Dokter en verslaafde in herstel

Complex en verdrietig

En toen dat incident, in oktober 2017. Een complexe en verdrietige zaak, waarbij een patiënt na vier operaties overleed. Beckers was bij één van die operaties betrokken. Na die calamiteit ontstond veel onrust in het ziekenhuis. Er werd achter haar rug over haar gesproken, getwijfeld aan haar capaciteiten. Dat was haar nog nooit gebeurd; ze werkte graag hard en goed. Maar werk was niet langer iets waar ze voldoening uit haalde; het werd een kwestie van overleven. Ze begon zich te isoleren, bracht steeds minder tijd bij haar familie in Delft door, en meer in haar appartement. En daar dronk ze. Te veel.

Het was april 2018 toen ze met een flinke groep collega’s in één dag op en neer ging naar Engeland, voor een werkbezoek. Ze nam het niet serieus en zag het als een vrije dag. En vrije tijd betekende: alcohol. Het viel op, niet in positieve zin. Eén collega maakte melding van haar gedrag, en haar alcoholgebruik, bij een manager. Die deed navraag bij anderen en confronteerde Beckers met zijn bevindingen. Toen bleek dat mensen op de werkvloer zich zorgen over haar maakten en vonden dat het niet goed met haar ging. Een enkeling had ’s ochtends alcohol geroken in haar adem. Een echte wake-upcall was dat niet. Haar conclusie was: je moet werk en privé beter scheiden. Met de manager maakte ze de afspraak om twee weken lang elke dag een alcoholtest te doen en de twee maanden daarna op onverwachtse momenten. Maar al in die eerste twee weken was het raak: de alcohol van de avond ervoor was nog niet uit haar bloed toen ze op haar werk verscheen.

Geen smoesje

Wist ze dan echt niet dat het uit de hand aan het lopen was, op dat moment? Achteraf misschien wel, maar ze wilde het niet weten. Nu weet ze dat dat deel is van haar ziekte, namelijk verslaving aan alcohol. Cognitieve dissonantie is geen smoesje, het is deel van het probleem: diep van binnen weet je wat er aan de hand is, maar je sluit je zelf ervoor af.

Ze is nu van de alcohol af, maar niet van de verslaving

Na die positieve alcoholtest sprak ze openhartig met haar manager, vertelde ze wat er allemaal in haar leven speelde. Niet alleen die calamiteit, en het gebrek aan steun dat ze toen had ervaren. Het ging ook over de heftige tijd die ze had meegemaakt bij de trauma-anesthesie-afdelingen van twee grote ziekenhuizen in Kaapstad. Daar had ze, professioneel en privé, dingen meegemaakt en gezien die ze niet kon vergeten. En over haar jongste broertje, die nog maar een paar jaar geleden een hersenbloeding had gehad. Om voor hem en haar ouders te kunnen zorgen, stapte ze uit de maatschap in een ander ziekenhuis waar ze in 2015 was begonnen. Beckers was er telkens weer bovenop gekomen. Maar wel als een goed functionerende alcoholist, ziet ze achteraf in. Ze ziet verslaving als de ziekte van de mateloosheid. Lang kon ze dat kwijt in haar werk: uren maken, altijd het beste uit jezelf halen om optimale zorg te kunnen bieden. Ze is nu eenmaal graag goed in haar werk.

Gezonde tegenzin

In het ziekenhuis meldde ze zich, in overleg, ziek. En daar kwam het dieptepunt dan. Nu was ze elke dag vrij, ze isoleerde zich nog verder, zag haar gezin nog minder. Als ze bij hen was, dronk ze niet of weinig, die twee werelden bestonden naast elkaar. Maar als ze zich rot voelde, wilde ze naar haar appartement, omdat ze wilde drinken. Een vicieuze cirkel: je voelt je rot omdat je drinkt en je drinkt omdat je je rot voelt; daar kwam ze niet meer uit. Ze wilde zich dooddrinken. Ze had niet de wens om met alcohol te stoppen. Het geluk was dat ze haar kinderen, haar vriend en haar werk nog niet kwijt was. Maar als ze door zou gaan, zou ze zo maar eenzaam en alleen, werkeloos in een kamer in een pauperwijk kunnen eindigen. Daar haalde ze de motivatie uit om hulp te zoeken.

