Laatste nieuws
Cees Renckens
6 minuten leestijd
recht

Btw-vrijstelling alternatieven schaadt de zorg

6 reacties

OPINIE

Rechterlijke uitspraken dragen bij aan misleiding van de patiënt

Volgens de rechter leveren alternatieve genezers even goede diensten als reguliere artsen en dienen zij daarom te zijn vrijgesteld van btw-heffing. Onbegrijpelijk dat rechters zonder inhoudelijke kennis van zaken tot zo’n oordeel komen. En schadelijk bovendien, vindt Cees Renckens.

Tot 2013 leek de fiscale positie van alternatieve genezers overzichtelijk. Zorgverleners met een BIG-inschrijving waren vrijgesteld, zelfs als zij methoden in praktijk brachten, die geen deel uitmaakten van hun reguliere opleiding. Niet BIG-geregistreerden als chiropractors, magnetiseurs, klassiek homeopaten, reikimeesters en osteopaten betaalden het hoge btw-tarief van, toen nog, 19 procent. Volgens de gewijzigde Wet op de omzetbelasting geldt de btw-vrijstelling namelijk vanaf 2013 niet meer ‘…als die zorg wordt verleend door beroepsbeoefenaren die wel een in of bij de Wet BIG geregelde beroepsopleiding hebben voltooid, maar zorg verlenen op basis van een aanvullende opleiding die niet BIG-gereguleerd is. Tot deze niet-reguliere behandelwijzen worden onder meer gerekend acupunctuur, osteopathie en chiropractie’.

Gelijkwaardig geacht
Al voor 2013 procedeerden alternatieve genezers tegen de hen opgelegde aanslagen en zij deden dat met aanzienlijk succes. De kern van hun argumentatie was steeds dat de door hen toegepaste alternatieve behandelwijze ook door artsen of andere BIG-geregistreerden werd toegepast en dat de kwaliteit van de door de alternatieve therapeut geboden therapie daaraan kwalitatief gelijkwaardig was. Met deze redenering verkreeg in 2007 een niet BIG-geregistreerd osteopaat vrijstelling van btw omdat volgens de rechter osteopathie door arts-osteopaten niet beter was dan die van de klagende partij.1 Deze manier van redeneren kreeg pas echt de wind mee na een tot aan het Europese Hof van Justitie uitgevochten juridische strijd van de Soester fysiotherapeut Solleveld, die naast andere alternatieve behandelwijzen ook ‘stoorvelddiagnostiek’ praktiseert. De Hoge Raad stelde vast dat eventuele stoorvelddiagnostiek door een arts vrijgesteld zou zijn van btw-heffing, en dat er geen reden was om aan te nemen dat er aanzienlijk verschil in de kwaliteit van deze diagnostiek zou bestaan, wie hem ook toepast. En identieke behandelingen moeten fiscaal identiek behandeld worden, het beginsel van de zogenaamde fiscale neutraliteit.2 De zaak werd terugverwezen naar het Haagse Gerechtshof, dat in juni 2009 bepaalde dat Solleveld geen btw hoefde te betalen.3

De Hoge Raad

stelde een magnetiseur

vrij van btw-betaling

 
In 2013 werd de zorg van een gestalttherapeut met een opleidingsachtergrond als maatschappelijk werker, die daarnaast talrijke aanvullende opleidingen had doorlopen, maar niet in het BIG-register was opgenomen, als gelijkwaardig aan die van BIG-geregistreerde en universitair opgeleide psychologen beoordeeld. De gestalttherapeut hoefde geen btw te betalen.4

Eveneens in 2013 werd een zonder BIG-inschrijving praktiserende zelfstandig kinesiologe, die bij haar werk gebruikmaakt van spiertesten om energetische onbalans vast te stellen en deze vervolgens met onder meer acupunctuur en orthomoleculaire middelen te behandelen, onder verwijzing naar het Solleveld-arrest vrijgesteld van btw-heffing. Haar prestaties werden gelijkwaardig geacht aan die van huisartsen en fysiotherapeuten.5

In maart 2015 werd door de Hoge Raad geoordeeld dat een magnetiseur uit de regio Breda vrijgesteld mocht worden van btw-betaling omdat zijn diensten, bestaande uit magnetiseren en ‘psychotherapie’, gelijkwaardig mochten worden geacht aan die van psychologen en psychiaters. Al deze uitspraken hadden nog betrekking op de periode van voor 2013.6 De meerderheid van niet BIG-geregistreerden bleef gewoon btw afdragen.

