Laatste nieuws
Nieuws

Artsen starten petitie tegen euthanasie bij dementie

7 reacties

Zo’n zeventig artsen hebben zich aangesloten bij een protest tegen euthanasie bij patiënten met vergevorderde dementie. De initiatiefnemers, ouderenpsychiater Boudewijn Chabot, specialist ouderengeneeskunde Piet van Leeuwen en huisarts Jaap Schuurmans, willen hun verzet nu een vervolg geven via een krantenadvertentie.

Een groep van 34 artsen, aangevoerd door drie genoemde medici, slingerden vorige maand met een opiniestuk in de Volkskrant de discussie aan over het euthaniseren van dementerenden. Ze vinden dat een patiënt die aan vergevorderde dementie lijdt, over een wilsverklaring beschikt, maar niet zijn doodswens nog eens in woord of gebaar kan bevestigen, geen euthanasie moet krijgen. Ze vinden dat artsen de morele grens moeten bewaken: aan weerloze mensen die niet beseffen dat ze een dodelijke injectie krijgen, mag volgens hen nooit euthanasie worden verleend.

Op de website www.nietstiekembijdementie.nl zijn ze een petitie begonnen om meer steun te winnen voor dit standpunt. De artsen stellen daar ‘grote morele weerzin’ te voelen om ‘het leven van een weerloos mens te beëindigen’. Sinds de openstelling van de petitie zaterdag zijn er inmiddels 65 artsen die hun naam hieronder hebben gezet.

De artsen hopen op minstens honderd ondertekenaars, want ze zijn een crowdfundingactie begonnen om geld bij elkaar te krijgen om op vrijdag 10 februari een paginagrote advertentie met hun standpunt in NRC en NRC Next te plaatsen. Daarvoor hebben ze een bedrag van zo’n 11.000 euro nodig. Ze vragen ondertekenaars 100 euro mee te betalen. Volgens Schuurmans is er op dit moment nog een handvol artsen die geld hebben toegezegd maar niet met hun naam willen worden genoemd, waardoor de teller op zeventig staat.

‘De cultuur rond euthanasie is aan het veranderen’, vat Schuurmans de aanleiding samen. ‘De rol van de wilsverklaring is zo centraal komen te staan. Wij proberen hier een dam tegen op te werpen.’ Volgens hem staan artsen erg onder druk in een cultuur waarbij het ondraaglijk lijden erg voorop is komen te staan rond euthanasieverzoeken, en een bevestiging van de wilsbeschikking niet de aandacht krijgt die volgens de initiatiefnemers gewenst is. Ze willen een gesprek met de KNMG voeren over de rol van die bevestiging in woord en gebaar, in de richtlijn.

Schuurmans zegt enige schroom te ervaren om het aan te kaarten, uit vrees dat mensen denken dat hij ‘het ongemak van artsen boven het lijden van patiënten wil plaatsen’. De initiatiefnemers hopen dat de overheid ervoor kiest om geld uit te trekken voor ondersteuning van artsen bij euthanasie, maar ook palliatieve sedatie. ‘Er zou een mogelijkheid moeten zijn om op een moreel beraad te kunnen terugvallen. Binnen instellingen zijn er wel zulke functies, maar binnen de eerstelijnszorg is daar geen geld voor.’

lees ook

Nieuws euthanasie dementie wilsverklaring
  • Ilse Kleijne

    Ilse Kleijne-Thoonsen is journalist bij Medisch Contact, met een focus op opleiding, loopbaan en arbeidsmarkt.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Dr. Aart Hoogerwerf

