De bende van drie
7 reactiesDat de zorg volkomen verkalkt en bureaucratisch gedecompenseerd is, is bekend. Toch een paar voorbeelden.
‘Ik heb vaker een computermuis in handen dan een kind.’ Een verzuchting van een verpleegkundige kindergeneeskunde als reactie onder een eerder blog over de zorg als administratief beroep.
Een andere verpleegkundige liet me weten decubitus- en delierscores te moeten invullen bij patiënten die gewoon over de gang lopen, SNAQ (Short Nutritional Assessment Questionnaire)-scores bij patiënten die een goede eetlust hebben en evident geen ondergewicht, en valrisicoscores bij fysiek gezonde 20-jarigen. Verder moet hij elke twee jaar middels e-learning en een praktijktoets aantonen nog in staat te zijn tot bepaalde verpleegkundige handelingen. Let wel, we hebben het dan over dingen die hij dagelijks doet, zoals het gebruik van een oorthermometer (!) of het intraveneus toedienen van medicatie. Voor de uitvoering van dit systeem moest de afdeling Kwaliteit en Veiligheid uitbreiden.
Om zijn ergernis over dit alles niet op mensen te gaan botvieren ondertekent hij al langere tijd al die formulieren die hij moet invullen met ‘Jan Lul’, zonder daar ooit een reactie op te hebben gehad. Waarschijnlijk omdat niemand er ooit naar kijkt.
Zelf moet ik iedere patiënt vragen naar suïcidegedachten en daarvan aantekening maken in het dossier. Ook als er geen enkele aanleiding toe is, zoals bij een hyperactief kind van 9 jaar. Ik vertik het, want je kunt daarmee een heel verkeerde indruk geven, maar niet iedereen kan zich permitteren regels aan zijn laars te lappen.
De regelzucht is verschrikkelijk en woekert maar door. Iedereen weet het, iedereen heeft er de pest aan en iedereen roept dat er een eind aan moet komen. Maar voor je het weet zit je in een commissie ter vermindering van het aantal commissies en wordt er een doelstelling opgesteld van 15 procent minder bureaucratie en een plan voor het organiseren en meten ervan.
Ik behandel veel mensen met een dwangstoornis. Zij voeren dwanghandelingen uit om hun obsessieve onrust weg te nemen, maar dat helpt maar even en werkt op den duur averechts. Maar ze zijn soms zo onder invloed van hun obsessieve onrust, dat ze amper nog helder kunnen denken. Het voelt als van levensbelang die handelingen uit te voeren. ‘Het is al-le-maal volledig overbodig’, houd ik hen altijd voor. ‘Het dient he-le-maal nergens toe. Mensen zonder dwang doen al die dwanghandelingen niet en dat levert geen enkel probleem op.’ Het klinkt wat wreed om dat er zo in te wrijven, maar je moet hard zijn tegen de dwang en begripvol voor de drager ervan.
Ik zit nu 35 jaar in de zorg en in die tijd is er een enorme lading administratieve verplichtingen, afvinklijstjes, zorgpaden, protocollen, beleidsnotities, jaarplannen, missies en visies, functionerings- en doelstellingsgesprekken, en de hele rataplan de zorg binnengedrongen. Als het al wat oplevert, dan in elk geval niet in verhouding tot wat het kost.
Is dit de schuld van de managers? Welnee. Het is een gevolg van de menselijke neiging altijd te gaan voor het maximale in plaats van het optimale. En het is net als met de dwangstoornis. Hoe meer je controleert hoe onzekerder je wordt. Er ontstaat vertrouwensatrofie. De therapie voor de dwangstoornis en de bureaucrazy is vertrouwen oefenen. Dat is nodig, broodnodig.
Dat kan alleen door te snappen dat het willen voorkomen van elk risico sowieso een ramp oplevert. We hebben nu drie bewindslieden die spijkers met koppen willen slaan. Dus ik zeg: ontregel de zorg.
Dwang en ook regelzucht zijn hardnekkig, maar ik ga erop vertrouwen dat dit plan van de bende van drie daar een eind aan maakt of in elk geval zorgt voor een substantiële verbetering. Ik heb altijd geweten dat vroeg of laat het tij zal keren. Wat is er nou mooier dan dat nog mee te maken?
-
Menno Oosterhoff
Menno Oosterhoff is (kinder- en jeugd)psychiater eninitiatiefnemer van www.ocdnet.nl en www.ocdcafe.nl. Hij maakt de podcast ‘God zegene de greep’ over de dwangstoornis. Daarover gaat ook zijn boek ‘Vals alarm´ waarin ook zijn eigen dwangstoornis aan de orde komt. Zijn boek ‘Ik zie anders niks aan je’ gaat over psychische aandoeningen in het algemeen.
Bert Wiechers
arts niet-praktiserend, Zwolle
Mooie column weer collega Oosterhoff!