Dat was nog niet eenvoudig. De bedrijfsarts die verbonden was aan het ziekenhuis wist eigenlijk niet goed waar ze terecht zou kunnen. Bij ABS-artsen – het steunpunt van de KNMG voor artsen met verslavingsproblemen – vond ze op dat moment niet wat ze zocht. Ze zocht zelf naar klinieken en kwam uiteindelijk bij Spoor6 uit, een privé-instelling. Met gezonde tegenzin meldde ze zich voor behandeling. Ze was gelukkig een licht geval, ze moet er zelf nog om lachen: eerste keer, reactief, kort bestaande verslaving. Ze hoefde niet opgenomen te worden, maar onderging een dagprogramma. Eén van de eerste dingen die iemand tegen haar zei was: ‘Als je stopt met drinken, voel je je subiet beter.’ Ze dacht: die spoort niet. Maar die persoon had wel gelijk.

Ziel en zaligheid

Stoppen met drinken was nog maar het begin. ‘Daarna gaan we kijken wat erachter zit’, was het devies. No way, dacht ze, ik ga niet mijn ziel en zaligheid hier op tafel leggen. Natuurlijk deed ze dat uiteindelijk toch. In een halfjaar heeft ze meer over zichzelf gepraat en geleerd dan in de 46 jaar daarvoor, zegt ze nu lachend. Onder die monomaan werkende, stoere vrouw bleek een gevoelig mens te zitten. Dat verbaasde haar zelf ook.

Ze is nu al bijna anderhalf jaar van de alcohol af, maar niet van de verslaving. Een verslaafde in herstel, zoals dat heet. Helemaal een happy end is het niet. Met haar werk als anesthesioloog in het Noord-Hollandse ziekenhuis is het niet goed gekomen. Na dat laatste gesprek met die manager heeft ze er geen dag meer gewerkt. Ze kan er niet veel over zeggen, er zijn juridische restricties verbonden aan de overeenkomst die ze sloot met het ziekenhuis. Ze nam nog wel waar op andere plekken, maar ze koos uiteindelijk voor een carrièreswitch: ze is nu verslavingsarts in opleiding. De honger naar kennis over verslaving speelde een rol bij die keuze, net als de groeiende onvrede over haar vak, de anesthesiologie. Het werd steeds meer geprotocolleerd; werken volgens richtlijnen. Maar de beweegredenen van de mensen die op de operatietafel lagen, daar wist ze niets van. Misschien is ze ook wel veranderd, van een doe- naar een praat- en luisterdokter. Ze was vergeten hoe mooi ze het vond om met mensen om te gaan, om mensen te helpen.

Mateloosheid

Nu de ziekte ‘verslaving’ bij haar is geconstateerd zou ze achteraf kunnen filosoferen over de vraag of die mateloze instelling daaraan heeft bijgedragen, aan de keuzes die ze in haar leven heeft gemaakt. Want wat is een verslaving? Het is niet één ziekte, het is een multifactorieel bepaalde aandoening, die begint met aanleg: het gen van de mateloosheid. Dat dit tot uiting kwam, daar waren meer factoren voor nodig: in haar geval in aanraking komen met een mind- & mood influencing drug, zoals alcohol. En heftige ervaringen die veel emotionele impact op haar hadden. Tijdens de weg omhoog naar herstel heeft ze veel andere artsen en andere hulpverleners gesproken met verslavingsproblematiek, en ze ziet nu dat er veel verschillende verhalen zijn, veel redenen waarom mensen hierin vastlopen: onderliggende depressies of ADHD, hoge werkdruk en te makkelijke toegang tot drugs, zoals benzodiazepines en de alom aanwezige alcohol.