    gepensioneerd verpleeghuisarts en oud lid van een toetsingscommissie, Veenendaal

    In de paginagrote advertentie beschreven zo’n 200 artsen waarom zij niet overgaan tot levensbeëindiging bij een patiënt met vergevorderde dementie. Morele weerzin is hun argument. Hun morele weerzin hoeft niet verkeerd te zijn maar in dit soort belan...grijke situaties moet een dergelijk standpunt wel aan anderen, bijvoorbeeld aan de familie, duidelijk gemaakt kunnen worden. Het kan ook zijn dat andere artsen een andere morele intuïtie hebben en een doorslaggevende waarde toekennen aan de schriftelijke verklaring.
    De ‘Euthanasiewet’ stelt een aantal voorwaarden, zoals de informatie aan de patiënt. Deze patiënten kunnen echter niet bevestigen dat zij dood willen.
    Een tweede voorwaarde is een vrijwillig en weloverwogen verzoek van de betrokkene. Maar iemand in de eindfase van dementie kan zo’n verzoek niet meer doen. Een schriftelijke wilsverklaring is volgens de artsen niet genoeg.
    Een derde voorwaarde is dat de arts aannemelijk moet maken dat de patiënt ondraaglijk lijdt. Dat kan alleen door de patiënt zelf worden bepaald. Maar hoe moet dat als de patiënt het zelf niet meer kan aangeven?
    Omdat deze drie argumenten falen, past euthanasie bij vergevorderde dementie niet binnen de wettelijke regeling. Het is dan te beschouwen als levensbeëindiging zonder verzoek. Dat moet gemeld worden aan de landelijke toetsingscommissie die voor deze zaken is ingesteld.
    Volgens de huidige richtlijnen voor terminale sedatie moet dit met de patiënt worden besproken. Dat kan dus niet in het eindstadium van dementie.
    De KNMG rekent terminale sedatie tot normaal medisch handelen. Maar terminale sedatie zonder toestemming van de patiënt, wijkt af van de richtlijnen en is daarmee buitengewoon medisch handelen.
    Melding en toetsing daarvan liggen dan voor de hand. De bestaande toetsingscommissies zijn daarvoor de aangewezen instanties.

  • J.J.D. Barendrecht

    , Haastrecht

    Waarom zou ik, 100% dement, mij van niets bewust, toch dan wel onbewust moeten voortleven, zinloos wakker-, verzorgd-, gevoerd- en gewassen worden, zelfs wanneer ik van te voren, al in veelvoud, ook schriftelijk heb aangegeven dat niet te wensen en d...at zeker niet onbewust zou moeten ondergaan.
    Gaat het om respect over leven of dwang tot wachten op een niet bestaande God die je dan nog steeds onbewust tot Zich neemt? Waarom is een polsbandje “Niet reanimeren” wel geldig voor een niet-actie bij respect biedende arts? Waarom zo’n hele Volkskrantpagina ± vluchtenden die zich onverantwoord gedragen voor droeve zinloze realiteit. Zelfs antibiotica en infuus zullen bewust doelloos voortslepend leven mogen rekken!
    Parallel: Ik heb me laten uitschelden door gelovige specialisten/artsen wanneer ik patiënten uit het ziekenhuis trachtte te krijgen om gekozen levenseinde, uiteraard met SCEN-controle, te laten krijgen. Daar mij nooit bij neergelegd en daar nooit spijt van gehad.

  • Gert Jan ter Braak

    Vertrouwensarts, Amstelveen

    Sommige artsen voelen blijkens hun advertentie weerzin bij euthanasie op dementerenden die hun eerdere wilsbeschikking niet meer kunnen bevestigen. We zouden kunnen denken: akkoord, dan doe je het toch gewoon niet. Daar blijken de advertentiestellers... echter niet tevreden mee te zijn. Blijkens de website die bij de advertentie hoort is het zelfs de bedoeling een dam op te werpen tegen euthanasie bij demente patiënten die hun eerdere wilsverklaring niet meer kunnen bevestigen. Met andere woorden: deze artsen willen niet alleen zelf in bepaalde situaties geen euthanasie uitvoeren, maar ook anderen de vrijheid daartoe ontnemen. Omdat zíj (!) een gevoel van weerzin hebben, mogen ánderen (!) geen afspraken maken om een ongewenste toekomst te ontlopen. Dat gaat erg ver en is zelfs immoreel te noemen omdat het anderen hun autonomie ontneemt. Een algemene regel is dat iedereen in principe vrij is allerlei gedrag al dan niet te vertonen, tenzij er goede redenen zijn om die vrijheid te beperken. Iemand die bij zijn volle verstand een beslissing neemt waar hij later aan vastzit maakt gebruik van een vrijheid die we mensen in allerlei andere contexten ook niet ontzeggen. Bovendien heeft iemand die aangeeft euthanasie te willen bij vergevorderde dementie nog altijd maximale vrijheid. Zo iemand kan zijn 'contract' herroepen zolang hij fris genoeg is om te weten wat er kan gebeuren. En hij kan ook vastleggen dat euthanasie niet mag plaatsvinden als hij zich er als vergevorderd dementerende toch tegen mocht blijken te verzetten – ongeacht of dat verzet is gebaseerd op enig begrip voor de situatie van dat moment of niet. Ik denk dan ook dat de advertentiestellers hun "morele weerzin" maar gewoon moeten wegslikken en deze niet moeten inzetten om anderen hun autonomie te ontnemen.