Overbodige luxe
Bovenvermelde uitspraken zullen bij medici twijfel hebben doen rijzen over de bekwaamheid van rechters in het beoordelen van de waarde van alternatieve behandelmethoden. Dat niet alleen, kennelijk worden ook de kwaliteitsgaranties die een BIG-registratie met zich meebrengt (accreditatie door de NVAO en verplichte periodieke herregistratie) door deze rechters als overbodige luxe beschouwd. Het Nuffic, de organisatie die buitenlandse opleidingen en hun diploma’s beoordeelt en kan gelijkstellen aan Nederlandse, kan zichzelf wel opheffen: de rechter is niet geïnteresseerd in zijn expertise!

De nieuwe regelgeving is duidelijk en de vraag of artsen en niet-artsen die eenzelfde alternatieve geneeswijze beoefenen gelijkwaardige prestaties leveren hoeft niet meer te worden beantwoord. Beide categorieën aanbieders werden immers nu btw-plichtig. De vrijgestelde moet een BIG-geregistreerde opleiding hebben gevolgd, terwijl de beoefende alternatieve geneeswijze deel moet uitmaken van een aanvullende opleiding die BIG-gereguleerd is. Dergelijke opleidingen kent ons land niet.

Bezwaarschriften
Al snel werden door aanbieders van alternatieve geneeswijzen de eerste bezwaarschriften tegen de btw-heffingen over 2013 ingediend. De eerste kwam van een chiropractor uit de regio Breda. De wet noemt de chiropractie expressis verbis als zijnde niet vrijgesteld van btw. De chiropractor maakte aannemelijk dat chiropractie ‘in concurrentie staat’ met fysiotherapie, die wel is vrijgesteld. Belanghebbende zou ‘ook voldoende kwaliteitsniveau’ hebben, waarop de rechtbank belanghebbende teruggaaf van omzetbelasting verleende.7

Terwijl de belastingdienst begin september besloot af te zien van een eerder aangekondigd hoger beroep tegen deze uitspraak, werd er medio september al in een hoger beroep uitspraak gedaan in een andere zaak, die ook in de regio Breda diende. Een arts-acupuncturist maakte bezwaar tegen de btw-heffing die hem over 2013 was opgelegd. De belastingdienst wees zijn bezwaar af, waarna hij gesteund door de NAAV (Nederlandse Artsen Acupunctuur Vereniging) een gerechtelijke procedure begon. De memorie van toelichting bij de wet noemt acupunctuur expliciet een geneeswijze die niet is vrijgesteld van btw-heffing, een gegeven dat in 2013 nog eens in antwoord op Kamervragen werd bevestigd. De rechter stelde vast dat betrokkene aanvullend een acupunctuuropleiding had gevolgd. De rechtbank oordeelde dat acupunctuur onderdeel vormt van de artsenstudie in Utrecht en Groningen en dat de opleiding van belanghebbende zeker hetzelfde niveau had en dat die opleiding in het verlengde ligt van en een evidente verdieping vormt op de initiële opleiding tot arts. Hij werd vrijgesteld van btw-heffing.8

De uitspraken zijn

als frivool te kwalificeren 

Misleiding
Nu het Hof te Den Bosch deze laatste uitspraak op 11 september 2015 heeft overgenomen, rijst de vraag hoe nu al tot tweemaal toe rechters uitspraken hebben kunnen doen die zo overduidelijk in tegenspraak zijn met de intentie van de wetgever en met de Europese verplichting de btw-vrijstelling te beperken tot aanbieders van gezondheidszorg op voldoende niveau.9 De argumenten waarvoor de rechters in deze zaken zijn gezwicht verdienen een aparte beschouwing en zij kunnen stuk voor stuk door willekeurig welke medicus gemakkelijk worden ontzenuwd.10 In de rechtszaal ontbreekt echter deze expertise: de advocaat van de alternatieve genezer treft slechts juristen aan, respectievelijk die van de belastingdienst en die in de persoon van de bestuursrechter. Die situatie heeft aldus geleid tot een serie uitspraken, die het beste als frivool zijn te kwalificeren. De gevolgen zijn aanzienlijk. De overheid dreigt jaarlijks 65 miljoen euro aan inkomsten mis te lopen, de alternatieve genezer ontleent status aan zijn btw-vrijstelling, die immers een zeker kwaliteitsniveau impliceert, terwijl die btw-heffing op medisch zinloze therapieën juist zo nuttig ‘remgeld’ had kunnen zijn. Het ergste is in mijn ogen nog niet eens dat de rechter op de stoel van de wetgever is gaan zitten en zo in de Nederlandse rechtspraktijk de Europese regelgeving bruuskeert, maar vooral dat belastingrechters nu krachtig bijdragen aan de misleiding waaraan patiënten in de alternatieve geneeskunde zijn blootgesteld.

