Laatste nieuws
Wetenschap

‘Chronische koolmonoxidevergiftiging vaak gemist’

Plaats een reactie

Langdurige blootstelling aan lage concentraties koolmonoxide kan zorgen voor lichamelijke of psychische klachten, zoals hoofdpijn en verwardheid. Vaak wordt, volgens chemisch technoloog en veiligheidskundige René van Slooten, bij die klachten echter niet aan een chronische koolmonoxidevergiftiging gedacht. ‘Meer bewustwording is daarom belangrijk.’

In 2015 publiceerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) het rapport ‘Koolmonoxide – onderschat en onbegrepen gevaar’. In dit rapport schrijft de OVV dat jaarlijks vijf tot tien personen overlijden door een koolmonoxidevergiftiging. Daarnaast leidt koolmonoxidevergiftiging tot bijna tweehonderd ziekenhuisopnamen en enkele honderden behandelingen op een SEH. Bij een studie in Groot-Brittannië onder 1758 patiënten die een eerstehulppost bezochten met klachten als pijn op de borst, verergering van COPD-klachten, onverklaarde hoofdpijn en griepachtige symptomen had 4,3 procent van de patiënten een verhoogd COHb-gehalte (>2,5%) in zijn bloed. Niet in alle gevallen kon de bron van koolmonoxide geïdentificeerd worden. Als dit wel kon, ging het relatief vaak om shishalounges (bars waar je een waterpijp kunt roken), slecht functionerende cv-ketels en geblokkeerde ventilatie. In een andere studie, onder 140 patiënten die zich met hoofdpijn meldden bij het ziekenhuis, had 14,6 procent een verhoogd COHb-gehalte (>10%) in het bloed. In beide studies concluderen de onderzoekers dat chronische effecten van koolmonoxideblootstelling waarschijnlijk veelvuldig worden gemist. ‘Dit komt doordat de symptomen van een chronische koolmonoxidevergiftiging aspecifiek zijn. Ze variëren van lichamelijke klachten, als hoofdpijn en misselijkheid, tot aan psychische klachten zoals verwardheid en psychoses’, aldus Van Slooten. Irma de Vries, internist-toxicoloog bij het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum, bevestigt dat een chronische koolmonoxidevergiftiging lastig is te herkennen. ‘Artsen zijn bekend met de gevaren ervan, maar aangezien de veelal aspecifieke klachten ook bij tal van andere ziektebeelden voorkomen, hangt het af van de context waarin de klachten worden verteld of men aan een chronische koolmonoxidevergiftiging denkt.’

Bijzonder gevaarlijk is koolmonoxide voor zwangere vrouwen, omdat het via de placenta schade aanricht aan het zenuwstelsel van het ongeboren kind. Van Slooten wijst op de situatie in Engeland; daar krijgt iedere zwangere vrouw een ademtest om blootstelling aan koolmonoxide vast te stellen. ‘Dit wordt vooral gedaan om te kijken of de vrouw rookt; roken is namelijk één van de belangrijkste bronnen van koolmonoxide. Met de ademtest kun je echter ook opsporen of er een andere onbekende bron van koolmonoxide bestaat.’ In ons land is de ademtest nog niet ingevoerd. Van Slooten zou hier graag verandering in zien, maar het is hem niet gelukt een zorginstelling te vinden die wil meewerken aan een oriënterend onderzoek, hoewel zorgverzekeraar Menzis bereid is de meetapparatuur te vergoeden. De Vries betwijfelt of de ademtest uitkomst biedt. ‘Zo’n test is en blijft een momentopname. Ook al meet ik nu geen afwijkende waarde, als volgende week de cv-ketel kapotgaat, kan het toch fout gaan.’

Volgens Van Slooten is het gevaar van chronische koolmonoxidevergiftiging veel groter dan menigeen denkt. ‘Zeker gezien de beroerde technische toestand van veel huizen in Nederland.’ Hij refereert hiermee aan de resultaten van de pilot ‘Veilige gezonde woning’ die in 2015 in Utrecht is gehouden. Tijdens deze pilot werden de gas-, water- en elektrische installaties van 160 woningen in Utrecht gekeurd. Bij 5 procent van de gekeurde woningen was het gehalte koolmonoxide te hoog door mankementen aan gasinstallaties, vooral cv-ketels, ventilatiesystemen en schoorstenen. Volgens van Slooten mag je ervan uitgaan dat het in de rest van Nederland hetzelfde is. ‘Daarnaast moet je niet denken dat het gevaar zich alleen voordoet bij verouderde en slecht onderhouden installaties. Het rapport van de OVV en de pilot in Utrecht laten zien dat het ook fout gaat bij moderne en regelmatig onderhouden cv-installaties.’

Bronnen:

1. Onderzoeksraad voor veiligheid. Koolmonoxide – onderschat en onbegrepen gevaar.

2. Pilot Utrecht:

3. http://www.gassaferegister.co.u./news/gas_safe_register_news/68,000_homes_escape.aspx?year=2014.

4. Clarke, S. et al., Screening for carbon monoxide exposure in selected patient groups attending rural and urban emergency departments in England: a prospective observational study. In: BMJ Open, 2012.

5. Wright, J, Chronic and occult carbon monoxide poisoning: we don’t know what we’re missing. In: Emerg. Med. J. 2002; 19: 386-90.

6. https://www.utrecht.nl/fileadmin/uploads/documenten/3.ruimtelijk-ontwikkeling/Milieu/Energie/Rapport-over-veilige-gezonde-woning.pdf

Wetenschap
  • Celine Hendriks

    Celine Hendriks is in opleiding tot arts. Zij liep in 2016 en 2017 stage bij Medisch Contact.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.