‘Bloedtest als politiek presentje zet arts voor het blok’

De politieke toezegging dat omwonenden van de chemische fabriek Chemours in Dordrecht gratis de PFOA-waarde in hun bloed mogen laten bepalen, brengt artsen in een lastig parket. Dat stelt Kees Rovers, huisarts in Dordrecht.

Politici delen gratis bloedtesten uit om de gemoederen te sussen, maar alleen een arts kan een indicatie voor een bloedtest stellen, stelt Rovers. Hij hekelt het feit dat bij het beoordelen van de zinnigheid van dit onderzoek geen dokter betrokken is. Het bepalen van het PFOA-gehalte (perfluoroctaanzuur) in het bloed levert volgens Rovers geen informatie op waar een patiënt iets aan heeft. ‘Het is hooguit bruikbaar voor epidemiologisch onderzoek of claims.’ Hij heeft er wel begrip voor dat mensen ongerust zijn en als er klachten zijn, moeten die worden onderzocht, stelt Rovers.

Rovers zet er ook vraagtekens bij dat de staat dokters opdraagt om aan een dergelijk onderzoek mee te werken. Artsen hebben hun eigen professionele verantwoordelijkheid en worden daarop regelmatig aangesproken. ‘Maar hoe moet je inzet van een dergelijk onderzoek verantwoorden voor de tuchtrechter?’ vraagt Rovers zich af. Hij waarschuwt ook voor het vervolg. ‘Wat gebeurt er bij verhoogde waarden? Dat krijgen artsen op hun bordje. Er moet natuurlijk vervolgonderzoek komen, scans om de organen in beeld te brengen’, aldus Rovers. Hij vindt ook dat eigenlijk de ‘vervuiler’ en niet de belastingbetaler voor de kosten moet opdraaien. Het rijk betaalt het onderzoek, dat ongeveer tachtig euro per persoon kost, alleen de gemeente Sliedrecht stuurt de rekening naar Chemours, aldus Rovers.

Het RIVM concludeerde in 2016 dat omwonenden van de fabriek nadelige effecten kunnen hebben ondervonden. ‘Hierbij moet allereerst worden gedacht aan verhoging van de cholesterolconcentratie in het bloed, verlaagd geboortegewicht en veranderingen van leverenzymen’, schreef staatssecretaris Sharon Dijksma van Infrastructuur en Milieu in mei aan de Kamer. Er is volgens het RIVM veel onzekerheid bij welke concentraties PFOA deze effecten optreden. ‘Bovendien is het op basis van de beschikbare epidemiologische informatie niet mogelijk een oorzakelijk verband aan te tonen tussen de ongewenste veranderingen, indien deze zich voor hebben gedaan, en blootstelling aan PFOA’,  aldus Dijksma.

De fabriek Chemours, voorheen DuPont genaamd, heeft de eigen werknemers al laten testen. Na aanhoudende onrust, zegde minister Sharon Dijksma dit jaar het bloedonderzoek onder de bevolking in de Drechtsteden toe. De bloedafname gebeurt door verpleegkundigen van de GGD. Ook kunnen mensen zich melden bij hun huisarts voor een verwijzing naar het lab. Inwoners en oud-inwoners van Sliedrecht, Papendrecht en Dordrecht kregen afgelopen week op aandringen van staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) vanwege de grote vraag een maand extra de tijd om zich aan te melden voor de bloedtest. Het gaat om de inwoners die tussen 1970 en 2012 minimaal een jaar in de directe omgeving van DuPont/Chemours hebben gewoond. Half november hadden al 770 mensen een aanvraag gedaan.