Bijna 300 artsen ontslagen in Nicaragua

In Nicaragua zijn bijna driehonderd artsen en andere zorgverleners ontslagen. Het ministerie van Volksgezondheid verwijt hun hulp te hebben geboden aan gewonde demonstranten die protesteerden tegen het beleid van president Daniel Ortega.

Tientallen artsen zijn vanwege de gewelddadige bedreigingen naar het buitenland uitgeweken, onder wie Ricardo Pineda van de Nicaraguaanse artsenvereniging AMN. Met name internisten en artsen die op SEH-afdelingen van ziekenhuizen werken, moeten het ontgelden. ‘Juist zij komen in aanraking met de demonstranten’, zeggen de Nederlandse arts Koos Jansen en epidemioloog Charles Whitaker, die aandacht vragen voor het overheidsgeweld en de benarde situatie waarin de Nicaraguaanse artsen verkeren. Volgens hen is er internationaal nog te weinig oog voor de mate waarin het snel ‘uit de hand loopt’ in Nicaragua.

Het Latijns-Amerikaanse land verkeert sinds april in een crisis, nadat de overheid met harde hand de protesten probeerde de kop in te drukken. De onrust begon nadat de regering bezuinigingen aankondigde op de sociale zekerheid. Er zijn naar schatting driehonderd doden en ruim tweeduizend gewonden gevallen, volgens mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch.

Tegen demonstranten is buitensporig geweld gebruikt, volgens een woensdag gepubliceerd rapport van Zeid Ra’ad Al Hussein, de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties. ‘Repressie en vergelding tegen betogers gaan door in Nicaragua terwijl de wereld wegkijkt. Het geweld en de straffeloosheid van de afgelopen vier maanden hebben de kwetsbaarheid van de instellingen en de rechtsstaat van het land blootgelegd en een klimaat van angst en wantrouwen gecreëerd’, aldus Zeid Ra’ad Al Hussein.

Behalve artsen zijn ook verpleegkundigen, leraren en andere ambtenaren ontslagen.

De Nicaraguaanse artsenorganisatie AMN heeft de repressie en mensenrechtenschendingen scherp veroordeeld. Ook heeft ze kritiek geuit op het ontslag van de gezondheidswerkers en vraagt ze respect voor het werk van de medische professionals. De wereldartsenorganisatie WMA veroordeelt het ‘verval van medisch-ethische principes’ en mensenrechtenschendingen en roept de regering op om het ‘onacceptabele optreden’ te beëindigen.

Na de dood van de Braziliaanse geneeskundestudent Rayneia Lima, eind juli, die werd neergeschoten na afloop van haar dienst in het ziekenhuis in Managua, zei WMA-president Yoshitake Yokokura dat ‘dit de hoge risico’s illustreert die artsen in Nicaragua dagelijks nemen’. Hij herhaalde: ‘Aanvallen op gezondheidswerkers, medische voertuigen en ziekenhuizen zijn onaanvaardbaar’.

De Nederlandse huisarts Jansen en epidemioloog Whitaker werkten zelf in de jaren tachtig in Nicaragua om het gezondheidszorgsysteem te helpen opbouwen. Ze wijzen erop dat Nederland een speciale band heeft met het land. Nederland steunt al vele jaren de gezondheidszorg en geneeskundestudenten liepen er tot voor kort stage. Zo heeft bijvoorbeeld het Radboudumc een band met het academisch ziekenhuis in de stad León. Het centrum van internationale gezondheidszorg dat verbonden is aan het Radboudumc heeft onlangs in een brief laten weten alle contacten te bevriezen, omdat het geschokt is door het gebruikte geweld en het ontslag van artsen en andere gezondheidsmedewerkers.

‘Het is triest’, zeggen Jansen en Whitaker, ‘dat de huidige president Ortega nu in dezelfde positie lijkt te komen als zijn voorganger dictator Somoza, die hij in 1979 met hulp van de Nicaraguaanse bevolking heeft verdreven.’