Laatste nieuws

Beter contact

Plaats een reactie

Communicatie is graadmeter voor het functioneren als maatschap



In het Meander Medisch Centrum krijgt elke vakgroep als geheel feedback over de kwaliteit van communiceren met collega’s en patiënten. Dit blijkt meer effect te hebben dan een individuele benadering.


Hoe kun je het individueel functioneren van medisch specialisten verbeteren en optimaliseren? In de discussie hierover blijven de uitgangspunten verschillen. Meestal ligt het accent op het vóórkomen van disfunctioneren in de breedste zin van het woord. Soms ligt het accent echter op het maatschapsfunctioneren als belangrijke indicator voor de kwaliteit (en veiligheid) van de zorg.



Bij het Meander Medisch Centrum speelt de vraag hoe het individueel functioneren van leden van de medische staf kan worden geëvalueerd al sinds de tweede helft van de jaren negentig. Er waren hiervoor toen nog weinig instrumenten. De samenhang tussen ideeën die in allerlei discussies werden opgeworpen, was moeilijk aan te brengen. Met de ontwikkeling van het nieuwe visitatiekader door het CBO in opdracht van de Orde van Medisch Specialisten werd duidelijk dat de rol van de medische staf in de onderlinge toetsing op een ander niveau zou kunnen liggen. Immers, het vakinhoudelijke functioneren ligt met de kwaliteitsvisitatie goed onder de loep, en het maatschapsfunctioneren hoort daar ook bij, maar de intercollegiale samenwerking en communicatieve vaardig­heden van de medisch specialist zijn moeilijk door een externe visitatiecommissie te beoordelen. Collega’s onderling op de werkvloer weten dit van elkaar en daar ligt ook hun kracht.



In hun artikel ‘Ondermaats functio­neren’ benadrukken Schmit Jongbloed, Sanders en Berden het belang van samenwerking, sfeer en communicatie in de maatschap.1 Zij geven een richting aan waarbij onder andere het opvullen van vacatures, de vergadertechniek en het organiseren van een jaarlijkse ‘maatschap-APK’ instrumenten zijn om de sfeer en communicatie te bewaken. Ook de sfeer die de maatschap uitstraalt, met andere woorden de communicatie met overige medewerkers van het ziekenhuis, met overige stafleden en met patiënten is van groot belang.2 Klachten over communicatie staan in veel ziekenhuizen als hoogste genoteerd. Dat communicatiestoornissen ten koste gaan van veiligheid van zorg en kwaliteit van zorg is ook evident.



Openheid


Binnen de medische staf van Meander Medisch Centrum is de ‘stafcommissie Functioneren’ in 2004 omgedoopt in de ‘commissie Feedback’. Het doel van deze commissie is het verbeteren van de kwaliteit van de onderlinge communicatie en het signaleren van problemen van relationele aard of op het gebied van motivatie.



De beoordeling beperkt zich niet tot de communicatie binnen de vakgroep, maar richt zich ook op communicatie met overige medewerkers en stafleden, en met patiënten. Via een systeem van interne visitatie, waarbij twee of meer leden van de commissie Feedback een gesprek van anderhalf uur hebben met de gehele vakgroep, komen gestructureerd de volgende onderwerpen aan bod: functioneren en sfeer in de vakgroep, omgang met medewerkers van de eigen afdeling, communicatie met andere vakgroepen, communicatie met patiënten, communicatie met huisartsen, en de relatie met het stafbestuur en de raad van bestuur.



De commissie beschikt voor het gesprek over informatie uit verschillende geledingen. In de eerste plaats uiteraard van de stafleden. Zij mogen via twee open vragen hun mening geven over de door hen ervaren samenwerking en communicatie met de vakgroep die bezocht gaat worden. Ook de manager van de zorg­eenheid krijgt deze vragen. Met instemming van de vakgroep krijgen de commissieleden inzage in de rapportages van het patiëntenservicebureau met betrekking tot klachten over de vakgroep en de individuele leden daarvan. Ten slotte is er inzage in het laatste visitatierapport. Daaruit wordt met name ook duidelijk hoe huisartsen tegen de vakgroep aankijken. De commissie onthoudt zich van een oordeel over het medisch-technisch handelen.



