Budgetpolis leidt vooral tot beperkte keuze zorgaanbieders

Een budgetpolis biedt zorg van vergelijkbare kwaliteit met die van een reguliere polis. Maar iemand die zo’n polis afsluit, kan vooral uit minder zorgaanbieders kiezen waar hij zorg kan halen. Dat constateert de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).

Zorgverzekeraars kopen voor een deel zorg in tegen lagere tarieven dan regulier. Deze zorg bieden ze aan hun eigen klanten dan aan via een ‘budgetpolis’, die meestal goedkoper is dan een reguliere polis. Op verzoek van minister Edith Schippers van VWS bekeek de NZa in hoeverre de zorg die zo wordt gecontracteerd, in prijs en kwaliteit afwijkt van de zorg die voor reguliere polissen wordt ingekocht.

De NZa nam daarvoor elf budgetpolissen onder de loep die zorgverzekeraars in 2016 aanboden voor medisch-specialistische zorg, ggz, hulpmiddelen en geneesmiddelen. De toezichthouder keek welke criteria de zorgverzekeraars hanteren bij de inkoop, en in hoeverre ze letten op de kwaliteit van die ingekochte zorg.

Het opvallendste verschil is dat voor budgetpolissen de zorg bij ‘beduidend minder’ zorgaanbieders wordt ingekocht, aldus de NZa. Daardoor kunnen verzekerden er eerder tegenaan lopen dat ze een zorgaanbieder niet kunnen bereiken, of dat ze pas later zorg kunnen krijgen. Er wordt wel alleen gewerkt met zorgaanbieders waar verzekeraars ook voor hun overige reguliere polissen al inkopen.

Bij het selecteren van een kleiner aantal aanbieders hanteren de verzekeraars volgens de NZa op verschillende criteria. Zo worden er soms specifieke kwaliteitseisen aan een zorgaanbieder gesteld. Dat gold voor de inkoop van medisch-specialistisch zorg en ggz.

Maar soms zijn alleen andere criteria bepalend voor de selectie, zoals in hoeverre zorgaanbieders extra korting aanbieden. Ook kan de bereidheid van een aanbieder om goedkope, preferente geneesmiddelen te verstrekken, meespelen in de afweging om te contracteren. Verder letten verzekeraars op de reistijd en afstand waar polishouders mee te maken hebben.

De NZa gaat er vanuit dat de aanbieders die worden geselecteerd ‘even goed tegemoet kunnen komen aan de zorgvraag van verzekerden’. Overigens is een budgetpolis (officieel ‘polis met beperkende voorwaarden’) niet altijd goedkoper. Volgens de NZa zijn er budgetpolissen waarmee mensen even duur of zelfs duurder uit zijn dan de gemiddelde premie. Het aantal aangeboden budgetpolissen nam vorig jaar voor het eerst af. In 2015 waren er nog zeventien op de markt. Maar het aantal verzekerden dat ervoor kiest, nam afgelopen jaar wel toe, tot 8,6 procent van alle verzekerden (wat neerkomt op ruim 1,45 miljoen verzekerden).