CPB: grote prijsverschillen in ziekenhuiszorg

De prijzen van ziekenhuisbehandelingen lopen sterk uiteen in Nederland. Het lijkt vooral willekeur die aan deze verschillen ten grondslag ligt.

Dat staat in een nieuwe studie van het Centraal Planbureau (CPB).

Ziekenhuizen en zorgverzekeraars kunnen sinds 2005 contractuele afspraken maken over de prijzen van complete behandelingen. Dat was bedoeld om gereguleerde concurrentie in de ziekenhuiszorg van de grond te krijgen.

Het systeem lijkt echter helemaal niet gezorgd te hebben voor zo laag mogelijke prijzen. Het onderzoek laat zien dat er ook geen goedkope of dure ziekenhuizen zijn. Een ziekenhuis kan een hoge prijs hanteren voor de ene behandeling, maar een lage prijs voor een andere. Sommige ziekenhuizen en verzekeraars hanteren voor dbc’s onder de 885 euro uniforme prijzen. Zo heeft het Elkerliek Ziekenhuis drie contractprijzen: 100, 185 en 300 euro. Maar zorgverzekeraar Menzis heeft wel tien uniforme prijzen in dat segment afgesproken.

De onderzoekers zien een mogelijke verklaring voor de prijsverschillen in het verschil in inkoopmacht tussen zorgverzekeraars. Volgens het CPB speelt mee dat er een groot gebrek is aan prijstransparantie. Lange tijd was er helemaal geen publieke informatie over contractprijzen. Pas in 2016 besloot een aantal verzekeraars en ziekenhuizen hun afgesproken prijzen online te zetten.

Er zijn verschillende manieren om voor meer transparantie te zorgen, zeggen de onderzoekers. Zo kan de overheid het hele systeem loskoppelen van het eigen risico, en voor consumenten vaste eigen bijdragen per ziekenhuisbehandeling invoeren.

Een andere optie is direct ingrijpen door de overheid. De onlangs overleden gezondheidseconoom Uwe Reinhardt heeft zich in de Verenigde Staten jarenlang hard gemaakt voor meer uniforme productprijzen bij de zorginkoop tussen ziekenhuizen. Daar kleven echter ook weer nadelen aan, waardoor zo'n drastische ingreep volgens het CPB alleen moet worden overwogen als een meer marktconforme aanpak niet blijkt te werken.

Niet alleen de prijzen van ziekenhuizen moeten transparant worden, maar ook de kwaliteit, stelt de Patiëntenfederatie Nederland in een reactie op een rapport.