Laatste nieuws
Achter het nieuws

CZ pioniert met selectieve inkoop psychiatrie

2 reacties

ACHTER HET NIEUWS


Na de somatiek wil zorgverzekeraar CZ nu ook in de geestelijke gezondheidszorg een begin maken met het selectief inkopen van zorg. ‘Geprotocolleerd werken is lang niet altijd vanzelfsprekend in de ggz.’

Zorgverzekeraar CZ beëindigt het contract met 19 van de 58 zorgaanbieders voor eetstoornissen en met 70 van de 170 zorgaanbieders voor persoonlijkheidsstoornissen, omdat ze volgens CZ niet voldoen aan de door de verzekeraar opgestelde kwaliteitseisen. Al eerder pionierde CZ met selectieve inkoop van borstkankerzorg; ook bij andere somatische aandoeningen – bariatrische chirurgie, infectiechirurgie bij orthopedische revisieoperaties en schisis – heeft de verzekeraar de prestaties van ziekenhuizen getoetst. Nu is voor het eerst de ggz aan de beurt. De komende jaren, zegt Rens van Oosterhout, manager ggz bij CZ, zullen ook andere DSM-categorieën aan bod komen.

Volgens hem wil de verzekeraar zo bevorderen dat zorg met een hoge complexiteit, een laag volume en vaak ook een hoog prijskaartje op een zo effectief mogelijke manier wordt geleverd. ‘Bij het contracteren letten we op kwaliteitskenmerken zoals hoe lang het duurt voordat de patiënt zorg krijgt en welke behandelingen worden aangeboden. Verder kijken we naar structuurkenmerken zoals de samenstelling van het multidisciplinaire behandelteam en naar patiëntervaringen. Bij de bepaling van die kenmerken hebben we experts op het gebied van persoonlijkheidsstoornissen en eetstoornissen geraadpleegd. We hebben conceptversies voorgelegd aan het Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen, de Nederlandse Academie voor Eetstoornissen en het Landelijk Platform GGz. Maar wij nemen de verantwoordelijkheid voor de uiteindelijke lijst.’

CZ heeft niet bekendgemaakt welke aanbieders geen contract meer krijgen. Waarom eigenlijk niet?

‘Het verschil met borstkankerzorg is dat we daar oorspronkelijk alle ziekenhuizen contracteerden. Zo zag je dus in één oogopslag wie geen contract meer kregen. Dat ligt hier ingewikkelder, want met sommige aanbieders hadden we überhaupt geen contract. Als we een overzicht van niet-gecontracteerde aanbieders zouden publiceren dan zou dat dus een lange, onoverzichtelijke lijst worden.’

Zijn er zorgaanbieders afgevallen omdat de behandeling die ze aanbieden niet bewezen effectief is?

‘Ja. Er zijn er zelfs die geen behandelprogramma gebruiken. Geprotocolleerd werken, gebaseerd op evidencebased richtlijnen mag je toch als fundament voor elke behandeling veronderstellen. Maar helaas is dat lang niet altijd vanzelfsprekend in de ggz. Veldnormen zijn er niet. Er wordt veel onderzoek gedaan naar wat werkt en effectief is, maar het blijkt moeilijk de uitkomsten daarvan in een behandelsetting door te voeren. Waar dat aan ligt, weten we niet, maar het baart ons zorgen.’

CZ vindt dat alle zorgaanbieders aan ROM (Routine Outcome Monitoring) moeten doen. ROM is de methodiek waarbij metingen worden gedaan naar de gezondheidstoestand van patiënten met het oog op evaluatie en eventueel bijsturing van de behandeling. Zorgaanbieders leveren deze gegevens aan bij de Stichting Benchmark GGZ (SBG) en kunnen zo hun eigen ‘prestaties’ vergelijken met het landelijk gemiddelde voor deelpopulaties van hun patiëntenbestand. De routinematige uitvoering van zulke metingen rekent de verzekeraar tot de belangrijkste normen voor kwalitatief hoogwaardige zorg. Het is niet mogelijk om in de kwaliteitscategorie ‘goed’ te vallen als een zorgverlener geen ROM-gegevens aanlevert. En wie niet is aangesloten bij SBG, komt niet hoger dan de categorie ‘kan beter’.

Tegenstanders kwalificeren de metingen als louter bureaucratische exercities die geen relatie met de werkelijkheid onderhouden.

‘Zo zien wij dat niet. We hebben harde afspraken gemaakt met partijen in het veld dat we deze data gaan verzamelen. Toch zie je dat nogal wat aanbieders er nog steeds niet mee begonnen zijn. Van sommige vrijgevestigden weten we dat ze nog niet kunnen aanleveren bij de SBG.
Zij hebben wel een intentieverklaring afgegeven dat ze dat willen gaan doen. Dat accepteren we.’

In een artikel dat eerder dit jaar verscheen in het Nederlands Tijdschrift voor Psychiatrie verzetten elf kopstukken uit het veld, onder wie de hoogleraren Jim van Os en René Kahn, zich tegen naar de in hun ogen onwetenschappelijke ROM. De routine-uitkomsten kunnen volgens hen niet gelijkgesteld worden met ‘prestaties’ of behandelresultaten. Als feilen zien ze onder meer: bias, confounding, mix van gebruikte instrumenten, en lage sensitiviteit.

