Laatste nieuws
Noralie Geessink
3 minuten leestijd
Wetenschap

Bezuinigen op verpleegkundigen niet zonder gevaar

1 reactie

Onvoldoende (geschoold) verpleegkundig personeel draagt bij aan het aantal patiënten dat overlijdt in het ziekenhuis na een standaard chirurgische ingreep. Dat schrijven Linda Aiken e.a. in The Lancet. Aan deze Europese RN4CAST-studie deden ook 22 Nederlandse ziekenhuizen mee. Theo van Achterberg, hoogleraar aan zowel het Radboudumc als de KU Leuven en daarnaast coauteur, hoopt dat de resultaten duidelijk maken dat investeren in de opleiding van verpleegkundigen veel kan opleveren.

Ruim 26.000 verpleegkundigen uit negen Europese landen vulden een enquête in over onder meer hun opleiding en het aantal patiënten per verpleegkundige. Aiken e.a. keken naar het effect van deze factoren op de 30-dagen-ziekenhuismortaliteit van ruim 420.000 patiënten na een veelvoorkomende chirurgische ingreep. Er werd gecorrigeerd voor patiënt- en ziekenhuiskenmerken.

De gemiddelde mortaliteit is 1,3 procent voor de negen Europese landen en 1,5 procent specifiek voor Nederland. Het aantal patiënten per verpleegkundige is gemiddeld 8,3 voor alle landen. Elke extra patiënt per verpleegkundige is geassocieerd met 7 procent toename van het risico op overlijden in het ziekenhuis. Het percentage verpleegkundigen met een bachelordiploma varieert sterk tussen zowel de landen als de individuele ziekenhuizen per land. Het gemiddelde is 52 procent. Elke 10 procent meer verpleegkundigen met een bachelordiploma is geassocieerd met 7 procent minder risico op overlijden.

Nederland ligt met een waarde van zeven patiënten per verpleegkundige rond het Europese gemiddelde. Maar het percentage verpleegkundigen met een bachelordiploma ligt met 31 procent een stuk lager. Van Achterberg reageert: ‘De cijfers uit deze studie zijn strikt genomen niet voor elk land op zich geldig, omdat voor elk land afzonderlijk het aantal ziekenhuizen te klein is om de analyses goed te kunnen uitvoeren. Wel kunnen we zeggen dat de range van het percentage verpleegkundigen met een bachelordiploma voor de Nederlandse ziekenhuizen bijzonder groot is, namelijk uiteenlopend van 16 tot 68 procent.’

Het Europees Parlement heeft in oktober 2013 ter bevordering van de arbeidsmobiliteit tussen EU-landen twee verschillende opleidingstrajecten voor verpleegkundigen erkend. Hieronder vallen het traject in het hoger onderwijs met het bachelordiploma en een kortere beroepsopleiding. Aiken e.a. suggereren dat een dergelijke korte beroepsopleiding nadelig kan zijn voor de patiëntuitkomsten.
Maar ook de definitie van het bachelordiploma verschilt binnen de Europese landen. ‘De verschillen blijven echter wel binnen de perken, aangezien men het internationale European Credit Transfer System (ECTS) gebruikt om de studiebelasting van de opleiding uit te drukken’, aldus Van Achterberg.

De vraag is of de aandacht voor volumenormen ter bevordering van de kwaliteit van de chirurgische zorg aan de patiënt wellicht zal moeten worden verplaatst naar de verpleegkundige zorg om mortaliteit te reduceren. Van Achterberg: ‘Deze resultaten zijn in ieder geval voer voor discussie. De benoeming van een chief nursing officer (CNO), ofwel adviseur waar het gaat om verpleegkundigen, door minister Schippers per 1 oktober 2013 toont aan dat de verpleegkundige beroepsgroep wel degelijk in beeld is. Ook de IGZ lijkt meer betrokken te worden bij de kwaliteitseisen van de verpleegkundige zorg in een aantal ziekenhuizen in Nederland’.

Alvisa Palese en Roger Watson, beiden hoogleraar verplegingswetenschappen, schrijven in een commentaar op de studie van Aiken e.a. dat de situatie mogelijk nog verslechterd is sinds de extra bezuinigingen na deze studie als gevolg van de Europese economische crisis. Zij vrezen dat de implementatie van meer (geschoold) personeel te duur zal worden geacht.
Van Achterberg: ‘De discussie over hoeveel men moet investeren in het opleidingsniveau van verpleegkundigen blijft. Het kost veel geld en dit zal moeten worden afgezet tegen de vraag wat een acceptabel kwaliteitsniveau is. Onderzoek in California laat echter ook zien dat inzetten op hoger personeel zich grotendeels terugverdient via uitsparingen door minder complicaties en minder heropnames.’

Noralie Geessink

Lees ook:


beeld: Thinkstock
beeld: Thinkstock
werk Wetenschap kwaliteit opleiding Europa
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • G.R.I. Slock

    huisarts, SLUIS

    Zeer interessante studie. Als huisarts zie ik regelmatig de dramatische gevolgen van besparingen op verpleging in verzorgings- en verpleeghuizen, ondanks een explosie van de protocollen en papierwinkel die de kwaliteit zou moeten borgen.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.