Behandeling hodgkinlymfoom kan leiden tot nieuwe kanker

Verbeteringen in de behandelingsmogelijkheden hebben de overlevingskansen van patiënten met Hodgkinlymfoom in de laatste decennia sterk verbeterd. Helaas veroorzaken ze wel een verhoogd risico op late complicaties, zoals een nieuwe vorm van kanker. Veel patiënten zijn om die reden vanaf de jaren negentig behandeld met minder uitgebreide bestraling en minder toxische chemotherapie. Dit heeft er weliswaar voor gezorgd dat het risico om leukemie te krijgen is gedaald, maar heeft geen effect gehad op het aantal solide tumoren. Dat blijkt uit een onderzoek door Michiel Schaapveld e.a. van het Antoni van Leeuwenhoek, waarvan de resultaten zijn gepubliceerd in NEJM.

Schaapveld e.a. onderzochten of het aantal nieuwe gevallen van kanker sinds de veranderde aanpak, zoals te verwachten valt, is afgenomen. Hiervoor vergeleken ze het aantal nieuwe vormen van kanker in de periode 1965-1988 met 1989-2000, dus voor en na het aanpassen van de behandeling. Ze onderzochten 3905 patiënten die in een van deze periodes minstens vijf jaar terug een behandeling van een hodgkinlymfoom hadden ondergaan.

Uit het onderzoek bleek dat het percentage solide carcinomen bij patiënten die behandeld waren in de tweede periode, niet lager lag dan bij de patiënten die nog de oude behandeling kregen. Ze toonden ook aan dat de kans op een nieuwe vorm van kanker veertig jaar na de behandeling voor hodgkinlymfoom 48,5 procent bedraagt, terwijl deze kans in de algemene bevolking 19 procent is. Het gaat hier met name om borstkanker, longkanker, maagkanker en darmkanker.

Dat het risico op nieuwe kanker niet is afgenomen, komt volgens de onderzoekers doordat de veranderingen in de radiotherapie nog niet voldoende waren doorgevoerd, en door de komst van andere chemotherapieën.

Het risico om leukemie te krijgen is, als gezegd, wel afgenomen door de aangepaste behandeling. Deze afname is te danken aan de lagere dosering van alkylerende chemotherapie die de patiënten die behandeld waren in de tweede periode kregen. Verwacht wordt dat het risico op solide tumoren voor patiënten die na 2000 behandeld zijn, ook lager zal zijn.

Emma Zandee

www.nejm.org DOI: 10.1056/NEJMoa1505949