‘Ja, ik weet het. Maar er is ook een stroming in de ggz die het daar volstrekt mee oneens is. Onze insteek is niettemin om hun kritiek te gebruiken om de data van de SBG zo valide en betrouwbaar mogelijk te maken. Wij willen beide opvattingen bij elkaar brengen. In die fase zitten we nu.’

Nog fundamenteler is het argument van psychiater Van Os die stelt dat selectieve zorginkoop monopolisten schept. De instellingen die nu geselecteerd worden, domineren straks de ‘zorgmarkt’, worden daardoor lui, en laten hun standaard zakken. Als je echte concurrentie wil, moet je juist investeren in de zorgaanbieders wier kwaliteit nu nog wat minder is.

‘Alsof we van een veld van 150 zorgaanbieders naar 10 teruggaan. Dat is niet wat er gebeurt. Dat kan ook niet, want zorg moet toegankelijk blijven. Er blijft daarom nog steeds een ruim aanbod. Als je uitgesloten bent voor een jaar, blijf je niet uitgesloten. Er vindt vier keer per jaar een update plaats. Aanbieders hebben steeds de mogelijkheid de vragenlijst te corrigeren of voor het eerst in te vullen.’

Als je de lijst bekijkt, dan zie je bij de toppers vooral grotere ggz-instellingen. Je kunt de kritiek dus uittekenen: die hebben personeel genoeg om al dat papier voor de ROM in te vullen. Kleine aanbieders, vrijgevestigden bijvoorbeeld, krijgen geen eerlijke kans.

‘Niet juist. Ook als je vrijgevestigd bent maar in een netwerk zit waarin je met andere disciplines kunt samenwerken, kun je wat ons betreft deze patiëntengroep goed bedienen. We kennen in de somatiek niet heel veel vrijgevestigde medisch specialisten; in de ggz is dat wel het geval. Maar dat ontslaat hen niet van het voldoen aan de criteria die horen bij het leveren van goede medisch-specialistische zorg.’

Henk Maassen

h.maassen@medischcontact.nl

Reacties

GGZ Nederland zegt dat het prima is dat inkoop op kwaliteit plaatsvindt, ‘maar dat
moet dan wel met goede en landelijk gedragen criteria, waarbij gebruikgemaakt wordt van input van partijen in het veld.’

Het Landelijk Platform GGz zegt in een persverklaring geen inspraak gehad of goedkeuring gegeven te hebben aan het definitieve document dat CZ hanteert om zorgaanbieders wel of niet te contracteren. Het LPGGz vindt het een goede zaak dat verzekeraars openstaan voor de kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief, ‘maar dit mag geen legitimering zijn voor het wel of niet contracteren van zorgaanbieders.’

Roel Verheul, hoogleraar persoonlijkheidsstoornissen (UvA) juicht de aanpak van
CZ in principe toe. ‘Waarbij ik er wel van uitga dat er geen zorgvolume voor de doelgroep van mensen met complexe persoonlijkheidsstoornissen en eetstoornissen verloren gaat. Er is voor die doelgroepen al te weinig goede zorg voorhanden. Als CZ het volume van niet-gecontracteerde aanbieders elders onderbrengt, dan leidt de aanpak tot kwaliteitsverhoging. Wat CZ hier doet, is goed vergelijkbaar met de concentratie van specialistische somatische zorg. Daar was eerst weerstand tegen vanuit de betrokken beroepsgroepen, maar na verloop van tijd hebben ze de concentratiebeweging omarmd en nu nemen ze daarin zelf het initiatief. Ik verwacht dat het in de ggz niet anders zal gaan.’

Lees meer:

Medisch Contact:


<b>Deze Achter het nieuws als PDF</b>
Achter het nieuws zorgverzekeraars
  • Henk Maassen

    Henk Maassen is journalist bij Medisch Contact, met speciale belangstelling voor psychiatrie en neurowetenschappen, sociale geneeskunde en economie van de gezondheidszorg.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • A.L. Cense

    Psychiater, STOUTENBURG Nederland

    CZ komt binnen als een timmerman zonder materiaalkennis die de de zaag zet in je kwetsbare meubeltjes en daarbij bovendien een meetlat bij zich heeft die niet deugt. Dat levert niet alleen geen kwaliteit op; dat veroorzaakt puinhopen.

    Nou was dat o...ok de bedoeling van de baas, want die had op het werkbriefje slechts met grote letters geschreven "creatieve destructie!". Want samen met ene heer Langejan en een mevrouw Schippers had hij bedacht dat dat goed was voor alles.

  • Kaspar Mengelberg

    psychiater, Amsterdam nl

    Wanneer de voorgestelde wijziging van artikel 13 Zorgverzekeringswet door de Eerste Kamer wordt aangenomen krijgen verzekeraars de kans om onder het mom van 'kwaliteit' een ongekende slachtpartij onder zorgprofessionals en hun instellingen aan te ric...hten. CZ preludeert hierop. Inderdaad, creatieve destructie door verzekeraars ten bate van hun machtspositie. Dit is voldoende reden om met CZ geen contractuele relatie aan te gaan.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.