Borstkankerscreening redt weinig levens

Van vrouwen bij wie door screening een mammacarcinoom wordt ontdekt, wordt slechts zelden het leven door deze bevinding gered. Dat schrijven Gilbert Welch en Brittney Frankel in Archives of Internal Medicine.

De onderzoekers maakten gebruik van bestaande data om tot deze conclusie te komen. Als voorbeeld nemen ze een vrouw van vijftig bij wie door screening borstkanker wordt ontdekt. De kans dat bij een vrouw van deze leeftijd de komende tien jaar door screening een mammacarcinoom wordt ontdekt, is 1.910 op 100.000. De absolute afname in mortaliteit dankzij screening is voor vrouwen van vijftig voor de komende twintig jaar 250 op 100.000. Met deze 250 voorkomen sterfgevallen op 1.910 ontdekkingen door screening komen de onderzoekers uit op een kans van 13 procent dat een ontdekking bij screening daadwerkelijk een leven redt.

Welch en Frankel maken deze berekening voor verschillende scenario’s, waarbij ze de leeftijd van de proefpersonen variëren van 40 tot 70 jaar. Ook kijken ze naar verschillende afnamen van mortaliteit door screening. Zelfs in het meest gunstige scenario, bij een vrouw van 70 en een afname in de mortaliteit door screening van 25 procent, blijft het percentage vrouwen wier leven door het resultaat van de screening wordt gered, hooguit 25 procent. Volgens de onderzoekers staat dit in schril contrast met de aandacht in de media voor vrouwen die borstkanker overleefd hebben dankzij screening. De aandacht voor deze ‘survivors’ leidt ertoe dat bij het grote publiek de opvatting postvat dat van elke vrouw bij wie dankzij screening borstkanker wordt ontdekt, het leven is gered, aldus de onderzoekers. Ze concluderen dat deze opvatting onjuist is: bij de meeste van deze vrouwen is sprake van vroege diagnose, zonder effect op de mortaliteit, of van overdiagnose.

Het onderzoek van Welch en Frankel bevestigt de strekking van het onderzoek dat Raftery en Chorozoglou vorige week in BMJ publiceerden. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat er bij borstkankerscreening vaker sprake is van overdiagnose en overbehandeling dan werd aangenomen. Aan de andere kant berichtten Suzie Otto en haar collega’s in Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention juist weer dat er met screening een afname in de mortaliteit te winnen is van 50 procent, een getal dat veel hoger ligt dan het hoogste percentage mortaliteitsreductie waar Welch en Frankel vanuit gaan om de kansen te berekenen dat het leven van een vrouw wordt gered dankzij een screeningsbevinding.

Michiel Hordijk

Arch Intern Med. 2011; 171 (22): 2043-2046. doi: 10.1001/archinternmed.2011.476
Te lezen op: http://archinte.ama-assn.org/cgi/content/full/171/22/2043#ISA15009F1

Lees ook:

• Gemengde berichten borstkankerscreening
• Screening op borstkanker leidt niet tot minder sterfte
• Effect screening borstkanker klein