Betere afspraken nodig over leefstijlbeïnvloeding
2 reactiesEr moeten duidelijke afspraken komen tussen werkgevers en werknemers over leefstijlbeïnvloeding op de werkvloer. Ook moeten werkgevers die de leefstijl van werknemers willen beïnvloeden dat altijd – publiekelijk – kunnen en durven verantwoorden.
Daarvoor pleit het Centrum voor Ethiek en Gezondheid (CEG) in een advies aan minister Schippers van VWS en minister Asscher van SZW, dat is gepubliceerd door de Gezondheidsraad.
Omdat leefstijlbeïnvloeding door werkgevers op gespannen voet kan staan met de vrijheid van werknemers, moet er meer discussie over worden gevoerd, vindt het CEG, zodat de ethische grenzen beter kunnen worden bepaald. Het betreft vooral factoren als bewegen, roken, alcohol, voeding en ontspanning, die invloed kunnen hebben op de gezondheid en de inzetbaarheid van werknemers.
Het CEG vindt dat werkgevers die doelbewust invloed willen uitoefenen op de leefstijl van werknemers hierover altijd verantwoording moeten afleggen en moeten aangeven welk effect ze verwachten. Er moet een duidelijke relatie worden gelegd tussen leefstijl en functie-uitoefening, omdat alleen dan een inbreuk op vrijheid van werknemers door werkgevers kan worden gelegitimeerd. Ook moeten werknemers in vrijheid kunnen kiezen voor leefstijlinterventies; volgens het CEG moeten werknemers hun werkgever daarbij altijd zonder angst of ontzag in de ogen kunnen kijken. Om die vrijheid te waarborgen moeten werknemers beschikken over een zogenoemde opt-out, die het mogelijk maakt op ieder gewenst moment te stoppen met deelname aan leefstijlinterventies zonder opgaaf van redenen en zonder angst voor represailles. Omdat de perspectieven van werkgevers en werknemers over leefstijl, gezondheid en duurzame inzetbaarheid kunnen botsen, moeten werkgevers hun leefstijlbeleid daarom altijd publiekelijk kunnen en durven verdedigen, vindt het CEG. Ook moeten werknemers beschikken over kanalen om hun kritiek en onvrede te uiten.
Behalve de leefstijl kan ook de functie-uitoefening van werknemers hun gezondheid beïnvloeden. De epidemiologische literatuur is echter niet unaniem, stelt het CEG; het is niet altijd duidelijk wanneer een leefstijl ongezond is en leidt tot minder inzetbaarheid. Verminderde inzetbaarheid zou bijvoorbeeld ook kunnen komen doordat werkgevers steeds meer zijn gaan vragen van werknemers.
Gezondheidsraad: Leefstijlbeïnvloeding op de werkvloer
Lees ook:-
Simone Paauw
Simone Paauw deed de deeltijdopleiding journalistiek in Tilburg en werkt sinds 2008 als journalist bij Medisch Contact. Ze interviewt het liefst de ‘gewone arts’ met een bijzonder verhaal, bijvoorbeeld voor de rubriek Het Portret. (Gezondheids)recht en medisch tuchtrecht hebben haar bijzondere interesse. Ze heeft aandacht voor diversiteit en inclusie in de breedte, discriminatie en grensoverschrijdend gedrag (op de werkvloer) en de positie van vluchtelingen en vluchteling-artsen. Daarnaast schrijft ze over tal van andere onderwerpen.
W.J. Duits
Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland
Het is een heel goed streven, preventie, als bedrijfsarts weten we maar al te goed hoe stroperig dit soort processen verloopt.
Waar we voor moeten waken is het idee van de "maakbare wereld". Door werkgevers een verantwoordelijkheid te geven, die ze e...igenlijk niet kunnen waarmaken. Want verantwoordelijkheid hebben betekent: Ik heb de macht en de bevoegdheid om veranderingen aan te brengen in gedrag van mijn medewerkers. Maar betekent dat niet gelijk, dat eigenlijk de verantwoordelijkheid ligt bij de medewerker? De medewerker is de enige die kan besluiten om tot verandering te komen. Mijn ervaring is dat mensen alleen tot verandering komen als ze daar de noodzaak toe zien. Het beleid dat gevoerd kan worden kan daarop worden gericht, hoe laat ik zien aan iemand dat er een noodzaak is om tot verandering te komen van de leefstijl? Doet iemand dat niet en hij of zij kan zijn werk niet meer uitoefenen, dan kan de werkgever er wel voor kiezen die persoon uit de geledingen te verwijderen, want aanspreken op functioneren dat valt volledig binnen de verantwoordelijkheid van de werkgever.
Voor de rest zijn natuurlijk bewustwordingsprocessen van belang, door er aandacht aan te geven in een bedrijf, help je de medewerkers bewustwording.
Als het een proces wordt waarin "sancties" worden gegeven e.d., dat werkt niet. Dus ga werkgevers niet nog meer in een positie dwingen dat ze de "schijnverantwoordelijkheid" krijgen voor preventief handelen van hun medewerkers. Je kan werkgevers wel helpen met voorlichtingsprogramma's, helpen met bewustwordingstrajecten, maar laten we het daarbij laten.
Het opschuiven van de ethische norm zoals die hier wordt voorgesteld klinkt een beetje akelig. Het doet een beetje denken aan "Brave new World" van A. Huxley.
Het is net alsof we in deze tijd waarin we de illusie hebben vrij te zijn, zelf beschikkend, er krachten ontstaan die deze vrijheid heel erg sterk willen beteugelen. CEG denkt u nog eens goed na over wat u hier zegt.
Peter Teunissen
arts, Bergen NH
Klassiek paternalisme en niet disruptive wat nodig is om (primaire, secundaire en tertiaire) preventie van de grond te krijgen. 60 % van het verzuim is lifestyle gebonden. Alleen het individu kan verantwoordelijkheid dragen voor zijn gezondheid en z...iekte. Als hij/zij op dat gebied vrijheid krijgt in het kiezen, laat hem/haar dan ook de kostengevolgen dragen. Geef hem/haar dan ook de echte vrijheid. Dus ook de keuze om dood te willen; in feite is een schadelijke levensstijl ook een versnelde keuze voor de dood. Kennis en informatie is daartoe onontbeerlijk. Hoe lang mag de burger/ nog wachten op de beschikking over zijn eigen medisch dossier? Is onder zijn/haar eigen verantwoordelijkheid gelijk zijn/of haar privacy en toestemmingsvereiste geregeld naar eigen goeddunken. Chapeau voor de werkgevers die werknemers en bedrijfsartsen de ruimte hebben gegeven voor lifestyle verbetering van hun medewerkers. Stoppen met roken,t niet meer investeren in schadelijke als eetbaar gemarketeerde producten en bewegen, bewegen, bewegen, hebben de grootste loonsverhogingen opgeleverd van de laatste jaren . Blijkbaar leiden gevestigde belangen naar het verkeerde afvoerputje.