Laatste nieuws
Henk Maassen
Henk Maassen
1 minuut leestijd
Wetenschap

Biologische klok beïnvloedt resultaat hartoperatie

1 reactie

Hartchirurgie kan het best in de middag gebeuren. De resultaten zijn dan het best. Dat blijkt uit een studie in The Lancet die observationele gegevens, uitkomsten van weefsel- en dierexperimenteel onderzoek en van een gerandomiseerde trial combineert.

Er is, zo laten David Montaigne e.a. zien, alle reden om bij hartoperaties rekening te houden met de biologische klok. Eerder onderzoek wees ook al in die richting: cardiovasculaire events, zoals een myocardinfarct, die zich in de ochtend voordoen berokkenen meer schade dan wanneer ze in de middag optreden. Het waarom was echter onduidelijk.

Montaigne e.a. werpen met hun onderzoek licht op die kwestie. Zij analyseerden de medische dossiers van 596 patiënten bij wie tussen begin 2009 en eind 2015 een hartklep werd vervangen. Operatie in de middag leidde tot een 50 procent verlaagd risico op een cardiaal event, vergeleken met operatie in de ochtenduren. In absolute getallen 28 gevallen op 298 patiënten (9,4%) versus 54 op 298 (18,1%). Nog weer anders gezegd: voor elke 11 patiënten die werden geopereerd in de middag werd één hartaanval voorkomen.

Een gerandomiseerde trial gaf overeenkomstige uitkomsten: er was weliswaar geen verschil in sterfgevallen (die waren er niet), maar patiënten die ‘s middags waren geopereerd hadden minder schade aan hun hartweefsel. Genetische analyse van weefselmonsters wees uit dat de 287 genen die de biologische klok in het hart reguleren verschillen in expressie laten zien, afhankelijk van het tijdstip van de dag. Montaigne e.a. vermoeden daarom dat reparatiemechanismen in de middag beter verlopen. Feitelijk gaat het daarbij om precaire verschillen in de myocardiale hypoxie-reoxygenatie tolerantie waarbij het Rev-ErbA-alfagen een sturende rol speelt. Onderzoek bij muizen wijst uit dat deze kennis mogelijkheden biedt voor de ontwikkeling van cardioprotectieve medicatie.

In een commentaar wijzen de cardiologen Thomas Bochaton en Michel Ovize er nog maar eens op dat elk orgaan en celtype een eigen biologische klok heeft, en dat dit dus ook geldt voor het hart. Er is op dit gebied weliswaar nog veel onderzoek nodig, maar toch zien beiden al praktische implicaties: hoogrisicopatiënten zouden nu al zo mogelijk in de middag geopereerd moeten worden, vinden ze.

http://dx.doi.org/10.106/S0140-6336(17)32177-3

http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(17)32132-

Wetenschap biologische klok
  • Henk Maassen

    Henk Maassen is sinds 1999 journalist bij Medisch Contact, met speciale belangstelling voor psychiatrie en neurowetenschappen, sociale geneeskunde en economie van de gezondheidszorg. Hij stelt wekelijks de Media & Cultuur-pagina’s samen.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Rubin Einhorn

    Huisarts, Arts voor Acupunctuur, Lid Nederlandse Artsen Acupunctuur Vereniging (NAAV), Den Haag

    Het begrip biologische klok van organen is in de traditionele Chinese geneeskunst al bijna tweeduizend jaar bekend.
    In de acupunctuur bestaat het begrip maximaaltijd, de tijd waarin een orgaan, gekoppeld aan een meridiaan, een maximale hoeveelheid e...nergie heeft. Volgens de Chinese theorie is er een energie die in vierentwintig uur door de meridianen en de hieraan gekoppelde organen stroomt. Ieder van de 12 meridianen/organen heeft dus een maximaal tijd van twee uur. De maximaaltijd van het hart is van 11-13 uur en neemt daarna weer langzaam af.
    In plaats van acupunctuur als kwakzalverij af te doen zou het misschien goed zijn ook in de geneeskunde andere en eeuwenoude kennis op hun merites te beoordelen.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.