig bij het ontvetten of reinigen van de spuitapparatuur. In de frisse lucht moest hij dan weer bijkomen.


Al 25 jaar werkte A als autospuiter in een landbouwmechanisatiebedrijf. Collega-monteurs repareerden landbouwvoertuigen, containers en kranen. Vervolgens werden ze door A schoongemaakt, ontvet en gespoten. Het was nogal grofstoffelijk werk, waarbij de grote machines niet in een spuitcabine pasten. In een afgeschermde hoek van de hal deed A zijn werk. De laatste jaren droeg hij meestal een masker tijdens het spuiten, maar niet altijd.


Bij neuropsychologisch onderzoek werden de cognitieve functiestoornissen geobjectiveerd: vertraagd tempo van informatieverwerking, aandachts- en geheugenstoornissen. Het premorbide niveau was ongetwijfeld goed: A was voorheen een begenadigd motorcrosser; hierbij had hij geen schedeltrauma opgelopen! Bij oriënterend neurologisch onderzoek en bloedonderzoek (TSH, vitamine B12 en leverfuncties) werden geen afwijkingen gevonden.


Gezien de aard van zijn klachten, het neuropsychologisch profiel, de blootstelling aan neurotoxische stoffen en het ontbreken van een andere verklaring is de diagnose ‘chronische toxische encefalopathie’ gesteld.


Geadviseerd werd om blootstelling aan neurotoxische stoffen te minimaliseren. Dat betekent dat hij zijn oude werk niet meer mag verrichten. A voelt zich geleidelijk aan wat beter en werkt nu halve dagen in een tuinbouwkas. Neuropsychologisch onderzoek liet op verschillende aspecten een verbetering zien.

Klinische arbeidsgeneeskunde


Jaarlijks wordt in Nederland bij circa vijftig mensen de diagnose ‘chronische toxische encefalopathie’ (CTE), of ‘OPS door oplosmiddelen’ gesteld. Meestal gaat het om blootstelling aan oplosmiddelen, soms aan zware metalen of bestrijdingsmiddelen. In het overzicht is de verdeling over verschillende beroepen te zien. In de regel verminderen of stabiliseren de klachten na het staken van de blootstelling. In het AMC in Amsterdam en het Medisch Spectrum Twente zijn multidisciplinaire teams geformeerd die de diagnostiek en begeleiding van deze patiënten verzorgen: een voorbeeld van klinische arbeidsgeneeskunde.


Strenge overheidsmaatregelen hebben de blootstelling aan oplosmiddelen de laatste jaren geminimaliseerd. Deze preventieve maatregel zal naar verwachting resulteren in een forse reductie van het aantal nieuwe patiënten.

 

Het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten is ondergebracht bij het Coronel Instituut van het Academisch Medisch Centrum van de Universiteit van Amsterdam, tel. 020 566 5387, e-mail: ncvb@amc.uva.nl.

Brieven:

Een vergeetachtige autospuiter

Nog in hetzelfde jaar waarin MC excelleerde met een mooie artikelenreeks over Onbegrepen lichamelijke klachten, konden de lezers in diezelfde kolommen kennismaken met alweer een nieuw ziektebeeld: de ‘chronische toxische encephalopathie’ (TCE), ook wel schildersziekte of OPS genoemd. De anonieme auteurs, kennelijk verbonden aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, presenteren een casus waaruit zou moeten blijken dat deze CTE een echte ziekte is. Opvallend is dat de symptomen van de patiënt (concentratiezwakte, moeheid, vergeetachtigheid en prikkelbaarheid) de bekende alledaagse symptomen zijn, die veel gevonden worden bij lijders aan onbegrepen klachten en die pas als afwijkend van de norm worden beschouwd en ervaren als zij binnen een heus syndroom kunnen worden ondergebracht, . Ze worden daarmee echter ook vrijwel onbehandelbaar en gaan het dagelijks leven van de patiënt geheel en diepgaand beïnvloeden Voorbeelden van dergelijke syndromen kwamen eerder in MC uitgebreid aan de orde en iedereen kent ze: fibromyalgie, ME, chronisch whiplashsyndroom, amalgaamziekte, hypoglycaemie, Bijlmersyndroom etc.

De aanhangers van de CTE als echte ziekte kunnen niet verklaren waarom slechts een minieme fractie van al diegenen, die blootgesteld zijn aan de concentraties oplosmiddelen die het ziektebeeld zouden kunnen oproepen, het ziektebeeld ook daadwerkelijk krijgen. De enige uitweg is aan te nemen dat er bij die ongelukkigen een overgevoeligheid bestaat voor zeer lage concentraties gif, zoals dat door aanhangers van het Multiple Chemical Sensitivity-syndroom ook wordt verondersteld. De Gezondheidsraad heeft echter al in 1999 vastgesteld dat dat laatste ziektebeeld niet bestaat. Een zelfde conclusie lijkt o.i. ook terzake van de CTE te kunnen worden getrokken, waarna deze patiëntencategorie niet meer als ‘slachtoffer’ en ‘patiënt’ door het leven moet, maar in een psychosociale context begeleid moet worden. Zij zijn dan ongetwijfeld beter af. En de Solvent Teams, die kunnen o.i. gewoon ontbonden worden.

December 2002 

Hoorn, C.Renckens

  1. C.N.M. Renckens, vrouwenarts

neurologie depressie beroepsziekten
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.