Beroerte

Met ‘beroerte’ duidt men een stoornis van de hersenfunctie aan door onvoldoende bloedvoorziening. Meestal wordt deze veroorzaakt door een infarct, soms door een bloeding. In deze betekenis is het woord voor het eerst vermeld in 1667. Het woord ‘beroerte’ bestond al in de Middeleeuwen, maar toen had het een ruimere betekenis, namelijk ‘onlust, oproer’ - denk aan de naam van het beroemde gerechtshof van Alva: de Raad van Beroerten.

De ziektenaam ‘beroerte’ is afgeleid van beroeren, aanraken. In het verleden veronderstelde men dat iemand een beroerte kreeg als gevolg van de aanraking van een demon, waardoor men werd behekst. Dit geloof blijkt ook uit verschillende dialectbenamingen voor dezelfde ziekte, zoals ‘geraaktheid’ en ‘beslag’, ‘sjlaag’, ‘geslegenheid’ - de laatste drie woorden zijn afleidingen van ‘slaan’ en geven dus het geloof weer dat de ziekte optreedt door een slag of klap van een demon.

In plaats van ‘beroerte’ gebruikt men sinds 1895 ook wel het Franse leenwoord attaque, letterlijk ‘aanval’: ook de Fransen zagen in de ziekte dus het optreden - een aanval - van een demon. In Nederlandse dialecten werd het vreemde woord attaque verkort tot ‘tak’ (van een beroerte).