  • Christian de Groot

    SCEN-arts, Sint-Oedenrode

    "Niet stiekem bij dementie" doet geen recht aan de zeer ernstig lijdende patiënt die volgens de wet zijn wens in vervulling kan laten gaan.

  • W.J. Duits

    Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland

    Euthanasie is gekomen op het moment dat mensen ondraaglijke pijnen moesten lijden en daarvan niet meer konden worden geholpen. Als een genade handeling, actief iemand doden, tot dat deze wet er kwam moord was.
    Het begrip ondraaglijk lijden begint nu ...een heel ruim begrip te worden. Het begint langzaam te veranderen naar het recht op hulp bij zelfdoding en daarbij de verplichting van een arts om daaraan mee te werken.
    Er bestaan vele giffen in deze wereld, men kan hiervan bewust gebruik maken. Op het internet is vast wel te vinden wat de meest effectieve giffen zijn en hoe je daar aan kan komen. Mensen in deze tijd moeten alles zelf regelen, je uitkering, je hulp, waarom dan niet je zelfmoord?

  • Amnon Weinberg

    specialist ouderengeneeskunde, medisch consulent Regionaal Palliatief Team Waardenland en Palliatief Team Beatrix ziekenhuis, SCEN arts, lid Beleidscollege SCEN van de KNMG, Gorinchem

    Ik vind de oproep niet bijdragen aan de behoefte die artsen ervaren die met complexe euthanasievragen geconfronteerd worden.
    Binnen de Euthanasiewet - recent bevestigd door de commissie Schnabel - is het mogelijk om ook bij (gevorderd) dementerenden ...tot levensbeëindigend handelen over te gaan. De zorgvuldigheidseisen waaraan voldaan moet zijn, worden bij kwetsbare patiënten met psychiatrische ziektebeelden en dementie extra nauwgezet bewaakt. Voorafgaand aan de SCEN procedure wordt een extra second-opinion uitgevoerd door een expert.
    Daarbij kan iedereen natuurlijk zijn eigen opvattingen hebben en is euthanasie (gelukkig) nog steeds geen recht.
    Ouderenzorg en palliatieve zorg in Nederland worden toenemend integraal aangeboden door samenwerking in de medische (en verpleegkundige) as. Advance Care Planning vindt steeds meer ingang. Vooral bij dementerenden voert de specialist ouderengeneeskunde deze taak met uiterst zorgvuldig medisch beleid uit.
    Het initiatief van collega Van Leeuwen et al is zeer persoonlijk en naar mijn mening risicovol om als artsen in de media mee geafficheerd te worden. Door de in mijn ogen ongenuanceerdheid dreigt afbreukrisico van het opgebouwde imago van zorgvuldige individuele beoordelingen binnen de wet en regelgeving.
    Veel meer pleit ik voor initiatieven zoals verdere ontwikkeling van de steunfunctie van de SCEN-arts. Deze steunfunctie moet voorzien in het coachen van onervaren artsen of voor artsen die het moeilijk vinden euthanasie uit te voeren bij ingewikkelde en bijzondere problematiek. Mede om te voorkómen dat patiënten (te laat) een beroep moeten doen op de Levenseindekliniek.
    Hierbij dienen de beroepsverenigingen van specialisten ouderengeneeskunde (Verenso) en psychiaters (NVP) betrokken te worden.

  • Anthonie Taselaar

    arts, niet meer practiserend, Boekelo

    ik probeer met de meest mij beschikbare voorzichtigheid te formuleren:
    zo langzamerhand ben ik er aan toe mijn wilsverklaring te formuleren en uiteindelijk op te schrijven; niet dat het nu per acuut noodzakelijk is maar het heeft mede te maken met m...ijn mantelzorg verantwoordelijkheid voor onze dochter. uit hetgeen ik nu lees concludeer ik dat ik enige minuten voor ik mijn wilsbekwaamheid verlies mijn eigen verantwoordelijkheid zal nemen: dat vind ik vanzelfsprekend en wil mijn collegae niet opzadelen met de taak mij te helpen te sterven voordat dat de natuurlijke dood daar is;
    de consequentie daarvan is dat ik de pil van Drion bijeen moet gaan sprokkelen.
    dat zal mij wel lukken denk ik, maar al die anderen die niet zo gemakkelijk toegang hebben tot hetgeen daarvoor noodzakelijk is... ?

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.