 

auteur

Cees Renckens
gynaecoloog n.p., voormalig voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij

 

contact

renckens@xs4all.nl

cc: redactie@medischcontact.nl

Geen belangenverstrengeling gemeld


voetnoten

1. ECLI:NL:GHSGR:2007:AZ8698

2. Hoge Raad 15-02-2008, LJN BC4421

3. ECLI:NL:GHSGR:2009:BJ1267

4. LJN: CA0102, Rechtbank Arnhem, AWB 12/4794

5. ECLI:NL:GHSHE:2013:3037

6. ECLI:NL:HR:2015:744

7. ECLI:NL:RBZWB:2015:3315

8. ECLI:NL:RBZWB:2014:6382

9. ECLI:NL:GHSHE:2015:3527

10. Enkele van deze argumenten waren: de opleiding in de alternatieve geneeskunde was prima; de aanvullende zorgverzekering vergoedt deze geneeswijze; huisartsen verwijzen naar de genezer; de KNMG heeft richtlijnen voor toepassing van niet-reguliere behandelwijzen; de buitenlandse opleidingen van de genezer (België, Engeland) zijn van goed niveau; BIG-registratie is niet essentieel; acupunctuur vormt een onderdeel van de artsenstudie in Groningen en Utrecht; het alternatieve beroep concurreert met een regulier van btw vrijgesteld beroep; mijn beroepsopleiding gaat een NVAO-accreditatie aanvragen.

 

 

Een arts-acupuncturist maakte bezwaar tegen een btw-heffing en werd door de rechtbank in het gelijk gesteld.
Een arts-acupuncturist maakte bezwaar tegen een btw-heffing en werd door de rechtbank in het gelijk gesteld.
lees ook <b>Download dit artikel (PDF)</b>
recht opinie
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • C.J. de Jong

    anesthesioloog, AMSTERDAM Nederland

    Deel 3
    De Vereniging tegen de Kwakzalverij vindt onderzoek naar de effectiviteit van nieuwe behandelwijzen altijd zinvol, maar het onderzoek moet dan wel voldoen aan de gangbare normen. In het verleden heeft ZonMw voorstellen gedaan voor het stimuler...en van onderzoek naar alternatieve behandelwijzen. Bij normaal medisch onderzoek verschijnt altijd vooraf een rapport waarin een overzicht wordt gegeven van wat wij reeds weten en wat niet. Waarom heeft ZonMw het maken van een overzicht met bijbehoren rapport overgeslagen bij de voorstellen voor onderzoek naar de effectiviteit van alternatieve behandelwijzen?

    Het is waar dat in Amerika ziekenhuizen soms over een ‘Department of Integrative Medicine’ beschikken. Met de hoeveelheid geld die daar beschikbaar is kan zo’n afdeling met ‘u vraagt, wij draaien’ welness- en wensbehandelingen kennelijk bestaan. Het bieden van deze behandelingen levert ongetwijfeld tevreden patiënten op, maar worden patiënten ook eerder of sneller beter? En kent Mol een toonaangevend ziekenhuis in de VS dat toonaangevend is geworden DOOR de alternatieve behandelwijzen die zij daar toepassen?

    Tot slot terug naar het eigenlijke onderwerp van het artikel. Rechters en juristen zien geen essentieel verschil tussen artsen die geneeskunde bieden en allerlei alternatieve behandelaren zoals magnetiseurs, chiropractors, osteopaten, homeopaten en acupuncturisten die medisch gezien ineffectieve behandelwijzen leveren. Deze rechters en juristen zijn van mening dat alternatieve behandelwijzen (die op zijn gunstigst als welness- en wensbehandelingen aangemerkt kunnen worden) niet met BTW belast hoeven worden. Het zou de heer Mol sieren als hij zich daar ook eens druk over zou maken.

