Behandeling wratten vaak niet effectief
3 reactiesHuisarts Sjoerd Bruggink, promoveert 25 september op zijn proefschrift 'Transmission and treatment of cutaneous warts in general practice'
Het is een van de meest voorkomende huidaandoeningen, maar veel onderzoek wordt er niet naar gedaan: wratten. Huisarts Sjoerd Bruggink promoveerde op deze onschuldige kwaal, en kwam tot verrassende conclusies.
Ze worden veroorzaakt door humaan papillomavirus (HPV), je voorkomt ze door slippers te dragen in het zwembad en als je ervan af wilt, stip je ze aan met salicylzuur (‘Formule W’) of vloeibaar stikstof. Dat is zo ongeveer wat iedereen denkt te weten over wratten. Die informatie klopt maar ten dele, schrijft huisarts Sjoerd Bruggink in zijn proefschrift over wratten.
Dat ze veel voorkomen, klopt in ieder geval wel. In een observationele studie die Bruggink uitvoerde op vier basisscholen bleek een derde van alle kinderen wratten te hebben: 20 procent op de voetzool, 9 procent op de handen en 4 procent op allebei. Maar de rest van het verhaal ligt anders. Bruggink ging bij zijn onderzoek uit van de twee belangrijkste vragen van de patiënt over wratten: hoe kom ik eraan, en hoe kom ik eraf? Voor dat eerste deel keerde Bruggink een jaar na dato terug naar de vier basisscholen en ging na hoe de verspreiding van wratten in gezin en klas was verlopen. Bruggink: ‘Als het gaat over transmissie en preventie is de belangrijkste boodschap in folders van huisartsen, GGD en dermatologen: loop niet op blote voeten in publieke ruimtes zoals zwembaden, omdat daar besmetting meestal plaatsvindt. Uit onze studie blijkt dat overdracht vooral plaatsvindt binnen gezinnen en klassen, niet in die openbare ruimtes.’
Volgende vraag: hoe kom ik eraf? Afwachten is een van de beste manieren, zegt Bruggink: ‘Ze gaan bijna altijd vanzelf over, zeker bij kinderen. Als je toch wat wilt doen, kiezen de meeste artsen in de praktijk voor aanstippen met vloeibaar stikstof, terwijl daar weinig bewijs voor is. Sterker nog: een Cochrane-review komt tot de conclusie dat het meeste bewijs is voor werkzaamheid van salicylzuur. Uit twee studies die ik heb gedaan, komt iets anders, namelijk dat voor handwratten stikstoftherapie het meest effectief is en dat behandeling met monochloorazijnzuur er niet veel voor onder doet. Bij voetwratten heeft monochloorazijnzuur de voorkeur. Maar welke behandeling je ook kiest, de kans dat de wratten binnen drie maanden weg zijn, is eigenlijk nooit groter dan 50 procent.’
Testkit
Er valt nog veel te onderzoeken aan wratten, zegt Bruggink aan de telefoon: ‘Samen met virologen en dermatologen van het LUMC hebben we een testkit ontwikkeld waarmee we alle bekende wrattenveroorzakende HPV-types in uitstrijkjes kunnen aantonen. Die hebben we gebruikt om te kijken of het HPV-type van invloed is op natuurlijk beloop en effectiviteit van therapie. Dat is het geval, maar niet in die mate dat ik die test op dit moment adviseer voor de praktijk. Ik sluit niet uit dat het in de toekomst wel het geval zal zijn. Of dat het onderzoek naar transmissie mogelijk maakt. Je zou bijvoorbeeld in gezinnen, huishoudens en klassen eens uitstrijkjes kunnen maken, waar zit welk virus, en wat heeft dat voor consequenties?’ Geld voor onderzoek is echter moeilijk te vinden, zeker sinds ZonMw het fonds Alledaagse ziekten heeft opgeheven. Bruggink: ‘Heel jammer, want er kwam veel output uit voort. Het is niet voor niets een van mijn stellingen dat een kleine kwaal die veel voorkomt net zoveel recht heeft op onderzoek als een grote kwaal die weinig voorkomt.’
Sophie Broersen
Transmission and treatment of cutaneous warts in general practice, Sjoerd Bruggink. Promotie 25 september, Universiteit Leiden.
Lees ook:
Jos Rensing
huisarts, de Haag
Hand- en voetwratten zijn virusinfecties. Verschillende types van het HPV.
Hoofdregel: Behandel het kind en niet de wrat.
Leg (aan ouders!) uit dat vroeg of laat het immuunsysteem op gang komt en het virus doodt en dan zal de wrat verdwijnen.
Klein...ere handwratjes zijn goed te behandelen met N2.
N2 bij voetwratten is mi zinloos: pijnlijk en ineffectief. Laten aanstippen met salicylzuur of mono-azijnzuur is dan in elk geval een pijnloos alternatief.
Uitzondering zijn de mozaïkwratten vooral bij volwassenen. Die kunnen zeer pijnlijk en zelfs invaliderend zijn: dan is agressieve behandeling met bleomcine of chirurgie soms echt nodig.
A. Wilschut-Verhoef
algemeen arts, werkend met homeopethie, BARENDRECHT
Het is inderdaad zeer jammer dat er naar alledaagse kwalen weinig onderzoek wordt gedaan. Vroeger "kocht"je de wrat van je kleinkind of neefje of nichtje. En ook dan ging de wrat verrassend snel weg. Of je ging voor het open raam staan bij vollemaan ...en je zond je wrat daarheen. Wat wil dit zeggen? Veel psychologie. Maar wel onschuldig en niet beschadigend. Ook de homeopathie heeft een aantal middelen die ingezet kunnen worden, ook onschuldig en niet beschadigend. Alleen wanneer de ouders verwachten, dat met aanstippen het wonder geschied, dan is het kind overgeleverd daaraan. Gelukkig komen de ouders soms nog na 2 jaar aanstippen, weliswaar 1x per maand, dan toch maar bij de homeopaat. Wat is hier toch de oorzaak van?
S.M. Tjon Tjauw Liem
Jeugdarts KNMG, APELDOORN
Leuk onderzoek naar een alledaags onderwerp! Als de besmetting niet in openbare zwembaden plaats vindt door op blote voeten te lopen, maar gewoon optreedt in gezinnen en in schoolklassen krijgen we dan wel te horen wat effectieve preventie is? En zoa...ls Bruggink noemt: Wie stelt er geld beschikbaar voor onderzoek naar alledaagse kwaaltjes? De farmaceutische industrie kan er weinig aan verdienen.