De openheid in de medische staf om deze onderwerpen vakgroepoverstijgend te bespreken, was al een eerste winstpunt. Het feit dat de medische staf zich akkoord heeft verklaard, betekent dat deze gesprekken niet vrijblijvend zijn en dat elke vakgroep aan bod komt. Er is uiteraard geheimhoudingsplicht binnen de commissie en een rapportage gaat, na inzage door de vakgroep zelf, eventueel met aanvullingen van de vakgroep, naar het stafbestuur.



Eigen weg


Met het project Individueel Functioneren Medisch Specialist (IFMS) onderzoekt de Orde van Medisch Specialisten momenteel welk systeem van intercollegiale beoordeling het best voldoet aan de eisen die van buitenaf steeds meer aan ons worden gesteld. De drie vormen die nu in verschillende ziekenhuizen worden uitgetest, hebben als kenmerk dat ze zijn gericht op het individueel functioneren en dat ze op vrijwillige basis plaatsvinden. Een methode die sterk opkomt, is de appraisal en assessment.3 Als leden van de commissie Feedback vonden wij de vrijwilligheid een zwak punt. Bovendien is er veel nodig voor de realisatie van individuele gesprekken in een staf van ruim tweehonderd specialisten, zoals bij ons het geval is.



Wij hebben besloten niet mee te doen aan het IFMS-project en onze eigen ingeslagen weg te vervolgen. Na een eerste fase waarin een aantal proefvisitaties plaatsvond, is de aanpak iets steviger geworden, met name wat betreft de voorbereiding aan de hand van voorinformatie. De commissie kan daarbij een beroep doen op een coach. Ook de secretariële ondersteuning is effectiever ingezet. De rapportage sluit af met verbeteradviezen aan de vakgroep zelf en aandachtspunten voor het stafbestuur.



Een gesprek in de groep, en niet individueel, blijkt een grote impact te hebben. De cultuur en attitude van een vakgroep speelt vaak een grote rol en maakt dat er individueel niet optimaal kan worden verbeterd. Als de vakgroep als geheel hoort hoe collega’s tegen hen aankijken, gaat daar meer druk van uit voor allen. Men gaat zich gezamenlijk verantwoordelijk voelen en kan zo nodig ook als groep worden geholpen met het opvolgen van adviezen en het oplossen van eventuele knelpunten.



Onmisbaar


Een actieve, ondersteunende rol van het stafbestuur is onmisbaar bij het doen slagen van een dergelijk project. De verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van verbeteradviezen ligt bij de vakgroep zelf, maar wordt in gesprekken met het stafbestuur geëvalueerd. Daarnaast speelt het stafbestuur een actieve rol bij het oplossen van knelpunten die te complex zijn of anderszins een bredere aanpak vragen. Dit kan nadrukkelijk ook gaan over het individueel functioneren van specialisten.



Het stafbestuur krijgt door deze methode zicht op zaken die in algemene zin door de raad van bestuur moeten worden opgepakt. De raad van bestuur zelf heeft geen toegang tot de informatie van de interne visitatie. Dit is ook een voorwaarde geweest bij de besluitvorming in de medische staf.



Interne visitatie van maatschappen om samenwerking en communicatie te verbeteren, is een laagdrempelige maar effectieve manier om meer openheid te creëren


in het spreken over het functioneren van medisch specialisten, zowel individueel als van de hele vakgroep. De zelfregulerende krachten in een vakgroep kunnen worden aangewend in verbeterplannen, waarbij het stafbestuur een vinger aan de pols houdt. Dit model is zeker aan te raden voor andere grotere ziekenhuizen.



drs. M.A. Karssemeijer, revalidatiearts


dr. J. Toonstra, dermatoloog


dr. A.H.M. Schols, klinisch psycholoog



Allen werkzaam bij Meander Medisch Centrum, Amersfoort



Correspondentieadres:

ma.karssemeijer@meandermc.nl

;


c.c.:

redactie@medischcontact.nl

 



Geen belangenverstrengeling gemeld.






Literatuur


1. Schmit Jongbloed LJ, Sanders FBM, Berden HJJM.

Ondermaats functioneren. Samenwerking, sfeer en communicatie verdienen meer aandacht.

Medisch contact 2007; 62 (23): 988-91.  2. Pronk E-J.

Het recept voor ruzie. Medisch specialisten werken in een emotioneel mijnenveld.

Medisch Contact 2006; 61 (20): 823-5.  3. Visser GJ.

‘Iederéén kan beter functioneren’. Sittardse specialisten over hun functioneringsgesprekken.

Medisch Contact 2005; 60 (35); 1380-3. 



   n


Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.