Benzodiazepinen verhogen risico pneumonie alzheimer

Sedativa zoals benzodiazepinen en z-medicijnen (zopiclon en zolpidem) verhogen het risico op longontsteking bij patiënten met de ziekte van Alzheimer. Finse onderzoekers (Heidi Taipale e.a.) laten dat zien in een studie gepubliceerd in het Canadian Medical Association Journal (CMAJ).

De onderzoekers analyseerden gegevens van patiënten met alzheimer afkomstig uit Finse databases (n=49.484). De gemiddelde leeftijd was 80 jaar, bijna 63 procent van de groep bestond uit vrouwen. Ze matchten 5232 patiënten die benzodiazepines kregen en 3269 patiënten die z-medicijnen kregen een-op-een met patiënten die deze middelen niet kregen. Wat Taipale e.a. vonden was dat benzodiazepines 30 procent meer risico geven op pneumonie bij deze patiënten, vooral in de eerste 30 dagen van het gebruik.

Eenzelfde statistisch verband tussen z-medicijnen en pneumonie konden Taipale e.a. niet vinden, maar dat betekent niet dat ze concluderen dat deze middelen daarom veiliger zijn. Dat kan ook niet, want een directe vergelijking tussen beide klassen van geneesmiddelen hebben ze niet gemaakt.

De resultaten van de Finse studie komen overeen met een eerdere case-controlstudie uitgevoerd in het Verenigd Koninkrijk. De stijging van het relatieve risico op longontsteking was daarin nog hoger: 50 procent.

De auteurs verklaren het verhoogde risico door aan te nemen dat sedatie aspiratie (van slijm of voedsel) kan bevorderen, zeker bij de start van het gebruik. Maar het is ook mogelijk dat benzodiazepinen en z-medicijnen het immuunsysteem onderdrukken en aldus nadelige respiratoire effecten kunnen induceren.

Volgens commentatoren Paula Rochon e.a. is het goed mogelijk dat Taipale e.a. het nadelige effect van de sedativa nog onderschatten. Ze keken namelijk alleen naar die gevallen van pneumonie die resulteerden in ziekenhuisopname of overlijden en ze excludeerden dementerende patiënten die waren gehuisvest in verpleeghuizen.

www.cmaj.ca

doi: 10.1503/cmaj.160126

doi: 10.1503/cmaj.170193