De vinger - Raymond Tallis

Waarom autisten niet wijzen

Raymond Tallis was tot 2006 professor in de geriatrie, bedrijft filosofie, schrijft poëzie en wordt door de Britse krant The Independent tot de vijftig ‘Brains of Britain’ gerekend. En hij is in Nederland vrijwel onbekend. Aan deze misstand probeerde uitgeverij Meulenhoff in 2008 al een einde te maken met het boek Van oor tot oor. Dit jaar doen ze een nieuwe poging met De vinger.

In een vlotte stijl leidt Tallis de lezer langs biologische, psychologische en filosofische inzichten rond de menselijke wijsvinger en een van zijn belangrijkste taken, – u raadt het al – het wijzen. Dat wijzen is volgens Tallis iets wonderbaarlijks; zo ongeveer onze hele menselijke ervaring danken we volgens de Brit aan dit schijnbaar achteloze gebaar. Het voert te ver om zijn argumenten voor deze stelling hier uitgebreid te bespreken. Laten we als voorbeeld zijn constateringen rond autisten noemen: die wijzen namelijk niet. En dat is volgens Tallis niet zo vreemd: om te wijzen moet je je immers in andermans geest kunnen verplaatsen. Al wijzende wil je de aandacht van iemand anders richten op iets waarvan je vermoedt dat hij het nog niet heeft gezien. En inlevingsvermogen is nu juist waar het autisten aan ontbreekt, net zoals het hen ontbreekt aan een duidelijk besef van zichzelf als onderscheiden subject. Ook dat gebrek wordt volgens Tallis in de wieg al duidelijk: autistische kinderen pakken namelijk veel minder hun eigen vingers vast dan hun grijpgrage leeftijdsgenootjes dat doen.

Hier en daar gaat Tallis in zijn pleidooi voor de wijsvinger als ultieme wegbereider voor de menselijke conditie wel erg kort door de bocht, maar dat mag de pret niet drukken. De vinger bewijst dat de auteur een origineel denker is. - Michiel Hordijk

«« Rubriek Scoop