Coschap en gamecarrière kunnen samen

Geneeskundestudent en professional gamer Koen Schobbers (24) speelt op topniveau, maar wil ook zijn studie volhouden. Om niet te hoeven kiezen, vocht hij met succes voor een aangepast rooster. ‘Ik stel mijn keuze feitelijk uit.’

Vanwege het topniveau waar gamer Koen Schobbers – in de gamewereld bekend onder zijn alias Koenz – zich op beweegt, kreeg hij dit voorjaar toestemming van de UvA om een aangepast studietraject te volgen, net als topsporters. Want zeker in de aanloop naar een toernooi moet hij meerdere uren per dag gamen. En dat knelt met het leven als coschapper, dat dit najaar begint. Koen kreeg het voor elkaar een aangepast rooster te mogen volgen. Zodat hij zijn coschapperiodes bijvoorbeeld een maand mag onderbreken om te kunnen trainen voor en meedoen aan een gametoernooi.

Als het maar snel was

Op zijn kamer in het ouderlijk huis leunt Koen achterover in een groenzwarte ‘gaming chair’, die veel weg heeft van een raceautostoel, met stevige kussens die zijn nek en rug steunen. Voor hem staan drie schermen, de grootste een 24 inch-formaat dat de standaard is bij grote gametoernooien. Koen toont hoe hij het liefste zit terwijl hij zijn tegenstanders te lijf gaat: stevig in de kussens geleund, voeten op de grond, handen ontspannen om de controller – het paneeltje met besturingsknoppen – op schoot.

‘Toen ik klein was, wilde ik karten of motorcrossen als hobby. Als het maar snel was. Maar dat was te duur’, grijnst hij. Zijn vader, zelf gameliefhebber, struinde het internet af op zoek naar games waarmee Koen toch zijn drang naar snelheid kon blussen. Zo kwam hij als tiener op het pad van Trackmania, een racespel waarbij zo’n vijftien miljoen gamers wereldwijd het tegen elkaar opnemen op de virtuele racebaan. In dat spel klom hij al snel op tot professioneel gamer en bouwde een stevige reputatie op binnen de wereld van e-sport, zoals gaming ook wel heet.

Geld verdienen

Topsporter en professional zijn betekent in de praktijk dat Koen meedoet met die ene procent aan de wereldwijde top, die de beste scores haalt in rankings. Hij speelt toernooien online, al dan niet in teamverband. Maar er zijn ook wedstrijden over de hele wereld waar hij op een podium van een grote evenementenhal speelt, terwijl duizenden gameliefhebbers in die hal via grote schermen mee kijken naar zijn spel.

‘In traditionele sporten ben je professional als je van je sport kunt leven. In de e-sport is geld verdienen moeilijk’, aldus Koen. Bij de toernooien waar hij aan meedoet, staan geldprijzen tot enkele duizenden euro’s op het spel. Zo won hij eens een derde prijs, goed voor 1500 euro. ‘Vaak win ik ook hardware. Die spullen verkoop ik meestal, en in die zin win ik jaarlijks enkele honderden, tot – maar dat is zelden – enkele duizenden euro’s.’

Kosten maakt Koen amper; vroeger won hij zijn spullen, en nu heeft hij daarvoor een contract met een computerbedrijf, waar hij in ruil ambassadeur voor is. Verder is hij in onderhandeling over een contract om in een team mee te spelen, wat mogelijk uitzicht biedt op een salaris en vergoeding van reis- en verblijfkosten. ‘Ik kan mijn studio waar ik ga wonen ervan betalen, ervan leven en ook sparen.’

Vanuit je hart

De gamecommunity bepaalt of een game ‘groot’ kan worden, legt Koen uit. ‘Een game moet mensen erin trekken én houden, zodat ze blijven spelen.’ Trackmania noemt hij ‘een eerste liefde, die me ver in de e-sport heeft gebracht’. Omdat de internationale community rond dat spel kromp en er minder toernooien werden georganiseerd, verlegde hij dit jaar zijn gamekoers naar een spel dat Rocket League heet. Daarbij ben je als speler een voetballende auto. Koen: ‘Auto’s waren altijd al een liefhebberij. Het is belangrijk om een game te kiezen die dichtbij je ligt. Dan ontwikkel je je talent. Als je het niet doet vanuit je hart, red je het niet.’ Die Rocket League-community telt inmiddels zo’n 30 miljoen zielen, en een nieuw speelveld waar hij zijn tanden weer in kan zetten. ‘Ik stop mijn tijd liever in iets waar ook te winnen valt, dan word je uitgedaagd om te presteren.’

Nerderige gamer

Koen kent het vooroordeel over ‘de wat nerderige gamer’. ‘Dik, pizza etend, energiedrank slurpend’, somt hij op. Koen past niet in het plaatje. Hij oogt fitgetraind en wil goed voor zichzelf zorgen. Hij eet gezond, wil ‘zeker zeven tot acht uur slapen’ en loopt meerdere keren per week hard. Tussen neus en lippen: ‘Mijn record op een route van 9 kilometer is, eens even kijken, 40 minuten. Niet dat het belangrijk is’, verontschuldigt hij zich meteen. Even is hij stil. ‘Maar ik ben wel competitief ingesteld.’

