Artsen willen medisch toezicht bij dwangzorg
1 reactieArtsen zijn het niet eens met de keuze van VWS-minister Hugo de Jonge om andere zorgverleners dan medici te laten beslissen over verplichte zorg binnen instellingen voor langdurige zorg. Vijf artsenorganisaties willen dat deze taak bij artsen blijft.
De Eerste Kamer stemde een jaar geleden in met drie wetten rondom dwangzorg, waaronder de Wet zorg en dwang psychogeriatrische patiënten, die verplichte zorg binnen instellingen voor langdurige zorg regelt. In de wet werd op initiatief van de SP-fractie in de Tweede Kamer de nieuwe functie van een ‘arts zorg en dwang (Wzd-arts)’ opgenomen: een arts die moet beslissen over oplegging en afbouw van dwangzorg aan een verstandelijk gehandicapte of psychogeriatrische patiënt. Het idee was dat er dan, net als binnen de ggz wettelijk geregeld is, een arts bij zo’n beslissing is betrokken.
De SP opperde destijds dat die functie ingevuld kon worden door een specialist ouderengeneeskunde, een arts verstandelijk gehandicapten of ‘een andere deskundige arts’. Maar VWS-minister De Jonge is van mening dat ook gz-psychologen en orthopedagogen die rol kunnen vervullen. In langdurige instellingen wordt verplichte zorg namelijk meestal niet op medische gronden, maar uit pedagogische of gedragsmatige overwegingen ingezet, aldus De Jonge. Ook is er in instellingen een tekort aan artsen verstandelijk gehandicapten, redeneerde de minister. Hij kondigde daarom ruim een jaar geleden een wijziging op de nieuwe wet aan om de taak van Wzd-arts te verbreden tot ‘Wzd-functionaris’. De Tweede Kamer moet zich nog uitspreken over deze aanpassingswet.
De artsenorganisaties NVAVG (Nederlandse Vereniging van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten), Verenso, NVvP (Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie) en LHV (Landelijke Huisartsen Vereniging) pleiten er nu met de KNMG voor om beslissingen over dwangzorg enkel onder verantwoordelijkheid van een onafhankelijk arts te laten nemen. De organisaties noemen het essentieel dat een medicus eerst een medische oorzaak van probleemgedrag uitsluit, om onnodige inzet van dwangzorg te voorkomen. Ook is medische expertise nodig om instellingsbeleid over dwangzorg te kunnen maken, stellen zij. En als laatste vinden de artsenorganisaties dat verbreding van de functie leidt tot een ongelijke rechtspositie van patiënten ten opzichte van de ggz-sector; daar blijft het toezicht op dwangzorg wel voorbehouden aan artsen.
De organisaties plaatsen vraagtekens bij de argumenten van De Jonge; zij menen dat er zo wordt ‘ingeboet op de kwaliteit van onvrijwillige zorg’. Ze opperen om te kiezen voor een ‘mandaatsconstructie’: daarbij kan een andere zorgverlener de dwangzorg uitvoeren, maar blijft er een arts verantwoordelijk.
Lees ook-
Ilse Kleijne
Ilse Kleijne-Thoonsen (1974) is sinds 2016 journalist bij Medisch Contact, inmiddels met het vizier op onder andere opleiding, loopbaan en arbeidsmarkt. Is gefascineerd door zieke dokters en artsen die even minder succesvol durven te zijn. Kleijne werkte eerder als verslaggever voor regionale dagbladen en een energiekrant, en schreef voor MC over financiële en politieke artsenzaken.
W.J. Duits
bedrijfsarts, Houten
Even wat theorie: Wat betekent verantwoordelijk zijn? Het betekent dat degene die verantwoordelijk is, de mogelijkheid heeft noodzakelijke veranderingen door te voeren, omdat degene de macht en de bevoegdheid heeft de veranderingen door te voeren.
D...wang psychogeriatrische patiënten bijvoorbeeld gebruiken waarschijnlijk medicatie. Medicatie voorschrijven is voorbehouden aan artsen, de beoordeling daarvan dus ook. Stel dat een psycholoog of orthopedagoog zou moeten beoordelen, dan missen beide beroepen de mogelijkheid tot beoordelen en wijzigen van de medicatie van die patiënt, kijkend naar de bovenstaande definitie, kunnen zij de verantwoordelijkheid niet dragen, want ze missen de bevoegdheid om wat te doen met de medicatie. Dus, willen ze kunnen functioneren zal er op zijn minst een arts op de achtergrond moeten zijn.
Zullen we nu niet weer de fout maken mensen ergens verantwoordelijk voor te maken op papier, terwijl ze het in de praktijk nooit kunnen waarmaken.
Er zijn al te veel "verantwoordelijken", misschien is dat wel de reden dat in de ketenzorg het niet zo goed werkt, want als er geen eindverantwoordelijke is, dan werkt het niet.