    Catherine de Jong, anesthesioloog
    Bestuurslid vereniging tegen de Kwakzalverij

  • C.J. de Jong

    anesthesioloog, AMSTERDAM Nederland

    Deel 2
    De heer Mol beweert dat alternatieve behandelwijzen zoals o.a. manuele therapie en acupunctuur “veel geld besparen”. Er is echter geen bewijs van klinisch relevante behandelresultaten, laat staan bewijs van kosteneffectiviteit van deze behande...lwijzen.

    Mol pleit voor het beschikbaar stellen van meer geld naar complementaire/alternatieve behandelwijzen. Kennelijk is Mol zich niet bewust van de aanzienlijke berg onderzoeksresultaten die de afgelopen 30 jaar reeds is geproduceerd en die geen bewijs van klinisch relevante behandelresultaten laat zien. In het boek “Bekocht of behandeld?” van Simon Singh en Edzard Ernst (1) wordt het resultaat van 30 jaar onderzoek op een voor iedereen begrijpelijke wijze helder samengevat.

    Catherine de Jong, anesthesioloog
    Bestuurslid vereniging tegen de Kwakzalverij

    1. Bekocht of behandeld? van Simon Singh en Edzard Ernst

  • C.J. de Jong

    anesthesioloog, AMSTERDAM Nederland

    Deel 1
    In zijn reactie op bovenstaand artikel schrijft de heer Mol dat reguliere geneeskunde nog geen 20% evidence based zou zijn. Als dat al zo is dan is de rest van de reguliere geneeskunde in ieder geval gebaseerd op een rationele manier van denke...n en op de huidige stand van de wetenschap binnen de diverse medische disciplines, en niet op fantasie, mythen of magisch denken zoals in het alternatieve circuit gebruikelijk is.
    Mol beweert dat dagelijks 10.000en mensen hun heil zoeken in het niet-reguliere circuit omdat de reguliere geneeskunde geen antwoord heeft of heeft gefaald. Het is waar dat geneeskunde niet iedereen kan genezen. Maar een patiënt met een chronische ziekte krijgt van de reguliere arts in ieder geval psychosociale steun en rationeel medisch advies om ondanks de ziekte een optimale kwaliteit van leven te behouden.
    Chronisch zieken worden vaak belaagd door mensen met goedbedoelde adviezen waaronder het advies een alternatieve behandelaar te bezoeken. Het is de taak van een arts om uit te leggen wat wel en niet zinvol is als behandeling voor de chronische ziekte en te waarschuwen tegen onzinbehandelwijzen en valse hoop die in het alternatieve circuit te koop zijn. Elke arts kent patiënten die op hun zoektocht naar genezing zijn beland in het moeras van de alternatieve behandelwijzen en dat hebben moeten bekopen met lichamelijke (en soms geestelijke) schade zonder gezondheidswinst of betere kwaliteit van leven.

    Catherine de Jong, anesthesioloog
    Bestuurslid Vereniging tegen de Kwakzalverij

  • Stijn Mol

    Regulier werkend longarts in Maxima Medisch Centrum, Veldhoven

    Renckens c.s. van de Vereniging tegen Kwakzalverij laat weer eens op eenzijdige en ongenuanceerde manier van zich horen. Hij maakt zich druk over de Hoge Raad en om €65 miljoen, die de fiscus misloopt door het mislopen van btw aan "alternatieven”, pe...r definitie kwakzalvers. Dagelijks vinden 10.000en mensen hun heil in het niet reguliere circuit, omdat de reguliere geneeskunde geen antwoord of gefaald heeft.
    Vele honderden miljoenen per jaar gaan naar niet gebruikte of verkeerd voorgeschreven geneesmiddelen, naar biologicals die geregeld te snel of suboptimaal ingezet worden. Miljoenen worden uitgegeven aan onderzoeken, omdat (reguliere) dokters niet voldoende naar hun patienten luisteren of onderzoeken. Maakt Renckens zich daar ook druk over? Bij chronische aandoeningen kunnen o.a. manuele therapie, ontspanningsoefeningen, mindfulness, acupunctuur (door Renckens zinloos en geldverspillende behandelingen genoemd) veel geld besparen. Nederland is niet zichtbaar op de wereldkaart als het gaat om acceptatie van en onderzoek naar complementaire en alternatieve geneeskunde. Alle toonaangevende ziekenhuizen in Amerika hebben een departement Integrative Medicine, waar succesvol complementair behandeld en onderzoek gedaan wordt op zoek naar evidentie. In onze reguliere geneeskunde is nog geen 20% evidence based!
    Waarom is de VtK altijd zo ongenuanceerd, maakt ze ZonMw belachelijk en wilde ze niet het publieke debat aan tijdens het Alzheimercongres in juni?
    Het is goed dat er een vereniging is, die uitwassen in de geneeskundige zorg aan de kaak stelt. Regulatie en certificatie is een must. De VtK zou juist een voorstander van onderzoek in het complementaire/alternatieve veld moeten zijn en de overheid kunnen verzoeken om geld beschikbaar te stellen voor onderzoek naar complementaire zorg, teneinde het kaf van het koren te scheiden. Wat meer nuance zou de VtK sieren en ook wat meer geloofwaardig maken!