Koen stelde een ‘schijf van vijf’ op voor zichzelf en andere gamers, waar hij ook over praat tijdens informatieavonden voor jonge gamers en hun ouders. Die schijf bestaat uit gamen, sociaal leven, lichaamsbeweging, studie, en slaap. ‘Je kan geen professioneel gamer worden als je één van de vijf laat vallen.’ Op zijn niveau wedstrijden spelen vergt een fit lijf en een scherpe geest. ‘Iedereen kan wel een paar uur op 50 procent van zijn kunnen gamen. Maar ik moet urenlang 100 procent concentratie opbrengen tijdens een toernooi.’ Overigens koopt Koen voor een toernooi altijd een tros bananen, als krachtvoer. Hij noemt ze gekscherend ‘zijn drugs’, want ze helpen hem focus te houden.

Gefascineerd door chirurg

Als arts ziet Koen een toekomst als laparoscopisch chirurg voor zich. ‘Dat heeft wat weg van gamen. Je kijkt op een scherm terwijl je werkt met apparatuur. En misschien heb ik dan voordeel van zaken als ooghandcoördinatie, reactiesnelheid en het teamwork dat ik van gamen heb geleerd.’

Tijdens een meeloopdag op de middelbare school keek hij bij een chirurg mee tijdens een galblaasoperatie en raakte zo ‘gefascineerd door de kennis van de chirurg en het teamwork op de ok dat ik ook op zo’n manier mensen wilde helpen’. Omdat hij werd uitgeloot voor geneeskunde, tot tweemaal toe, begon hij eerst aan de studie biomedische wetenschappen, waar hij de bachelor van op zak heeft. ‘Maar ik ben geen onderzoeker. Met onderzoek kun je wel duizenden patiënten helpen, maar ik wil iemand voor me zien die ik kan helpen.’

Een premaster geneeskunde bleek de deur alsnog te openen richting geneeskunde. Daarbij moest Koen zijn bachelor biomedische wetenschappen in ruim een jaar tijd aanvullen met allerlei geneeskundeblokken om aan de master geneeskunde te mogen beginnen. In januari wist hij dat traject tot een goed einde te brengen.

Topsporter

Koen zou, met amper twee maanden wachttijd, afgelopen maart aan de Radboud Universiteit aan deze master hebben kunnen beginnen. Maar het liep anders. Via een neurochirurg bij wie hij stage liep tijdens biomedische wetenschappen, kwam Koen in contact met hoogleraar chirurgie Marlies Schijven van de UvA, die onderzoek doet naar serious gaming binnen de gezondheidszorg.

Koen: ‘Ik moest vaststellen dat ik een probleem had. Ik zou tijdens mijn coschappen geen tijd hebben voor gamen. Ik zocht een oplossing, vroeg aan veel mensen om me heen om advies. Iedereen zei dat mijn studie het belangrijkste is. Dat klopt, maar ik wil mijn andere passie en de carrière die ik al negen jaar heb ook niet opgeven.’

In rustige perioden volstaat Koen met beperkt gamen in de avonduren. Maar in aanloop naar een toernooi moet hij meerdere uren per dag gamen om zijn vaardigheden aan te scherpen, en de toernooien zelf kosten ook tijd. Dat gaat niet samen met het leven van een coassistent. Hij legde zijn probleem aan Schijven voor, die actief met Koen meedacht en de mogelijkheid opperde van een combinatie binnen de UvA.

Omdat e-sport nergens ter wereld officieel staat geregistreerd als sport, kon Koen niet via de standaardweg een topsporter-studietraject aanvragen. Hij sprokkelde daarom aanbevelingsbrieven van e-sportorganisaties bij elkaar, die uitlegden dat hij vergeleken kon worden met een professioneel atleet die topsport bedrijft. Hij maakte een overzicht van zijn gameresultaten en lichtte in gesprekken zijn sport toe. ‘Ik heb ervoor gevochten. En dat heeft gemaakt dat ik de rechten van een topsporter krijg.’

Die rechten houden in dat Koen vrij kan vragen voor trainingen en toernooien, of een coschap kan uitstellen. Hij is zielsgelukkig met de ruimte die de UvA hem nu biedt. ‘Ik kan alles combineren. Ik kan dokter worden én ik kan gamen. Ik stel mijn keuze feitelijk uit. Nu kan ik de komende jaren verder met gamen. Tegen je 30-ste wordt je reactiesnelheid toch minder, en dan liggen mijn interesses misschien ook elders.’

Los van de persoonlijke winst, is Koen ook blij dat hij zijn geliefde e-sport verder helpt ‘professionaliseren en accepteren’. ‘Ik open zo deuren voor anderen. De e-sport wordt steeds serieuzer genomen.’ Koen zet zich via de International eSports Federation in om gamen op het Olympische programma te krijgen. Sinds vorig jaar is hij de presentator van het wekelijkse e-sportprogramma Inside Sports bij tv-zender Fox Sports. Daar probeert hij, als rolmodel in de e-sportwereld, een programma op te zetten over ‘verantwoord gamen’. ‘Het moet geen verslaving zijn, zoals bij sommigen. Dus zo ben ik al een beetje geneeskundig bezig