Echo hoort in basispakket

Eva Pajkrt e.a. pleitten onlangs voor invoering van een 11-tot-14-wekenecho voor alle zwangere vrouwen (MC 21/2011: 1313). Wat hier het precieze doel van is, is niet duidelijk. De auteurs noemen in dit verband het opsporen van gezondheidsproblemen (zoals hartafwijkingen) bij de foetus die vragen om specialistische neonatale opvang. Maar voor zover diezelfde problemen ook gevonden zouden worden bij de bestaande 20-wekenecho is niet meteen duidelijk wat het voordeel voor de zwangere is om daar al veel vroeger in de zwangerschap over geïnformeerd te worden. Dat is echter wel relevant als de 11-tot-14-wekenecho als doel heeft zwangere vrouwen in staat te stellen bij afwijkende bevindingen de zwangerschap af te breken. Vroegere opsporing betekent dan dat meer tijd overblijft voor vervolgonderzoek en voor het nemen van een vaak moeilijke beslissing.

Nadenken over nut en doel van zo’n 11-tot-14-wekenecho wordt hoe dan ook noodzakelijk vanwege de mogelijke introductie van niet-invasieve prenatale diagnostiek (NIPD) voor trisomie 21, 18, 13.1 Indien NIPD een definitieve diagnostiek in één stap mogelijk maakt, wordt de combinatietest overbodig. Als daarmee de nekplooimeting komt te vervallen zal de prenatale screening minder informatief worden en resulteren in minder reproductieve opties voor toekomstige ouders. Om dit te voorkomen zou een afzonderlijke 11-tot-14-wekenecho naast NIPD aan alle zwangeren kunnen worden aangeboden, zoals Pajkrt e.a. voorstellen. Dit zou betekenen dat wat nu ‘bijkomende bevindingen’ van de combinatietest zijn, een apart screeningsdoel worden. Ook omdat sprake zal zijn van een vergunningplichtig screeningsaanbod op grond van de Wet bevolkingsonderzoek zal dan een precies antwoord nodig zijn op de vraag of zo’n nieuwe test de zwangere meer voor- dan nadelen biedt en hoe kan worden voldaan aan de voorwaarden voor verantwoorde screening, waaronder adequate informed consent.

Maastricht,juni 2011

Antina de Jong, Wybo Dondorp en Guido de Wert, verbonden aan de Universiteit Maastricht, onderzoeksscholen CAPHRI en GROW; Centre for Society and Genomics.