Borstamputaties onnodig
2 reactiesPatiënten die vanwege borstkanker een borstamputatie (gemodificeerde radicale mastectomie) ondergaan, leven niet langer dan patiënten die een borstsparende operatie ondergaan. Dit blijkt uit een gerandomiseerd onderzoek door onder meer medewerkers van het Nederlands Kanker Instituut-Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI-AVL) en kankercentrum Erasmus MC-Daniel den Hoed. De studie is gepubliceerd in The Lancet.
Patiënten die vanwege borstkanker een borstamputatie (gemodificeerde radicale mastectomie) ondergaan, leven niet langer dan patiënten die een borstsparende operatie ondergaan. Dit blijkt uit een gerandomiseerd onderzoek door onder meer medewerkers van het Nederlands Kanker Instituut-Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI-AVL) en kankercentrum Erasmus MC-Daniel den Hoed. De studie is gepubliceerd in The Lancet.
Saskia Litière e.a. onderzochten in totaal 868 vrouwen die borstkanker stadium 1 of 2 hadden met een tumor kleiner dan 5 cm en positieve of negatieve klieren. De vrouwen werden verzameld tussen 1980 en 1986 in acht centra in Engeland, Nederland, België en Zuid-Afrika en vervolgens verdeeld in twee groepen. De ene groep kreeg een borstsparende operatie met adjuvante radiotherapie (n=448), de andere borstamputatie (n= 420). De follow-up was 20 jaar.
Al eerder is vergelijkend onderzoek gedaan naar deze twee methoden, maar voor het eerst is gekeken naar tumoren groter dan 2 cm. Ook is de follow-upperiode langer dan in eerder onderzoek. Er werd geen significant verschil gevonden in overlijden. De 20-jaarsoverlevingskans was 44,5 procent in de borstamputatiegroep en 39,1 procent in de groep die een borstsparende operatie onderging. De patiënten uit de borstsparende groep hadden echter wel meer kans op recidive van de kanker. Dit viel vooral op bij de wat jongere patiënten (onder 35 jaar).
Hoewel andere studies aantonen dat terugkeer van tumorcellen leidt tot een slechtere overleving, zagen de onderzoekers in hun studie geen slechtere overlevingskans bij deze patiënten. Volgens Litière e.a. komt dit door de kleine omvang van de onderzoekspopulatie of door de salvagemastectomie die in geval van lokale terugkeer van de tumor wordt uitgevoerd. Ontwikkelingen in chirurgische technieken, radiotherapie en chemotherapie kunnen lokale recidieven terugdringen, aldus Litière e.a.
Wonnie Lo-A-Foe
Lees ook:
Groot verschil resultaten borstsparende operaties
Patiënten sneller thuis na borstamputatie
Metastasevorming borstkanker voorspelbaar
Chemo voor operatie bij borstkanker
Meer nieuws
Dr Petra Boelens, prof Trudy van der Weijden
Chirurg, Maastricht
In de publicatie van Litière e.a. in The Lancet Oncology (24 februari 2012) over behandeling van borstkanker staat dat borstsparend opereren met bestraling op lange termijn eenzelfde overleving heeft als een borstamputatie (MC 11/2012: 668). Wederom ...een goed voorbeeld van evidencebased vooruitgang. Deze bijdrage aan de heersende kennis wordt echter overschaduwd doordat de media (o.a. nu.nl, NOS, NRC, Medisch Contact) het gelijke effect van deze behandelingen verpakken als een boodschap waarbij borstsparend met bestraling als norm wordt gezien ten nadele van de ‘verminkend en zogenoemd onnodige’ borstamputatie. Vanuit wetenschappelijk oogpunt en vanuit patiëntenperspectief is dit misplaatst. Deze normatieve boodschap doet de wetenschappelijke conclusie, en de vele patiënten die kiezen voor een borstamputatie tekort. Waarom zou borstamputatie een slechte keuze zijn? Juist als er voor patiënten gelijkheid is in een behandeling qua oncologische uitkomst, zou hiervoor gekozen moeten kunnen worden, zonder de lading van de publieke emotie zoals die nu is verspreid in de media.
De werkgroep Implementatie keuzehulp borstkanker van MUMC+ beoogt – in opdracht van het NFU Kwaliteitsconsortium – om deze behandelingen eerlijk (evidencebased) en objectief aan de patiënt met borstkanker voor te leggen. Als borstsparend met bestraling kan, is borstamputatie net zo goed. Voor- en nadelen van beide behandelingen komen aan bod. Bij de voordelen van borstsparend komen namelijk de nadelen van bestraling: moeheid, huidproblemen in de acute fase en late complicaties zoals vaatverandering, hartfalen, ribaantasting, longfibrose en zeldzamer bestralingsgeïnduceerde tumoren. Nuancering van voor- en nadelen van de operatie met of zonder bestraling van de borst en de wensen van de patiënt samen bepalen de uiteindelijke keuze voor behandeling.
Namens de werkgroep Shared decision Making MUMC+, Maastricht
,
Een borstamputatie is erg in de publieke opinie. Het bericht over de overlevingskansen na borstsparende operatie viel daarom in goede aarde.
Dat overlevingskansen gelijk zijn bij amputatie en borstsparend opereren (behalve voor specifieke groepen) is... niet nieuw. De richtlijnen voor de behandeling van borstkanker zijn hier al jaren op gebaseerd. Chirurgen worden zelfs geacht om borstsparend te opereren. Daar worden ze door de inspectie en verzekeraars op beoordeeld.
Maar is dat eerlijk? Borstsparend opereren, dat altijd wordt gecombineerd met bestralen, heeft namelijk ook nadelen. In JAMA (2009; 302 (18): 1985-92) verscheen een artikel van Rüne Gärtner e.a. waarin werd aangetoond dat na 2-3 jaar de helft van de borstkankerpatiënten na chirurgische behandeling pijnklachten heeft. Gärtner e.a. stelden vast dat adjuvante bestraling het risico op pijnklachten verhoogt en hoe jonger de vrouwen hoe hoger het risico op postoperatieve pijn, vooral bij patiënten die een borstsparende operatie hadden ondergaan. Behalve de pijn is er ook risico op lymfoedeem, bewegingsbeperking van de arm en schouder, en beschadigde ribben na bestraling. En de gespaarde en bestraalde borst is vaak nog maar een schim van wat het ooit was.
De vraag is niet wat de arts wil of geacht wordt te doen. Uiteindelijk moet de patiënt het mogen zeggen. Het is haar lijf, haar leven. Zij moet eerlijke informatie krijgen, waarbij deze restschade van bestralingen wél benoemd wordt, zodat een eerlijke keuze mogelijk is. Niet doodgaan is belangrijk en kwaliteit van leven behouden na alle behandelingen zeker ook. En of dat dan beter gaat met één of twee borsten, met of zonder bestralingen en dus met of zonder lymfoedeem, beschadigde ribben en pijn, die keuze moet de patiënt zelf maken.
Désirée Hairwassers en Sanne van Soelen, borstkankerpatiënten, Huissen