Het begint met aanleg: het gen van de mateloosheid

Beckers is erop gebrand om het stigma dat om verslaving hangt, zeker bij artsen, te doorbreken. Door dat stigma praten mensen niet over verslaving, en weten ze er te weinig van. De onwetendheid is veel groter dan de onwil om een ander te helpen. Ze ziet nu bijvoorbeeld in dat haar toenmalige collega’s hun best deden om haar te helpen, zeker in de tijd na die calamiteit. Ze wisten alleen niet hoe.

De uitweg

Het blijft niet bij een verhaal in Medisch Contact: Beckers heeft een website opgezet, doktersindeknel.nl, waar ze prominent haar mobiele nummer op heeft gezet, dat verslaafde artsen 24/7 mogen bellen. Omdat ze wil helpen. Omdat ze weet dat er een uitweg is, dat verslaving een ziekte is die je kunt behandelen. Omdat ze weet hoe moeilijk het voor artsen kan zijn om hulp te zoeken, worstelend met de vraag wat dit allemaal voor je werk en je leven gaat betekenen. Daar is hulp voor. Op haar site heeft ze links gezet naar organisaties en websites waar zij zelf veel aan heeft gehad. Zoals ABS-artsen, maar ook de anonieme dokters, die elke twee weken samenkomen.

Ze wil ook de dokters bereiken die zich zorgen maken om een collega en niet weten wat ze daarmee aan moeten. Haar advies: spreek je zorg uit, luister zonder oordeel, focus op het verhaal achter de verslaving, niet op het gebruik zelf. Want daar gaat het om: wat zit erachter? Laat je niet weerhouden door afwerende reacties. Dat iemand op dat moment niets wil, wil niet zeggen dat het geen zin heeft dat je je zorgen uitspreekt. Dat willen kan nog wel komen, daar is zij zelf het levende bewijs van. Weet dat verslaafden zich rot voelen, eenzaam en onbegrepen. Al staat de hulp recht voor hun neus, het komt niet binnen. Wijs ze erop dat in elke stad, elke week, bijeenkomsten van de Anonieme Alcoholisten of aanverwante groepen zijn. Dat je daar gewoon kunt kijken; de enige vereiste is de wens om te stoppen met gebruiken. Zo’n bijeenkomst is soms alles wat nodig is om tot inzicht te komen.

Verslaving is een ziekte die je kunt behandelen

Onzichtbaarheid

Audrey Beckers kiest ervoor om met naam, toenaam en foto in Medisch Contact te gaan staan, zodat iedereen weet hoe een verslaafde in herstel eruit ziet. Geen kleine stap voor iemand die veel mensen in medisch Nederland kent. Dat moet dan maar. Zij geeft haar onzichtbaarheid op, zodat nog lijdende verslaafden, of de mensen die op de rand daarvan hangen, weten: er is niets verloren. Hoe eerder je erbij bent, hoe beter. Maar hoe dan ook geldt: je kunt herstellen van deze ziekte. En dan nog lang en gelukkig leven.

Meer weten over verslaving, of over Audrey Beckers zelf? Kijk op doktersindeknel.nl.

ABS-artsen: vertrouwelijke hulp voor dokters

Artsen voor artsen | In vertrouwen | Focus op herstel en behoud van werk

Voelt u zich afhankelijk van verslavende middelen zoals alcohol, medicijnen of drugs? Loskomen van zulke middelen is niet makkelijk, maar wel mogelijk. Met de juiste hulp en begeleiding.

Bel of e-mail ABS-artsen voor directe steun, advies, een gesprek of een afspraak:

• 0900-0168 (op werkdagen tussen 8.30 en 16.00 uur)

• info@abs-artsen.nl