Darmobstructie bij oudere vrouw

Een 79-jarige vrouw wordt door de internist doorverwezen in verband met een ileus sinds vier
dagen. Zij heeft eerder een sigmoïdresectie wegens diverticulitis ondergaan, is bekend met hypertensie en heeft een pacemaker.

Lichamelijk onderzoek toont een matig zieke vrouw met een bol, diffuus drukpijnlijk abdomen. Aanvullend onderzoek toont nierfunctiestoornissen met een verhoogd ureum en creatinine. Er wordt een buikoverzichtsfoto gemaakt waarop een dunnedarmileus, lucht in de galwegen (pneumobilie) en een vage, ronde verdichting in de linkerzijde van het abdomen worden gezien. Patiënte wordt opgenomen met werkdiagnose galsteenileus en er wordt een laparotomie verricht.

Het aangedane gedeelte van het terminale ileum met de geïmpacteerde steen blijkt peroperatief omgeven door inflammatoir weefsel en imponeert maar matig vitaal. Hierop wordt besloten de enterotomie te converteren naar een partiële dunnedarmresectie met aanleggen van een side to side anastomose.

Galsteenileus is zeldzaam: slechts 1 tot 3 procent van de gevallen van dunnedarmileus wordt veroorzaakt door galstenen. Bij patiënten boven de 65 jaar loopt dit percentage echter op tot 25 procent. Vrouwen hebben een tot zestien keer hogere kans. De pathogenese is terug te voeren op een periode van (sub)klinische cholecystitis waarbij door inflammatie adhesies kunnen ontstaan met het naastgelegen darmpakket. Door necrose kan zich een biliodigestieve fistel ontwikkelen waardoor de galsteen naar het darmkanaal migreert. Als het een grote galsteen betreft, loopt deze vrijwel altijd vast in het terminale ileum.

Deze casus toont aan dat bij elke oudere vrouw met obstructieverschijnselen een galsteenileus als oorzaak in de differentiaaldiagnose hoort te staan en dat dit met een relatief goedkoop en minimaal belastend onderzoek kan worden aangetoond.

L.F.A. Scholten, anios chirurgie M.H. Raber, aios chirurgie

H.J. Mulder, chirurg-oncoloog

Medisch Spectrum Twente, Enschede

Correspondentieadres: l.scholten@mst.nl;

c.c.: redactie@medischcontact.nl

Rubriek Gezien