Bof ondanks vaccin

Het vaccinatiebeleid in de Verenigde Staten moet worden aangepast. Dat schrijven onderzoekers van onder meer Centers for Disease Control and Prevention in Atlanta in een artikel in The New England Journal of Medicine van 8 april. In het artikel worden uitbraken van de bof in 2006 met in totaal 6584 ziektegevallen beschreven.

In 2006 steeg de incidentie nationaal van 1 geval per 1 miljoen personen naar 2,2 gevallen per 100.000 personen. In 45 staten werd de bof geconstateerd, met pieken in acht staten in het midwesten van de Verenigde Staten. Hier kwam 85 procent van alle gevallen voor. De hoogste incidentie was 66 per 100.000 inwoners. Met name studenten werden getroffen. Onder basisschoolkinderen kwamen geen grote uitbraken voor.

Van de 6584 patiënten werden er 85 in het ziekenhuis opgenomen. Er vielen geen doden onder de patiënten.

Van de acht staten met de meeste bofgevallen hebben de onderzoekers de karakteristieken van 4039 patiënten in kaart gebracht. De incidentie onder vrouwen was 1,8 keer hoger dan onder mannen, waarschijnlijk door het hogere percentage studentes. Mannen hadden daarentegen vaker complicaties, met name door orchitis. De complicaties waren niet gerelateerd aan de vaccinatiestatus.

Van 23 procent van de patiënten was niet bekend of ze waren gevaccineerd. Van de overige 3115 patiënten was een ruime meerderheid (63%) tweemaal gevaccineerd. Een kwart van de patiënten had één dosis vaccin ontvangen en 13 procent was niet gevaccineerd. Dit waren vooral oudere patiënten. Van de patiënten jonger dan 30 jaar met een bekende vaccinatiestatus was 4 procent niet gevaccineerd.

De meest waarschijnlijke verklaring voor de epidemie achten de onderzoekers een afnemende immuniteit na toediening van een tweede dosis vaccin. Dat studenten na de eerste immunisatiecampagne in de jaren tachtig als kind niet met de bof in aanraking zijn gekomen, kan volgens de onderzoekers ook een rol spelen. Zij onderzoekers concluderen dat beleid waarin tweemaal wordt gevaccineerd wellicht onvoldoende is voor situaties waarin veel mensen dicht op elkaar leven, zoals in studentenhuizen. Mogelijk biedt een boost later in de jeugd, een derde dosis vaccin of een heel nieuw vaccin wel afdoende bescherming.

In 2006 was er in Oostenrijk een uitbraak van ruim 200 gevallen van de bof. Momenteel is er een bofepidemie gaande in Moldavië. In maart waren er bijna 20.000 gevallen bekend, veelal onder patiënten die eenmalig zijn gevaccineerd. In Nederland wordt hetzelfde vaccin gebruikt als in de V.S. ‘Sinds augustus 2007 neemt ook hier de bof toe’, zegt Susan Hahné van het RIVM. ‘Dit lijkt zich te concentreren bij ongevaccineerden, maar er zijn ook gevallen bekend van volledig gevaccineerde patiënten.’ Hoeveel gevallen van de bof er momenteel in Nederland zijn, is volgens Hahné door gebrek aan registratie niet duidelijk. Vanaf 2009 is het weer verplicht om de bof te melden. EJP

NEJM 2008; 385: 1580-9

Euro Surveill 2008; 13 (13), onlinepublicatie

Beeld: ANP