    Chris Mol
    Regulier werkend huisarts, Nieuwpoort

  • Albert Fabriek

    arts en secretaris van het bestuur van de NAAV, Bunnik

    De Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) maakte zich hard voor belastingmaatregelen tegen alternatieve genezers. Zij wilden hiermee zoals de vereniging dat noemt ‘remgeld’ creëren. Nu deze maatregelen ongedaan zijn gemaakt toont Cees Renckens zich ...een slecht verliezer.
    De Nederlandse Artsen Acupunctuur Vereniging (NAAV) heeft jarenlang strijd gevoerd tegen deze fiscale maatregel. De maatregel had geen enkele grondslag in de btw-richtlijn van de Europese Unie waarop ook onze wet op de omzetbelasting is gebaseerd. De maatregel is volgens de rechter ook in strijd met deze richtlijn.
    De uitspraken van Renckens zijn misleidend omdat hij alle alternatieven op een hoop gooit. Artsen, fysiotherapeuten, niet-BIG-geregistreerden, het is Renckens om het even, zij voeren allen ‘medisch zinloze’ therapieën uit. Deze negatieve beeldvorming, zonder verdere onderbouwing, is een stokpaardje van de VtdK. Acupunctuur kan niet werken, dus het werkt niet, zo is ongeveer de redenering.
    Artsen van de NAAV zijn BIG-geregistreerd en verschillen in geen enkel opzicht van andere artsen. Zij voeren praktijk uitgaande van de reguliere geneeskunde. Zij houden zich aan de richtlijnen van de KNMG voor niet-reguliere behandelingen.
    Het gaat hier om fiscaal recht. De rechter ziet een arts die een behandeling uitvoert waarvan patiënt en arts menen dat het de patiënt zijn gezondheid ten goede komt. Een dergelijke behandeling is volgens het recht gezondheidszorg. Renckens bruuskeert met zijn uitspraken een behoorlijk aantal rechters, tot de Hoge Raad aan toe. Rechters moeten kijken naar de wet en naar de feiten. Waardeoordelen spelen geen rol in het toepassen van de wet.

  • Andreas Vlaszaty

    psychiater niet praktiserend, Purmerend

    Volgens de rechter leveren alternatieve genezers even goede diensten als reguliere artsen en dienen zij daarom te zijn vrijgesteld van btw-heffing. Cees Renckens vindt dat onbegrijpelijk en schadelijk.
    In de opvattingen van collega Renckens over kwak...zalverij is een aspect van de geneeskunde onvoldoende vertegenwoordigd, namelijk de rol van de onbegrepen placebo-effecten.
    Een deel van de bereikte resultaten in de geneeskunde kan op rekening van dit verschijnsel worden geschreven. Het aandeel van dit effect bij verschillende medische handelingen verschilt, maar is telkens duidelijk aanwezig. Bij effectiviteitsonderzoek volgens evidencebased medicine (EBM) gebruiken wij het placebo-effect als maatstaf, bij medische handelingen maken wij er gebruik van. Daarom kunnen wij medisch handelen ten dele ook zien als het activeren van dit onbegrepen effect. Dit naast het toepassen van de bewezen en reproduceerbare nuttige handelingen. Als wij dit aspect van medisch handelen als ‘kwakzalverij’ diskwalificeren doen wij ons zelf en ook de medisch wetenschap tekort.
    De overeenkomst tussen reguliere geneeskunde en de door collega Renckens zo vurig bestreden kwakzalverij is veel groter dan hij graag zou willen zien. De alternatieve genezers roepen dit onbegrepen effect op hun eigen wijze op. Zij kunnen veel patiënten helpen in situaties waar de reguliere geneeskunde het laat afweten. Daarom ook dienen zij niet bestreden maar juist beschermd te worden. Mede door vrijstelling van btw-heffing.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.