Onlangs hoorde ik op de radio een huisarts (van de club ‘het roer moet om’) reageren op de ambitie allerlei nutteloze regeltjes te schrappen. Hij had er weinig vertrouwen in en wees naar de grond-oorzaak, namel...ijk ons idee over ‘kwaliteit’. Kort gezegd, kwaliteit moet worden bevorderd door kwaliteit te meten. Dan kun je de aspecten van kwaliteit in maat en getal zichtbaar maken en heb je iets in handen om concrete verbeteracties te bedenken.
Ik herinner me hoe een voormalig leidinggevende (ruim 30 jaar geleden) mij op de hoogte stelde van een nieuwe trend: ‘kwaliteitszorg’. Hij wist er ook niet veel van, maar had begrepen dat het uit Japan was komen overwaaien: gedurende het hele proces van het fabriceren van een auto constant meten of aan kwaliteitsnormen wordt voldaan. En of ik maar eens wilde uitzoeken wat dit voor ons zou kunnen/moeten betekenen.
Nu, zo’n 30 jaar later en een aantal kwaliteitszorgsystemen en nog meer kwaliteitszorgfunctionarissen rijker, moet ik constateren dat de kwaliteit wat is verbeterd. Maar zonder al die modellen en functionarissen was dat denk ik ook wel gebeurd. Dus, tijd voor herbezinning. De zorg is echt wat anders dan het fabriceren van auto’s, omgaan met patiënten vereist een ander soort ‘kwaliteit’ dan het hanteren van bouten en moeren. Al die richtlijnen, afvinklijstjes enzovoort, dat is niet het probleem, het gaat om hoe we ‘goede zorg’ definiëren, hoe we dat zichtbaar maken en hoe we dat kunnen verbeteren.
JH Leenders
huisarts, Leeuwarden
Ondergetekende heeft regelmatig allerlei dwaze machtigingsformulieren van het toenmalige ziekenfonds ondertekend met " Sinterklaas"; nooit enige reactie; als er niet getekend werd , kwam er wel een reactie,nl een verzoek tot ondertekening.
W.J. Jongejan
Huisarts n.p., Woerden
Je hebt met wijze woorden de juiste diagnose gesteld bij hen, die over ons gesteld zijn. Er is sprake van een ernstige dwangstoornis met controledwang bij overheid en zorgverzekeraars. Wat betreft de managers die het uitvoeren zou mijn moeder gezegd ...hebben: "Vader vergeef het hen, want zij weten niet wat ze doen"
Nico Terpstra
huisarts, Hoorn
100% waar!
Ter illlustratie deze paragraaf uit de nieuwsbrief van de locale huisartsenpost:
Kwaliteitscommissie
Handboek & protocollen project
De HAP heeft 104 medische zorg protocollen en 127 overige protocollen. Dit is een
beetje veel. ...Niemand kent ze dus. De kwaliteitscommissie is nu bezig om dit te
vereenvoudigen en meer uit te splitsen naar doelgroep. De bedoeling is dat wanneer
iemand bij de HAPWF komt werken, hij of zij snel en makkelijk de informatie tot zich
krijgt. De kernboodschappen komen overzichtelijk in het handboek te staan.
W.J. Duits
bedrijfsarts, Houten
Vertrouwen is een kwestie van moed hebben. Wantrouwen wordt ingegeven door angst. Waar is de Haagse Politiek bang voor? Of is van toepassing "zoals de waard is vertrouwt hij zijn gasten", dat zet toch wel aan tot denken.
M. de Vries
AIOS verzekeringsgeneeskunde, Amsterdam
Mooie analyse. Vertrouwen oefenen is moeilijk, ik hoop dat het de heren gaat lukken.
Eigenlijk vereist het bijna een stelselwijziging, van low trust (immers: alles wordt gecontroleerd) & low penalty naar high trust.... & dus high penalty?
De ...verzekeraars zullen ook mee aan tafel moeten, denk ik, zij gaan immers over de pegels en de rekenschap (alsmede de inspectie). Kunnen zij leven met high trust? En kunnen artsen, verpleegkundigen, psychologen, etc. leven met high penalty (en het vertrouwen hebben dat dat niet te pas en te onpas van stal wordt gehaald als stok om mee te slaan?) als de hoge mate van vertrouwen die hen wordt gegeven, wordt geschaad?
Als dit de zorg lukt is dat goed nieuws voor de hele maatschappij. Misschien dat de olievlek van vertrouwen zich dan ook uitbreidt naar bijvoorbeeld het onderwijs en de politie. Zou het werk van velen leuker en gezonder maken.
Rob Kok
Verzekeringsarts/voorzitter NVVG, Rotterdam
Mooi column wederom. De oplossing voor de regelgekte: vertrouwen oefenen!